تولد در کدام کشورها حق تابعیت و شهروندی می‌دهد؟
با این که شهروندی در کشوری دیگر در غالب موارد روندی زمانبر و پرهزینه است، هنوز کشورهایی هستند که تولد در آنها بطور “خودکار” به حق شهروندی منجر می‌شود و وضعیت مهاجرتی والدین لحاظ نمی‌شود.
معمولا کشورها برای ارائه شهروندی دو رویکرد دارند؛ بیشتر کشورها وضعیت شهروندی والدین را در لحظه تولد مد نظر قرار می‌دهند و تعداد کمتری به محل تولد برای شهروندی توجه دارند.
در حال حاضر تولد در حدود سی کشور جهان به شهروندی می‌انجامد که شناخته شده‌ترین کشور در این مورد آمریکاست.
بسیاری از کشورهایی که هنوز حق “خاک” نوزاد برای ارائه شهروندی در آنها کافیست، کشورهایی هستند که جزو اقتصادهای برتر جهان نیستند.
این کشورها عبارتند از آمریکا، کانادا، آرژانتین، برزیل، کاستاریکا، اروگوئه، ونزوئلا، سنت لوسیا، پرو، پاناما، مکزیک، پاراگوئه، کوبا، دومنیکا (با جمهوری دومنیکن اشتباه نشود)، اکوادور، فیجی، السالوادور، گرانادا، گواتمالا، گویان، جامائیکا، هندوراس، لسوتو، نیکاراگوئه، پاکستان، پاناما، سنت کیتس و نویس، تانزانیا، ترینیداد و توباگو، توالو و آنتیگوا و باربودا.
کشورهای حوزه شنگن در این باره قوانین خاص خود را دارند که در این مطلب به آن هم اشاره شده است.
آمریکا از جمله کشورهایی است که اعطای حق شهروندی را به نوزادانی که در این کشور متولد می‌شوند به رسمیت می‌شناسد هر چند دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اخیرا گفته قصد دارد با فرمانی اجرایی این قانون را لغو کند.
به نوشته بی بی سی؛حق شهروندی آمریکا به کسانی که در این کشور متولد می‌شوند براساس اصلاحیه‌ای است که در سال ۱۸۶۸ میلادی در قانون اساسی ایالات متحده صورت گرفت و به تصویب کنگره هم رسید.
بر اساس قانون، افرادی که در آمریکا متولد می‌شوند شهروند ایالتی محسوب می‌شوند که در آن متولد شده‌اند.
این قانون البته استثناهایی هم دارد؛ فرزندان دیپلمات‌های خارجی شاغل در آمریکا و همچنین فرزندان نیروهای نظامی دشمن اشغالگر شامل این قانون نیستند.
اجرای این قانون در حالی ادامه دارد که تعداد فرزندان مهاجران غیرقانونی که در آمریکا متولد می‌شوند کم نیست؛ بیشتر این افراد والدین مکزیکی تبار دارند.
کانادا در اعطای شهروندی به کسانی که در این کشور بدنیا می‌آیند قوانینی مشابه آمریکا دارد، کسانی که در این کشور متولد می‌شوند شهروند کانادا محسوب می‌شوند حتی اگر والدین نوازد اقامت این کشور را نداشته نباشند.
این قانون که از سال ۱۹۴۷ میلادی اجرایی شده، باعث شده عده‌ای نام “توریسم تولد” بر این نوع شهروندی بگذارند و به زنانی اشاره دارد که در دوران حاملگی به این کشور سفر می‌کنند تا فرزند خود را در کانادا به دنیا بیاورند.
فرزندان دیپلمات‌های خارجی شاغل در کانادا مشمول این قانون نمی‌شوند و والدین فرزندانی هم که به این طریق شهروند کانادا می‌شوند از این قانون مستثنی هستند.
حزب محافظه کار در این کشور مخالف این نوع شهروندی و در پی آن است که به این قانون پایان دهد.
شهروندی با حق سفر به کشورهای حوزه شنگن
در میان حدود سی کشوری که تولد در آنجا به حق شهروندی منجر می‌شود؛ کشورهایی دیده می‌شوند که با کسب شهروندی آنها می‌توان آزادانه و بدون ویزا به کشورهای حوزه شنگن سفر کرد.
عمده کشورهایی که از این طریق نیازی به گرفتن ویزا ندارند، می‌توانند مدت نود روز (طی شش ماه) در کشورهای حوزه شنگن بمانند؛ البته مدت اقامت بسته به کشور متفاوت است.
کشورهایی نظیر آرژانتین، برزیل، کاستاریکا، اروگوئه، ونزوئلا، مکزیک، پاراگوئه، پاناما و سنت لوسیا نمونه‌هایی از این کشورها هستند.
البته در مورد سنت لوسیا و دومنیکا با پرداخت حدود ۱۰۰ هزار دلار آمریکا یا خرید خانه هم می‌توان شهروندی این کشورها را خرید و بدون نیاز به ویزا به بیش از ۱۰۰ کشور جهان سفر کرد.
تولد در کشورهای اروپایی چگونه به شهروندی می‌رسد؟
در بیشتر کشورهای اروپایی تولد به خودی خود به شهروندی منتهی نمی‌شود.
این کشورها عمدتا وضعیت اقامتی والدین را در زمان تولد مد نظر قرار می‌دهند و دست کم یکی از آنها باید دارای اقامت دائم یا شهروندی کشور میزبان باشد تا حق شهروندی شامل فرزندش شود.
بعنوان مثال در لوکزامبورگ متولدین این کشور که والدین آنها شهروند نیستند می‌توانند از ۱۲ سالگی درخواست شهروندی کنند؛ بشرطی که فرد متقاضی پنج سال و یکی از والدین دستکم یکسال پیش از تولد در لوکزامبورگ زندگی کرده باشد.
در آلمان، تولد فرزندان شهروندان غیرآلمانی در صورتی به شهروندی منجر می‌شود که دستکم یکی از والدین هشت سال در این کشور زندگی کرده باشد و دارای اقامت دائم آلمان باشد.
در بریتانیا، افرادی که از والدین غیربریتانیایی متولد می‌شوند در صورتی شهروند محسوب می‌شوند که دستکم یکی از والدین دارای اقامت دائم این کشور باشد.
متولدین والدین غیرایتالیایی در زمانی که ۱۸ ساله می‌شوند، می‌توانند درخواست شهروندی کنند بشرطی که از زمان تولد در این کشور زندگی کرده باشند.
کسانی که از والدین غیرفرانسوی در این کشور متولد می‌شوند در ۱۸ سالگی بطور خودکار شهروند می‌شوند بشرطی که در فرانسه زندگی کنند و از یازده سالگی دستکم پنج سال در این کشور باشند.
در طول زمان بعضی کشورها قانون اعطای تابعیت بر اساس تولد را تغییر داده یا بکلی لغو کرده‌اند؛ بعنوان مثال تولد در جمهوری ایرلند تا سال ۲۰۰۴ میلادی منجر به حق شهروندی می‌شد که در آن سال این قانون خاتمه یافت.
