تیر خلاص روحانی به دون‌کیشوت های انتخابات
حسن روحانی که در مناظره نخست چهره ای آرام و منفعل را از خود به نمایش گذاشته بود، پس از دومین مناظره با تغییر تاکتیک و ادبیاتی صریح و لحنی محکم، ندای «هَل مِن مبارز» سرداد و صدای منتقدانش را از هر زمانی بلندتر ساخت. سخنان پر حرارت و انتقادات بی پروای شیخ اعتدال که در میتینگ های اخیر وی در ارومیه و همدان موجی از هیجان را در میان هوادارانش از یک سو و عصبانیت رقبایش را از سویی دیگر، بر انگیخته بود در مناظره پایانی هم بار دیگر تکرار شد. بی تردید تغییر تاکتیک روحانی ریشه در دیالوگ هایی دارد که در دومین جمعه ی مناظرات مطرح شد.
برای هر ناظری روشن است که گفتمان حاکم بر فضای مناظرات بیش از آنکه در راستای تنویر افکار عمومی بوده باشد موید نزاعی بوده برای اثبات عدم کفایت رقیب. آقای قالیباف از همان نخستین جلسه مناظرات با اتخاذ شیوه ای تهاجمی و البته نوستالژیک، خاطرات مناظرات جنجالی سال 88 را تدائی کرد و نشان داد که در نظرش بهترین دفاع همان حمله است. او بی آنکه به نقطه ضعف های عملکردش در شهرداری پایتخت بی اندیشد بی محابا از هر فرصت و سوال مطرح شده ای برای عنوان کردن انتقاداتش به روحانی استفاده کرد تا نشان دهد دل پری از عملکرد او و دولت یازدهم دارد.
در مقابل روحانی که از قبل چنین فضایی را پیش بینی کرده بود در مناظره نخست با شیوه ای از پیش تعیین شده بیشترین بار مسؤلیت پاسخگویی به انتقادات را به معاون اولش محول کرد؛ جهانگیری هم که از ابتدا فلسفه ورودش به انتخابات را به خوبی درک کرده بود، با پوشه ای از پرونده های مدیران حال و گذشته به میدان آمد. هرچند این رفتار از مناظره دوم به بعد با تغییری آشکار همراه شد و جهانگیری جایش را به روحانی داد تا نشان دهد گزینه اصلی اصلاح طلبان همچنان روحانی است.
فارغ از درستی یا نادرستی ادعاها و اتهامات مطرح شده از سوی بازیگران اصلی مناظرات، با فرض منطقی و عملیاتی بودن وخلق الساعه نبودن برنامه های نامزدها به ویژه آقای قالیباف، پرسشی در این میان مطرح می شود که چرا تا پیش از زمان انتخابات آقای شهردار از راهکارها یا همان وعده های انقلاب اقتصادی اش پرده بر نمی داشت و آنها را با دولت و رسانه ها در میان نمی‌گذاشت تا شاید گره ای از مشکلات مردم باز شود؟
هرچند برنامه و راهکار غیر از وعده و آرمان است، مفهومی که به نظر، اکثر نامزدهای محترم چندان تمایزی میان آنها قائل نبودند از همین رو در خلال مناظرات همواره از پس هر پرسشی فقط وعده ها و آرمان هایی بود که سر بر می آوردند.
اگر به عقیده ایشان وزارت مسکنِ دولت بقول خودش چهار درصدی ها!، بستر قانونی برای بلند مرتبه سازی های نجومی را برای همان چهار درصد فراهم آورده بود، چرا ایشان به عنوان شهردار پایتخت تا پیش از این نه تنها اعتراضی نکردند بلکه در صدور پروانه ساخت با همان جماعت چهار درصدی همکاری داشتند؟
بماند که مردم یا همان 96 درصد مورد نظر آقای شهردار برای وامی با بهره های مرسوم و کمر شکن باید از هفت خان گذر کنند اما معاونان ایشان در شهرداری به گفته رحمت الله حافظی عضو شورای شهر تهران، از تسهیلات 350 میلیون تومانی با سود 4 درصد به سادگی برخوردار می شوند.
مگر نه این است که پس از اعلام نتایج انتخابات هریک از رقبای نامزد پیروز به دیدار منتخب مردم می روند و دست بیعت به سویش دراز می کنند و از همکاری و تعامل با دولت جدید برای حل مشکلات و معضلات سخن می گویند؟ حال چگونه می شود که فقط در ایام انتخابات زخم ها سر باز می کنند و راهکارها از پی هم خلق می شوند.
نگارنده بر این باور است که برخی از سیاسیون و نامزدها تنها به دنبال آتو از رقبای خود هستند تا در بزنگاه انتخابات دون کشیوت وار بر وضع موجود بشورند و از آتوهای دپو شده! در جهت تخریب رقیب و جلب آراء مردم بهره ببرند، به سخن دیگر کاندیداهای محترم فارغ از جناح بندی های سیاسی اثبات کفایت خود را مترادف با تخریب رقیب می پندارند حال آنکه « اگر قامتمان از رقیب کوتاه‌تر باشد، با زمین‌انداختن او قامت ما بلندتر نخواهد شد!»
نباید چشم بر حقیقت بست و بخاطر داشت که استفاده از شعار های عامه پسند، ارائه راهکارهایی چون چند برابر کردن یارانه که شاید در کوتاه مدت التیامی باشد برای دردهای معیشتی اقشار متوسط و تلاش برای تهیج احساسات توده مردم با پرونده سازی های جناحی و در یک کلام مصادره به مطلوب کردن مفهوم مردم مداری برای مقاصد جناحی، از مصادیق آشکار عدم بلوغ سیاسی در یک جامعه تلقی می شود. چه آنکه در چنین شرایطی، قدرتی که باید به مثابه ابزار سیاسیون برای خدمت باشد، تبدیل به هدف می شود و مردم نیز ابزاری برای رسیدن به آن.
حال پس از اتمام مناظرات بنظر می رسد شیخ اعتدال با تکیه بر قدرت کلام و بداهه گویی های منحصر به فرد خود موفق به تکرار موفقیتش در مناظرات سال 92 شده باشد؛ با این تفاوت که این بار جدی ترین رقیبش نه شهردار تهران است و نه نامزد اصلی مورد حمایت اصولگرایان، بلکه کارنامه چهار ساله عملکرد دولت اوست، با این همه، روحانی در جریان آخرین مناظره با درایتی مثال زدنی توپی را که رقبایش در زمین او انداخته بودند را به زمین خودشان باز پس فرستاد و تیر خلاص را بر پیکر جریان های منتقدش حواله ساخت تا او و هوادارنش برای امتداد مسیر اعتدال بیش از پیش امیدوار باشند.
“بازتاب” ؛ محمدصادق کلبادی
