تلویزیون باز هم دست به دامن “مختار” شد
دهه اول محرم به سر رسید اما سریال‌های تلویزیون برای این ایام باز هم نرسید. یکی از ضعف‌های اساسی و آشکار صداوسیما عدم پاسخگویی به نیاز مخاطب در مناسبت‌های مهم ملی و مذهبی بوده است.
«آرش فهیم» در نقد عملکرد تلویزیون در دهه اول محرم مطلبی نوشته و نسخه‌ای از آن را در اختیار قرار داده که متن کامل آن را در ادامه می‌خوانید:
این بار هم روش‌های امتحان پس داده، اضطراری و تکراری، دستان خالی صداوسیما برای این ایام مهم را گرفتند؛ روش‌هایی مثل تبدیل «مختارنامه» به چند فیلم سینمایی و پر کردن جاهای خالی که هر سال اتفاق می افتد. جالب این است که در یک شبکه، ریش های مختار سفید هستند و در شبکه دیگر، سیاه! همچنین نمایش تصاویر زنده و زیبای آیین‌های عاشورایی از مناطق مختلف کشور به اضافه برنامه‌های گفت وگو محور درباره عاشورا، محور اصلی برنامه‌های تلویزیون در این مقطع زمانی بود.
البته یکی از ضعف‌های اساسی و آشکار صداوسیما و به ویژه سیما در چهار، پنج سال اخیر، عدم پاسخگویی به نیاز مخاطب در مناسبت‌های مهم ملی و مذهبی بوده است. مناسبت‌هایی چون نیمه شعبان، ولادت امام علی(ع)، دهه فاطمیه، تاسوعا و عاشورا و … تلویزیون دچار خلأ در نمایش برنامه‌های مناسب این ایام است. این درحالی است که این مناسبت‌ها، تنها به چند عنوان در تقویم و چند روز تعطیلی محدود نیست، بلکه فرصت‌های ویژه‌ای برای کار فرهنگی و رسانه‌ای درباره موضوع محوری آن مناسبت هستند. چون صداوسیما اصلی‌ترین و پرمخاطب‌ترین رسانه و دستگاه فرهنگی در کشور است، همه انتظار دارند که برای موقعیت‌های زمانی مقدس، سنگ تمام بگذارد. اما صداوسیما به سادگی این فرصت‌ها را از دست می‌دهد.
بی برنامگی صداوسیما برای دهه اول محرم نسبت به سایر مناسبت‌ها خسارت آمیز‌تر است. اول اینکه این مناسبت، حدود دو هفته است که یک مقطع زمانی طولانی محسوب می‌شود. دوم هم اینکه هیچ مناسبت مذهبی دیگری همچون محرم، همه جامعه ما را مجذوب خودش نمی‌کند. در این مقطع، همه مردم ایران از هر طبقه و قشر و از هر قومیتی و با هر گرایش و سلیقه سیاسی، یک صدا و همانند می‌شوند. حتی اقلیت‌های مذهبی نیز در این ایام، سوگوار سیدالشهدا(ع) هستند. به همین دلیل هم روزها و شب‌های عزاداری محرم، ملت ایران به وحدت بی‌نظیری می‌رسد. این وضعیت، یک فرصت استثنایی برای رسانه‌ها و دستگاه‌های فرهنگی است تا تأثیرگذاری خود را افزایش دهند. به ویژه صداوسیما در این دو هفته می‌تواند هم از فضای خاص جامعه بهره لازم را ببرد و بر بینندگان خودش بیفزاید و هم فرهنگ عاشورایی را در قالب برنامه‌های خلاقانه و پرجاذبه در جامعه قوام ببخشد.
تلویزیون به مختار به چشم یک منجی نگاه می‌کند و کمبود یا نبود سریال جدید را با تکه تکه و خلاصه‌سازی سریال «مختارنامه» جبران می‌کند. اما تکرار پی در پی و هر ساله این سریال، موجب دلزدگی و دافعه‌انگیز شدن آن می‌شود. بسیاری از مردم کشور ما و برخی از مردم کشورهای اسلامی، خاطرات بسیار خوشی از «مختارنامه» دارند،ای کاش کاری نکنیم که این سریال، به عنصری دم‌دستی و برای پر کردن جاهای خالی برنامه‌های تلویزیون تقلیل پیدا کند. فراموش نکنیم که آثار فاخر تلویزیونی و سینمایی نیز حکم میراث فرهنگی را دارند و از آنها هم باید به خوبی مراقبت و حراست کرد و جلوی آسیب دیدن آنها را گرفت.
هر چند که کمبود بودجه، به عنوان اصلی‌ترین معضل صداوسیما در طی این سال‌ها، مانع تولید سریال‌های فاخر تاریخی-مذهبی شده است، اما می‌توان این کمبود را به گونه دیگری جبران کرد. مثلا می‌توان سریال‌های کم خرج و با موضوعات روز اما با الهام از قیام کربلا ساخت. به ویژه اینکه این روزها نیز بسیاری از حوادث اطراف ما متأثر از عاشورا هستند.
