جزئیات برنامه برق آسای ساخت سانتریفیوژ

بیش از یک سال از شبی که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد این کشور از توافق هسته‌ای میان ایران و ۱+۵ (برجام) کنار کشیده، می‌گذرد و ایران حالا در سالگرد این اقدام غیرقانونی و البته قابل پیش بینی از سوی آمریکای بدعهد، ضمن کاهش اقدامات برجامی خود وفق مواد ۲۶، ۳۶ و ۳۷ برجام در خصوص عبور از سقف تولید و ذخیره اورانیوم غنی شده و آب سنگین، ۶۰ روز به طرف ۱+۴ مهلت داده تا مطالبات نفتی و بانکی اش را برآورده سازد.

به گزارش بازتاب به نقل از روزنامه خراسان، در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران وارد فاز دوم اقدامات کاهشی خود یعنی عبور از غنی سازی ۳.۶۷ درصدی و بازگشت به راکتور قبلی آب سنگین اراک خواهد شد، اما انجام بهتر و سریع‌تر این اقدامات به ویژه در حوزه غنی سازی همچنین جامه عمل پوشاندن به دستور رهبر معظم انقلاب مبنی بر رسیدن به ظرفیت ۱۹۰ هزار سو نیاز به ابزاری به نام سانتریفیوژ دارد. ایران از سال‌ها قبل توانسته به دانش بومی این ابزار مهم در حوزه غنی سازی اورانیوم دست یابد و حالا چند سالی است که علاوه بر نسل اولیه سانتریفیوژ‌های ایرانی یعنی IR-۱ نسل‌های پیشرفته را هم به خوبی ساخته و آزمایش کرده است.

خرداد ماه سال قبل مهم‌ترین اقدام ایران برای انجام مقدمات رسیدن به ظرفیت غنی سازی ۱۹۰ هزار سو اعلام شد و علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی از راه اندازی کارخانه‌ای سخن گفت که قرار است در چارچوب طرح تحول غنی سازی کشورمان، ساخت انبوه سانتریفیوژ‌های پیشرفته IR-6، IR-4، IR-2M و در مرحله بعدی IR-8 در آن انجام شود.

مرکز مونتاژ سانتریفیوژ ایران در نطنز امروز آماده و قبراق برای شنیدن یک دستور مهم است. آن جایی که در صورت انجام ندادن تعهدات برجامی ۱+۴ می‌تواند با ساخت روزانه حداکثر ۶۰ ماشین پیشرفته که تا ۱۰ برابر IR-1 توان غنی سازی دارند ظرفیت غنی سازی کشور را در فاصله زمانی بسیار کوتاه افزایش برق آسایی دهد و سرعت ایران در این حوزه راهبردی را به حدی برساند که دشمنان کشورمان از هرگونه نقض و بدعهدی در قول و قرارشان پشیمان شوند.

این کارخانه نماد «ما می‌توانیم» در بومی سازی دانش و صنعت است و امروز آن چنان که ما دیدیم و شنیدیم، کارخانه و همه ابزارهاو متخصصان جوانش با انگیزه‌تر از همیشه لحظه شماری می‌کنند تا در زمان لازم تولید انبوه و صنعتی ماشین‌های غنی سازی ایرانی را آغاز کنند و ضرب شست بزرگ ایران اسلامی را به نمایش بگذارند. برای بررسی جزئیات عملکرد کشورمان در زمینه غنی سازی و نحوه کارکرد این کارخانه مهم و حیاتی در حوزه چرخه سوخت هسته ای، به نطنز سفر کردیم تا ضمن گفتگو با مدیر مرکز مونتاژ سانتریفیوژ ایران، برای اولین بار گزارشی مکتوب از این مرکز منتشر کنیم. گزارش میدانی تیم خبری اعزامی خراسان به نطنز را می‌خوانید.

شور و حرارت جوانی در رگ سانتریفیوژ‌ها

مدیر این کارخانه مهم در قلب صنعت هسته ای، یک جوان خوش برخورد و در عین حال علاقه‌مند به کارش است. این را می‌توان از نحوه توضیح اش و انرژی که در توضیح دادن خرج می‌کند فهمید. در کنار این شور و حرارت، تسلط وی به حوزه سانتریفیوژ‌ها و اطلاعات کاملش هم برای ما مغتنم و مفید است. با معاون شرکت تکنولوژی سانتریفیوژ ایران (تسا) که مدیر «مرکز مونتاژ سانتریفیوژ ایران» هم هست، در یک روز نسبتا گرم بهاری در سایت شهید احمدی روشن نطنز به گفتگو مشغول شدیم و او نیز با حوصله و با شرط حفظ نکات حفاظتی از جمله نام نبردن از وی، برای خراسان از نحوه شکل گیری روند ساخت سانتریفیوژ ایرانی گفت و در انتها نیز با حضور در خط تولید کارخانه به معرفی بخش‌های مختلف ساخت سانتریفیوژ‌های پیشرفته در ایران پرداخت.

داستان سانتریفیوژ‌های ایرانی؛ از IR-1 تا IR-8

به گفته وی، این شرکت در سال ۱۳۸۵ و با ساخت ماشین‌های IR-1 و IR-2M شروع به کار کرده است. اولین سانتریفیوژ‌های وارد شده به ایران پاکستانی و از نسل P-1 بودند به همین دلیل ساخت IR-1 به عنوان نسل اول ماشین‌های غنی سازی و به نوعی پدر ماشین‌های غنی سازی ایران، یک سری پیچیدگی‌هایی داشت که با مهندسی معکوسی که صورت گرفت، کل پروسه ساخت و مونتاژ نیز بومی سازی شد و در نهایت اولین IR-1 یک ماشین ایرانی بود با شکل و ظاهر نمونه پاکستانی. این روند بومی سازی برای IR-2M بیشتر شد، مثلا در روتور که قلب ماشین است تغییرات اساسی داده شده یا IR-2M از جنس کامپوزیتی بوده و کاملا یک ماشین جدید به شمار می‌رفته است.

جنس بدنه سانتریفیوژ‌های ایرانی از چیست؟

صحبت معاون شرکت تسا را باید با توضیحی درباره جنس سانتریفیوژ‌های جدید ایران تکمیل کرد. در واقع این ماشین‌ها که در نسل اول از آلومینیوم ساخته می‌شدند در نسل‌های جدید جنس شان به کامپوزیت تغییر یافت. آلومینیوم با توجه به مقاومتی که در مقابل تنش‌ها دارد تا یک دور مشخص می‌تواند برسد و اگر قرار باشد ظرفیت غنی سازی (سو) بیشتر شود نیاز به موادی است که بتوانند در قطر‌های بیشتر تنش‌ها و نیروی بیشتری را نیز تحمل کنند که در این میان کامپوزیت مناسب‌ترین جنس است. امروز در بدنه همه ماشین‌های IR-2M تا IR-8 ایران از کامپوزیت استفاده می‌شود، موادی که برای تامین آن در کشور هیچ مشکلی وجود ندارد.

در ادامه گفتگو معاون شرکت تسا در خصوص اولین ماشین پیشرفته یعنی IR-۲M هم توضیحاتی خوبی داد: «ما از این ماشین یک زنجیره ۱۶۴ تایی داشتیم که چند سال کار کرد و در تست‌ها هم کاملا موفق بود. در این ماشین ما به تولید نیمه صنعتی هم رسیدیم و هم اکنون هزارعدد IR-2M داریم که قبل از برجام در نطنز نصب شد، اما بدون چرخش بود که با برجام جمع آوری شد و در انبار کاملا آماده است و به محض تصمیم گیری نظام، این ماشین‌ها هم قابل نصب و راه اندازی خواهند بود.»

بازگشت پذیری ۶ برابری غنی سازی در زمان بسیار کوتاه

وی درباره ظرفیت غنی سازی IR-2M توضیح می‌دهد که «سو»‌ی نامی IR-2M بیش از شش هست و می‌تواند تا شش برابر IR-1 برای ما غنی سازی داشته باشد. در واقع الان با توجه به تولید و موجود بودن هزار دستگاه از IR-2M بهترین گزینه سانتریفیوژ ما که بتواند در برگشت پذیری در حداقل زمان ممکن به کار آید و ظرفیت بالایی هم داشته باشد IR-2M است که شش برابر سانتریفیوژ‌های فعلی توان دارد.

ماهیت تیم برگشت پذیری ایران

از او درباره زمان این بازگشت پذیری که در شرایط فعلی بسیار مهم است می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: ما یک برنامه برگشت پذیری داریم که در مدت زمان کوتاهی یک تیم باید ماشین‌ها را برگرداند و یک تیم هم تولید را شروع کند. البته همه چیز آماده در انبار است و برای IR-2M در یک زمان بسیار کوتاه هزار ماشین نصب می‌شود و سپس می‌توانیم بیش از شش هزار سو غنی سازی از این‌ها بگیریم که عملا بیش از دو برابر ظرفیت غنی سازی فعلی با ۵۰۶۰ ماشین IR-1 نصب شده کنونی است و به سرعت ظرفیت غنی سازی ما را به بیشتر از میزان قبل از برجام خواهد رساند. ضمن این که همزمان کار ساخت تعداد بیشتری از ماشین‌های پیشرفته نیز در همین کارخانه آغاز خواهد شد. طرف مقابل می‌داند اگر تصمیم گرفته شود، به راحتی به این عدد‌ها خواهیم رسید. ما هم اکنون در قالب تعهدات برجامی آمادگی‌های لازم را برای تولید با کیفیت داریم.

برای ساخت ماشین IR-4 هم کاملا آمادگی داریم

ادامه صحبت ما به نسل‌های بعد از IR-2M کشیده می‌شود. مدیر مرکز ساخت سانتریفیوژ در این باره نیز می‌گوید: ما در خصوص ساخت ماشین IR-4 هم کاملا آمادگی داریم. حتی الان یک زنجیره ۱۶۴ تایی از IR-4 داریم که برای سال‌های متمادی کار غنی سازی انجام داده، اما این ماشین را تولید صنعتی نکردیم یعنی مقداری برنامه IR-4 عقب‌تر از IR-2M بود بنابراین آن جا زمان بیشتری می‌خواهیم.

کوتاه شدن راه با تولید انبوه IR-6

معاون شرکت تسا به برنامه این شرکت در صورت لزوم و تصمیم نظام نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: برنامه مصوبی وجود دارد که در صورت دستور نظام، تولید ماشین‌های پیشرفته به صورت ترکیبی از سر گرفته شود. هرچند با توجه به بالاتر بودن ظرفیت غنی سازی ماشین IR-6، امکان دارد تولید انبوه این ماشین سریع‌تر انجام شود. هم اکنون زنجیره ۲۰ تایی ماشین IR-6 که توسط شرکت تسا ساخته شده در حال چرخش است و طبق برجام به دور نهایی هم رسیده اند. از او در باره ماشین اخیر ایران (IR-6) که سروصدای زیادی هم ایجاد کرد می‌پرسم. او توضیح می‌دهد: IR-6 مطابق برنامه سازمان از سال ۸۹ شروع شد و طبق برجام هم پیش رفت. ما هم اکنون در یک پروژه ایرانی و کاملا موفق یک زنجیره ۲۰ تایی از این ماشین را به دور نهایی رساندیم و الان در سالن شهید قشقایی به عنوان سالن پایلوت در حال چرخش است. البته ما همه این اقدامات را تاکنون در چارچوب برجام که می‌گوید تا هشت سال و نیم پس از آغاز اجرای برجام (انت‌های سال ۱۴۰۲) نباید زنجیره ۳۰ تایی داشته باشیم جلو برده ایم، اما اگر هر تصمیم جدیدی گرفته شود، این آمادگی را داریم تا در همین کارخانه تولید انبوه را شروع کنیم.

به معاون شرکت می‌گویم، چقدر به IR-6 امیدوارید که در آینده غنی سازی ایران نقش مهمی داشته باشد؟ پاسخ او امیدوار کننده است: «ماشین‌های IR-۲M، IR-4 و IR-6 ماشین‌های بسیار خوبی هستند. ما الان این سه ماشین را داریم و نشانه‌ها این است که ماشین‌های خوبی هستند. ما به این سه ماشین بسیار امیدواریم و IR-6 به دلیل ظرفیت بالاتری که دارد، توجه بیشتری را جلب کرده است. روال زنجیره‌ها این است که ابتدا روی تک ماشین کار می‌کنیم و بعد به زنجیره ۱۰ تایی که پیش زنجیره است و بعد هم به زنجیره ۲۰ تایی می‌رسیم و در نهایت زنجیره نهایی را آزمایش خواهیم کرد.».

اما مگر می‌شود از سانتریفیوژ گفت و به گل سرسبد آن‌ها یعنی IR-8 نپرداخت؟ ماشین پیشرفته‌ای که با ظرفیت غنی سازی بالای ۲۰ می‌تواند انقلابی در غنی سازی ایران ایجاد کند. معاون شرکت ساخت سانتریفیوژ ایران در این خصوص توضیح می‌دهد: IR-8 در حال انجام مراحل آزمایش است. الان یک نمونه ماشین IR-8 در بخش پایلوت وجود دارد و وقتی مراحل نهایی تست‌های مکانیکی و فرایندی تک ماشین تمام شد، پروژه مشترک شرکت سازنده و شرکت طراح برای ساخت و مونتاژ پیش زنجیره آغاز می‌شود.

آماده باش همه بخش‌های مربوط به ساخت سانتریفیوژ

او درباره برنامه بزرگ رسیدن به یک میلیون سو ظرفیت غنی سازی که درآن IR-8 نیز جایگاه مهمی دارد می‌گوید: آقای دکتر صالحی گفتند با ماشین‌های جدید آیا می‌شود به یک میلیون سو رسید؟ این پروژه تعریف شد که چطور می‌شود یک میلیون سو را گرفت. با این وضعیت اگر در نطنز IR-1 نباشد و ترکیبی از ماشین‌های پیشرفته را نصب کنیم روی کاغذ می‌توانیم به یک میلیون سو برسیم که با توجه به این برنامه‌ها ماشین IR-8 هم طراحی شد. مهم‌ترین موضوع در این حوزه بحث توان فنی است که خوشبختانه با نیرو‌های موجود شرکت توان فنی وجود دارد و ما برای ظرفیت‌هایی که فعلا مدنظر است، توان لازم را داریم و قطعه سازان بسیار دقیق و حرفه‌ای زیرمجموعه تسا از عهده این کار مهم برمی آیند. خوشبختانه بخش قطعه ساز ما در این سال‌ها بیکار نبوده و با تعریف پروژه‌های بهبود کیفیت و کاهش زمان تولید، آمادگی لازم را برای تولید با کیفیت ایجاد کرده اند. حتی ما در این مدت برای آماده نگه داشتن پیمانکاران هم اقدامات خوبی داشتیم که این امکان را به ما می‌دهد تا همه نیرو‌ها آماده باشند و با تصمیم نظام با تمام ظرفیت شروع به تولید کنیم.

از معاون شرکت تسا درباره برجام و محدودیت‌هایی که برای ما در خصوص IR-2M و IR-4 ایجاد کرده می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: ما از ماشین IR-2M عبور کردیم و همان دو عدد که در برجام نوشته شده برای تست‌های مکانیکی کافی است و محدودیت مهمی نیست ما IR-4 را هم می‌توانیم ۱۰ تایی داشته باشیم و، چون نیمه صنعتی را تولید نکردیم، می‌توانیم از زنجیره ۱۰ تایی برای تزریق گاز هم استفاده کنیم.

او درباره کارخانه تازه تاسیس مونتاژ سانتریفیوژ هم توضیح می‌دهد که ظرفیت این کارخانه ساخت ۶۰ دستگاه در روز است که می‌تواند دو تا سه نوع محصول یا تک محصول از IR-2M و IR-4 یا IR-6 باشد. اگر از فردا کلید بزنیم، در زمان بسیار کوتاهی، ماشین از این کارخانه بیرون می‌آید و در ادامه پس از طی زمان مشخصی سعی خواهد شد به ظرفیت نامی تولید ۶۰ ماشین در روز برسیم.

روی پای خود ایستاده ایم

این متخصص جوان کشورمان در عین حال تاکید می‌کند که ما به هیچ عنوان کوچک‌ترین اطلاعاتی را نتوانستیم از کسی بگیریم و خودمان دانش فنی را تولید کردیم. برنامه داریم که در ۱۰ سال آینده به سانتریفیوژ‌های تراز اول دنیا برسیم. یعنی ماشین‌های خود را به قابلیت اطمینان بالا برسانیم تا کمترین تلفات دستگاه را داشته باشیم. قبل از برجام به دلایل سیاسی و سرعت کار نمی‌توانستیم دانش فنی را کامل کنیم و مدام نسل‌های جدید می‌آمدند و فرصتی برای تحقیق و کیفی سازی نبود، اما الان سطح کارشناسی شرکت به شدت مشغول است و پروژه‌هایی تعریف کردیم که اگر برگشت پذیری انجام شود می‌بینند که محصولات شرکت بسیار متفاوت خواهد بود.

پای خط تولید سانتریفیوژ

پس از این گپ و گفت: یک ساعته، همراه با مدیر مرکز مونتاژ سانتریفیوژ ایران راهی بازدید از خط تولید تنها کارخانه ساخت سانتریفیوژ در منطقه شدیم. برای ورود به این کارخانه خاص باید از یک اتاق تمیز عبور کنیم و البسه مخصوص بپوشیم. به گفته مدیر کارخانه، هوای داخلی این مجموعه از طریق فیلتر‌های مخصوصی کنترل و میزان ذرات گرد و غبار کاملا رصد می‌شود حتی برای ورود افراد و قطعات نیز اتاقک‌های ویژه‌ای تعبیه شده که در آن‌ها به وسیله air shower‌های پیشرفته هرگونه گرد و غبار زدوده می‌شود تا افراد و قطعات به صورت پاک و بی آلایش وارد خط تولید سانتریفیوژ شوند.

بخش اول قسمت ورودی قطعات از شرکت‌های دیگر است. در این جا پس از باز شدن پوشش‌های قطعات، در فضایی کنترل شده گرد وغبار قطعات گرفته می‌شود و به قسمت یاتاقان و لرزه گیر می‌رود.

یاتاقان و لرزه گیر‌های بالا و پایین ماشین سانتریفیوژ در سالن دیگری در کارخانه، مونتاژ و تست می‌شوند. به گفته مدیر کارخانه، تاکنون در این جا برای زنجیره ۱۰ تایی و ۲۰ تایی ماشین IR-6، یاتاقان و لرزه گیر‌ها را تولید کرده اند. شرایط خاص و دقت فوق العاده‌ای در این بخش به دلیل حساسیت‌های بالای این قطعات وجود دارد و نباید بدون دستکش قطعات را لمس کرد.

در سالن سوم خط تولید سانتریفیوژ، بخش بالانس قطعات و تولید روتور وجود دارد. روتور مهم‌ترین قطعه داخل ماشین سانتریفیوژ است که با دور بالای خود باعث غنی سازی می‌شود. بر اساس برجام، ما در این جا روتور ماشین‌هایی را که براساس برجام می‌توانیم تولید کنیم، تولید و نگهداری می‌کنیم. در روتور، سه لوله وجود دارد که دو لوله محصول غنی شده را خارج می‌کند و یک لوله برای تزریق گازطبیعی UF6 است. این قسمت می‌تواند در روز ۶۰ روتور مونتاژ کند. وقتی روتور ساخته شد برای قسمت بالانس می‌رود.

در سالن بالانس این مجموعه که بزرگ‌ترین سالن هم هست، ماشین‌های سانتریفیوژ مونتاژ نهایی و پس از بالانس شدن، در همین بخش آزمایش می‌شود. البته سالن تست نهایی در این کارخانه به صورت مجزا ساخته شده، اما با توجه به این که فعلا تولید زیاد نیست، بخش تست هم در همین سالن انجام می‌شود.

در صورت رسیدن به تولید انبوه، پس از سالن بالانس، ماشین‌ها به سالن تست می‌روند تا پارامتر‌های الکتریکی و مغناطیسی و لرزش‌ها تست شوند. در کنار سالن تست نیز اتاق کنترل قرار گرفته که در آن جا هر چند عدد از ماشین‌ها توسط یک اپراتور کنترل می‌شود. آخرین بخش خط تولید سانتریفیوژ نیز قسمت بسته بندی است که ماشین تست می‌شود و اگر سالم باشد، در نهایت بسته بندی و از سیستم خارج می‌شود.

معاون شرکت تسا می‌گوید: در این مجموعه آزمایشگاه کنترل کیفیت پیشرفته‌ای هم ایجاد شده که برخی قطعات و ماشین‌ها کنترل کیفی می‌شوند. پروسه ساخت ماشین سانتریفیوژ بسیار پیچیده و حساس است و هر نوع تغییر یا انحرافی باید به سرعت شناسایی و اصلاح شود. به گفته مدیر کارخانه مونتاژ سانتریفیوژ ایران، برای ساخت چنین مجموعه مهم و راهبردی در ایران، هیچ کشور یا شخصی یک کلمه به ما کمک نکرده و هر چه دانش داریم، از تلاش متخصصان داخلی و فناوری بومی ایرانی با همکاری دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان بوده است و این بومی سازی به گونه‌ای انجام شده که با تصمیم نظام می‌شود این مجموعه مهم را در هر نقطه‌ای از کشور ایجاد کرد.

اعداد جالب در حوزه غنی سازی ایران

بازدید ما از کارخانه و گفتگو با مدیر جوان آن به پایان رسید. این مجموعه برای سانتریفیوژ‌های IR-6، IR-4، IR-2M که جزو سانتریفیوژ‌های پیشرفته ما هستند، مناسب است و برای ساخت IR-8 که ارتفاع بیشتری دارد، سالن دیگری ساخته خواهد شد. ظرفیت اسمی کارخانه مونتاژ سانتریفیوژ ایران ۶۰ ماشین در روز است و اگر این ظرفیت برای ساخت IR-6 به کار گرفته شود، به این معنی است که در هر روز ۶۰۰ سو، در ماه ۱۸ هزار سو و در ۱۰ ماه می‌شود ۱۸۰ هزار سو ظرفیت غنی سازی؛ یعنی در عرض ۱۰ ماه مجموعه سالن‌هایی که ایجاد شده می‌توانند ۱۸۰ هزار سو را که نزدیک به ۱۹۰ هزار سو مدنظر برای تولید سوخت راکتور بوشهر است، تولید کنند. البته برنامه نهایی برای نطنز یک میلیون سو و تامین سوخت برای پنج راکتور مانند راکتور بوشهر است که با تولید و نصب سانتریفیوژ‌های پیشرفته و جمع آوری IR-1‌های موجود محقق خواهد شد، اتفاقی که با توجه به آمادگی کشور برای تولید انبوه ماشین‌های نسل جدید به ویژه IR-2M و IR-4 و IR-6 می‌توان گفت، ایران به زودی در آستانه رسیدن به ظرفیت غنی سازی ۱۹۰ هزار سو قرار می‌گیرد و ما دیدیم برخلاف ادعا‌هایی که می‌شود، این توان فنی و تخصصی به لحاظ علم و دانش و مواد و تجهیزات مهیاست.

آخرین هشدار‌ها به اروپا

همه موارد گفته شده در بالا اقدامات داخل برجام و به شرط حفظ این توافق با کشور‌های ۱+۴ است، اما در صورت شکست این توافق و انجام نشدن مطالبات ایران از سوی ۱+۴ در فرصت باقی مانده، ایران با توجه به آمادگی بالای کارخانه مونتاژ سانتریفیوژ برای ساخت نسل‌های جدید ماشین‌های غنی سازی، در بازگشت پذیری نیز از دست بالایی برخوردار است چراکه چنین زیرساختی به خوبی نشان می‌دهد قطعا بازگشت پذیری ایران با یک نوع ماشین نسل اول نیست و ترکیبی از همه ماشین‌های پیشرفته را شامل خواهد شد.

جمهوری اسلامی ایران تاکنون سعی کرده است با عقلانیت در رفتار و تصمیم گیری، در کنار صبر و دوری از جو زدگی عمل کند. حضور یک ساله ایران در توافقی که یک طرف مهم آن خود را کنار کشیده از یک سو و ۱۴ گزارش مثبت آژانس بین المللی انرژی اتمی از سوی دیگر، گواهی بر این مدعاست، اما حالا توپ به زمین اروپا افتاده تا اروپایی‌ها با گرفتن یک تصمیم منطقی و مستقل از آمریکا از توافقی که خودشان بار‌ها آن را «راهبردی و امنیتی» خوانده اند به نفع منافع اروپا و جهان حفاظت کنند. در غیر این صورت ایران و ایرانی قبول نمی‌کند در قراردادی بماند که اجرایش یک طرفه و به ضرر او باشد و در این شرایط، کارخانه توصیف شده بخشی از پاسخ ما به این نقض تعهد خواهد بود.