تهدید دیروز حسن روحانی تا چه حد معنادار است؟
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، به غرب هشدار داد که هدف گرفتن ایران با تحریم‌ها و تضعیف و اخلال در اقتصاد ایران، پیامدهای فاجعه‌باری برای اروپا به همراه خواهد داشت و باعث جاری شدن سیل مواد مخدر، پناهندگان و گسترش عناصر تروریستی در این قاره خواهد شد.
روحانی در یک سخنرانی در دومین کنفرانس رؤسای مجالس ایران، پاکستان، ترکیه، چین، روسیه و افغانستان (چالش‌های تروریسم و ارتباطات درون منطقه‌ای) برای مقابله با تروریسم گفت: من به کسانی که تحریم‌ها را تحمیل می‌کنند، هشدار می‌دهم که اگر توانایی ایران برای مبارزه با مواد مخدر و تروریسم تحت تأثیر قرار بگیرد، شما از تهدید مواد مخدر، پناه‌جویان، بمب‌ها و تروریسم در امان نخواهید ماند.
این سخنان روحانی مشابه لحن بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه در جنگ داخلی این کشور است که پیش‌بینی کرد، اتحاد و ائتلاف کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با غرب برای تغییر نظام در دمشق، منجر به هرج‌ومرج و آوار پناه‌جویان در سواحل اتحادیه اروپا خواهد شد و باعث می‌شود، تروریست‌ها در شهرهای اروپایی به شکلی ویرانگر وارد شوند؛ پیش‌بینی که درواقع بخش اعظم آن درست از آب درآمد. البته ایالات‌متحده و بریتانیا، سوریه و روسیه را به «استفاده ابزاری» از بحران پناهندگان متهم کردند، که احتمالاً اکنون نیز بدون شک تهران را به انجام این کار متهم خواهند نمود.
روحانی نقش ایران در مبارزه با تروریسم را مورد تأکید قرار داده، که موضوعی است که به گفته تیلر داردن، تحلیلگر مسائل خاورمیانه به ندرت در گوش‌های ناشنوای غرب شنیده می‌شود.
وی گفت: ما در مبارزه با تروریسم مصمم هستیم … صدها نیروی ارزشمند را قربانی کرده و سالانه میلیون‌ها دلار خرج می‌کنیم. ما انتظار نداریم که غرب سهم خود را پرداخت کند، اما باید بدانند که تحریم‌ها به ظرفیت ایران برای مبارزه با مواد مخدر و تروریسم آسیب می‌رسانند. ایران بین افغانستان، بزرگ‌ترین تولیدکننده تریاک جهان و پاکستان، مرکز عمده ترانزیت آسیای مرکزی برای تجارت جهانی مواد مخدر است.
روحانی ادامه داد: ما 800 میلیون دلار برای مبارزه با مواد مخدر صرف می‌کنیم که سلامت ملت‌ها را از شرق اروپا به غرب آمریکا و شمال آفریقا تا غرب آسیا تضمین می‌کند. تصور کنید در صورت نقص و شکاف در این سد چه فاجعه‌ای رخ خواهد داد.
آنچه مشخص است اینکه سخنان رئیس‌جمهور ایران، نه تنها تهدیدات صرف و یا پوچ نیست، بلکه اطلاعات سازمان ملل متحد که در سال 2014 منتشر شده، نشان می‌دهد، در سال 2012 ایران در دوسوم از کل آمار توقیف تریاک و یک‌چهارم موارد توقیف هروئین و مورفین در جهان نقش داشته است.
پیرامون همین پیام، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، جداگانه اظهار داشت: این ایالات‌متحده است که خاورمیانه را بی‌ثبات می‌کند، و این منطقه را با سیل اسلحه مواجه ساخته است.
با توجه به‌احتمال بالای ایجاد بحران پناه‌جویان، به ویژه اگر مداخله نظامی آمریکا در پی جنگ اقتصادی این کشور پس از خروج از برجام رخ دهد، پیش‌بینی روحانی به راحتی درست از آب درمی‌آید. رویترز در گزارشی اشاره کرده است که پس از دور تازه تحریم‌ها، سیل مهاجرت از ایران بعد از فشار اقتصادی ناشی از تحریم آغاز شده است.
بر اساس آمار آژانس مهاجرت سازمان، بیش از 700،000 مهاجر بدون ثبت‌نام و مدارک شناسایی افغان، بعد از تحریم‌ها از ایران بازگشته‌اند و رسانه‌های ایرانی گفته‌اند که برخی از افغان‌ها به دنبال ورود به ترکیه برای رسیدن به اروپا هستند.
در همین حال، تهدیدات آمریكا علیه ایران هر روز بیشتر می‌شود. برایان هوک، نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران، در اظهارنظر اخیر خود در مورد برنامه موشکی بالستیک ایران، گفته که «گزینه نظامی» روی میز است.
وی گفته: ما با حکومت ایران کاملاً رک و صریح هستیم که اگر منافع ما تهدید شود، حساسیتی در استفاده از نیروی نظامی نخواهیم داشت. من فکر می‌کنم آن‌ها این موضوع را درک می‌کنند. فکر می‌کنم آن‌ها به‌وضوح این مسأله را درک می‌کنند.
وی افزود: با این حال فکر می‌کنم در حال حاضر، هرچند گزینه نظامی را روی میز داریم، اولویت ما استفاده از تمام ابزارهایی است که به شکل دیپلماتیک در اختیار ماست.
با توجه به اینکه ایران دارای بیش از 80 میلیون جمعیت است، هرگونه جنگ آینده – که تندروهای ضد ایران در کاخ سفید ازجمله مشاور امنیت ملی سال‌هاست که به دنبال آن هستند – قطعاً موجب تشدید و وخامت غیرقابل‌پیش‌بینی بحران مهاجران و پناهندگان خواهد شد که سواحل اروپا پیش از این آن را تجربه کرده است.
