توکن سوزی چیست؟ ۵ دلیل توکن سوزی در پروژه‌های ارز دیجیتال
یکی از مهم‌ترین عملکردها در بازارهای مالی مثل ارزهای دیجیتال ایجاد تناسب بین عرضه و تقاضا و پیشگیری از تورم و رکود است. در بازار ارزهای دیجیتال مفهومی به نام توکن سوزی به عنوان یک روش کنترلی و ایجاد تناسب بین عرضه و تقاضا مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از پروژه‌های ارز دیجیتال از این فرایند استفاده می‌کنند و برخی دیگر از روش‌های دیگری چون محدودیت عرضه بهره می‌برند.
در این مقاله بررسی میکنیم توکن سوزی چیست، چه کاربردی دارد و چه پروژه‌هایی از این روش استفاده می‌کنند.
توکن سوزی چیست؟
زمانی که توسعه‌دهندگان یک ارز دیجیتال، تعداد مشخصی از کوین‌ها یا توکن‌های در گردش بازار را برای همیشه از چرخه مالی پروژه خارج می‌کنند، توکن سوزی اتفاق می‌افتد. با اسم این مفهوم میتوان به عملکرد آن پی برد؛ یعنی وقتی این فرایند اتفاق می‌افتد، گویا آن تعداد توکن آتش گرفته‌اند و چیزی جز خاکستر از آن‌ها باقی نیست! در نتیجه نمی‌توانند در بازار مورد استفاده قرار بگیرند. البته ارزهای دیجیتال واقعا نابود نمی‌شوند؛ هنگام توکن سوزی، ارزها از دسترس کاربران بازار و توسعه‌دهندگان پروژه خارج می‌شوند و به همین دلیل دیگر قابل استفاده نیستند.
توکن‌هایی که قرار است بسوزند، توسط درآمد پروژه یا تأمین‌کنندگان بودجه بازخرید می‌شود. بنابراین آنچه که می‌سوزد، جزء دارایی‌های پروژه است و به تریدرها و سرمایه‌گذاران یک ارز دیجیتال آسیبی نمی‌رساند.
۵ دلیل توکن سوزی در بازار ارزهای دیجیتال
دلایل مختلفی برای سوزاندن توکن‌ها وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.
♦ پیشگیری از تورم: توکن‌هایی که عرضه نامحدود دارند، بعد از مدتی دچار تورم می‌شوند. ارزهای دیجیتال برای مقابله با تورم آمده‌اند، بنابراین اگر خودشان دچار تورم شوند، اعتماد کاربران از دست می‌رود.
♦ حفظ ارزش توکن: این موضوع نیز برای توکن‌هایی که عرضه نامحدود دارد، مهم است. در عرضه نامحدود، زمانی می‌رسد که میزان تقاضا برای توکن نسبت به عرضه آن کم‌تر می‌شود. در نتیجه ارزش توکن از دست می‌رود. توسعه‌دهندگان پروژه‌ها برای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا توکن سوزی می‌کنند.
♦ خارج کردن توکن‌های اضافی: بعضی از توکن‌ها برای مدت محدودی کاربردی هستند؛ به عنوان مثال زمانی که کاربری از بنیاد آیفینیکس تتر می‌خرد، در ازای تتر، دلار در خزانه ذخیره می‌شود و تتری که در ازای دلار دریافتی، مینت شده، به کاربر ارائه می‌شود. حال اگر کاربر تتر را به خزانه برگرداند و معادل دلاری‌اش را بگیرد، خزانه تتر بازگشته را می‌سوزاند.
♦ جبران خطا: گاهی اوقات توسعه‌دهندگان به اشتباه توکن‌های زیادی مینت می‌کنند؛ مثلا توسعه‌دهندگان تتر، در یک اشتباه فاحش ۵ میلیارد دلار تتر مینت کردند و برای حفظ ارزش یک دلاری تتر، چاره‌ای جز سوزاندن توکن‌های اضافی نداشتند.
♦ بازخرید سهام: برخی از دارایی‌های دیجیتال با نام توکن‌های اوراق بهادار شناخته می‌شوند و معادل سهام یک شرکت یا پروژه هستند. سوزاندن این دسته از توکن‌ها، به معنی بازخرید سهام فروخته شده توسط توسعه‌دهندگان پروژه است.
البته این موارد تنها علت‌های توکن سوزی نیست و موارد دیگری هم وجود دارد. مثلا ویتالیک بوترین، بخشی از شیبا اینوهایی که به حسابش واریز شده بود را سوزاند تا باج نگرفته باشد. یا به عنوان مثالی دیگر، برخی از پروژه‌ها برای افزایش ارزش توکن بعد از عرضه اولیه، هر تعداد توکنی که باقیمانده را می‌سوزانند.
توکن سوزی خوب است یا بد؟
سوال مهم توکن سوزی خوب است یا بد؟ را میتوان اینگونه جواب داد که خوب یا بد بودن توکن سوزی به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. برای درک اینکه توکن سوزی خوب است یا بد، باید بررسی کنیم چرا این فرایند در یک پروژه طی شده، هدف توسعه‌دهندگان از این کار چه بوده و چه نتیجه‌ای را به دنبال داشته.
در یک بررسی کلی درباره اینکه توکن سوزی خوب است یا بد، به این نتیجه رسیدیم که منافع این فرایند بیشتر از مضرات آن است. سوزاندن توکن‌های اضافی با ایجاد تناسب بین عرضه و تقاضا برای یک ارز دیجیتال از تورم پیشگیری می‌کند و باعث حفظ ارزش آن می‌شود. این یک بازی دو سر برد برای پروژه و سرمایه‌گذاران است.
در ادامه به مزیت‌های توکن سوزی برای پروژه‌ها اشاره میکنیم:
♦ افزایش انگیزه سرمایه‌گذاران یک پروژه برای نگهداری توکن‌ها
♦ تأمین سلامت شبکه
♦ آزاد کردن بخشی از پهنای باند شبکه
♦ ایجاد شفافیت در پروژه
♦ از بین بردن توکن‌هایی که وجود آن‌ها برای پروژه ضروری نیست و فقط فضای بلاکچین را اشغال کرده است.
توکن سوزی چه تأثیری در قیمت ارز دارد؟
موضوع توکن سوزی چه تأثیری در قیمت ارز دارد؟ هم به تعداد توکن‌های سوزانده شده برمی‌گردد. معمولا پروژه‌ها تعداد متناسبی توکن می‌سوزانند تا قیمت ارز دیجیتالشان را در سطح مطلوبی نگه دارند. اگر تعداد زیادی توکن سوزانده شود، میزان تقاضا خیلی بیشتر از عرضه خواهد بود و احتمال پامپ ناگهانی وجود دارد. البته در توکن‌سوزی‌های وسیع ممکن است هولدرها و سرمایه‌گذاران هم بخاطر وضعیت نامنظم نگران شوند و به صورت ناگهانی برای فروش اقدام کنند و در بازار موج به راه بیندازند. این موضوع همه روند ارز دیجیتال مورد نظر را دچار چالش می‌کند.
اگر توکن سوزی برنامه‌ریزی شده باشد، روی قیمت ارز دیجیتال هم تأثیر مثبت دارد. زیرا توکن‌های اضافه بر تقاضا را از گردش خارج می‌کند. در نتیجه روند بازار سالم می‌ماند.
کدام ارزهای دیجیتال توکن سوزی دارند؟
در ادامه به مهم‌ترین پروژه‌هایی که فرایند توکن سوزی انجام می‌دهند، اشاره میکنیم.
بایننس کوین: صرافی بایننس در زمان عرضه توکن بومی پروژه خود متعهد شد به مرور زمان نیمی از توکن‌های عرضه شده را بسوزاند. توسعه‌دهندگان بایننس کوین در بازه‌های زمانی مشخص و با توجه به تعداد تراکنش‌‌های انجام شده با بایننس کوین، بخشی از کوین‌های شبکه را می‌سوزانند.
شیبا اینو: همانطور که گفتیم بوترین، بنیانگذار اتریوم، بخشی از توکن‌های شیبایی که توسعه‌دهندگان این پروژه به کیف پولش ارسال کرده بودند را سوزاند. سایر توکن‌های باقیمانده نیز برای هزینه‌های خیریه صرف شد.
تتر: همانطور که پیش از این گفتیم، زمانی که توکن‌های تتر به خزانه برمی‌گردند، سوزانده می‌شوند تا قیمت این ارز دیجیتال در سطح ۱ دلار باقی بماند.
کلام آخر
توکن سوزی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در این مقاله به صورت کلی درباره این فرایند توضیح دادیم. اگر نیاز دارید به صورت تخصصی درباره توکن سوزی اطلاعات داشته باشید و بدانید در این فرایند دقیقا چه اتفاقی می‌افتد، توصیه میکنیم داموندمگ را بررسی کنند. مجله ارز دیجیتال داموندمگ DAMOND.ir/MAG اطلاعات تخصصی بازار ارزهای دیجیتال را به ساده‌ترین و روان‌ترین شیوه ممکن به زبان فارسی برگردانده و در اختیار کاربران ایرانی قرار داده است.
صرافی داموند، یک صرافی ارز دیجیتال ایرانی DAMOND.ir است که امکان خرید و فروش توکن‌ها و کوین‌های مختلف با استفاده از ریال ایران را فراهم کرده است. در داموند شما با یک تراکنش بانکی ساده، ارز دیجیتال می‌خرید و می‌توانید آن را در ولتی که توسط برنامه‌نویسان داموند توسعه پیدا کرده، ذخیره کنید. این ساده‌ترین راه برای سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال است که هیچ دغدغه‌ای بابت تحریم‌ها و بسته شدن حساب کاربری ندارد.
