«تلنگری برای بز نبودن یا گرگ نبودن»
کارگردان نمایش «بی‌پدر» با اشاره به تقارن جالب اجرای کارش با انتخابات پیش‌رو گفت: این اثر نمایشی می‌تواند بازتابنده شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه باشد که در بستر یک داستان کودکانه و قدیمی روایت شده است.
این روزها محمد مساوات نمایشی با نام «بی‌پدر» را در سالن «قشقایی» مجموعه تئاترشهر روی صحنه می‌برد که براساس توضیحات قبلی خودش و آنچه خیلی خلاصه منتشر شده بود به نظر می‌رسید، فقط یک بازخوانی از داستان «شنگول و منگول» باشد که احتمالا با روایتی تازه برای مخاطب بزرگسال آماده شده است، اما تماشاگرانی که به دیدن این کار رفته‌اند با اثری متفاوت و خشن روبرو شده‌اند که فقط شخصیت‌ها و قالب کلی داستان یادآور همان داستان جذاب و عبرت‌آموز کودکانه است.کارگردان جوان این نمایش که پیش از این، نمایش‌های موفقی را روی صحنه برده است درباره میزان خشونت این نمایش و اینکه چرا محدودیت سنی برای آن درنظر نگرفته است؟ بیان کرد: اتفاقا با توجه به بازخوردهایی که گرفتیم، قرار است هم در سایت فروش (تیوال) و هم در اقلام تبلیغاتی به این نکته اشاره کنیم که دیدن نمایش «بی‌پدر» به بچه‌ها و نیز کسانی که ناراحتی‌های اعصاب و قلبی دارند، توصیه نمی‌شود.
او اضافه کرد: البته به نظر خودم خیلی اتفاق عجیب و غریب و خشونت زیادی در نمایش وجود ندارد چون مثلا دیدن تصویری از حیات وحش و دریدن یک آهو توسط یک شیر خیلی واکنش عجیبی را برای بسیاری از تماشاگران به همراه ندارد یا حتی خیلی‌ها با دیدن صحنه بریدن سر گوسفند در برخی مجالسی که داریم مشکل چندانی ندارند، به همین دلیل احساسم این بود که این نمایش هم طبعا به همان شکل خواهد بود و اتفاق ویژه‌ای در آن رخ نمی‌دهد اما مبتنی بر توصیه‌هایی که از برخی تماشاگران گرفتیم، تصمیم بر این شد به کسانی که مشکلی دارند، توصیه کنیم تا به دیدن این نمایش نیایند.مساوات همچنین درباره مدت زمان اجرای نمایش و اینکه برخی صحنه‌های خشونت‌آمیز آن طولانی به نظر می‌رسد، هم گفت: نمایش «بی‌پدر» از ابتدا تقریبا همین مدت زمان را داشت، اگرچه همیشه علاقه‌مند به تئاترهای کوتاه‌مدت بوده و هستم، یعنی زمان دلخواه من 60 تا 75 دقیقه است و خودم همیشه در همین بازه زمانی کار تولید کرده‌ام، اما این مدت زمان 100 دقیقه مبتنی بر مفهومی است که قرار است در کار اتفاق بیفتد.
کارگردان نمایش‌های «قصه ظهر جمعه»، «خانه. وا.ده»، «بیضایی» و «یافت‌آباد» درباره اینکه چطور یک داستان ساده کودکانه را که همه بارها در کودکی خود شنیده‌اند به شکلی متفاوت و همراه با خشونت نوشته است، توضیح داد: من همه تلاشم در طی چند سالی که تئاتر کار کرده‌ام این بوده که آن اثر نمایشی‌ای که تولید می‌کنم، خیلی جدا از فضای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی خودم نباشد و طبیعتا «بی‌پدر» هم در راستای نمایش‌های قبلی من قرار می‌گیرد، فقط شاید در آن با شکل عریان‌تری از مسئله خشونت و غریزه روبرو هستیم.وی اضافه کرد: در هنگام اجرای نمایش «خانه. وا. ده» ایده قصه «شنگول و منگول» به ذهنم رسید و احساس کردم بازتابنده همان شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که می‌توانم آن را در بستر این داستان کودکانه، اضطراب و استرس ناشی از زندگی در این شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مطرح کنم.مساوات درباره این نمایش‌اش که تاریخ مشخصی ندارد و الان در زمانی که نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری و نیز شوراها هستیم به صحنه می‌رود، گفت: واقعیت این است که هیچ‌گاه و در هیچ لحظه‌ای به استنادهای منطقه‌ای، جغرافیایی، ائتلافی و جزیره‌ای فکر نکردم. این کار، تولید من بوده که البته با انتخابات مقارن شده است و معتقدم قدرت طلبی‌ای که در نمایش «بی‌پدر» وجود دارد، در همه شئون زندگی ما دیده می‌شود.او افزود: اما در عین حال این تقارن جذاب و جالبی است که نمایش «بی‌پدر» در برهه‌ای از زمان اجرا می‌شود که انتخابات را پیش رو داریم و شاید بشود با تلنگرهایی که این نمایش می‌زند، کمی از هیأت گرگ بودن و بز بودن خارج شد.مساوات در ادامه درباره بازی بازیگران «بی‌پدر» که به خوبی از پس نقش‌های خود برآمده‌اند، هم گفت: با توجه به شرایط تئاتر امروز و بازگشایی سالن‌های مختلف خصوصی و گیشه‌پرستی و سودجویی مدیران تئاترخصوصی و البته شاید تا حدی انفعال مدیران تئاترهای دولتی، کار کردن برای نمایش‌هایی که متصل به تئاترهای دانشگاهی است و به نوعی تجربی محسوب می‌شود کمی سخت است، ولی خداراشکر که ما توانستیم با یک گروه جوان و ناآشنا با تمرین‌ها و تلاش زیاد کار خود را تا حدودی به آنچه که شایسته است برسانیم.او یاداور شد: برای اجرای این نمایش در شرایطی که بسیاری از گروه‌ها با استفاده از حضور چهره‌ها و تمرین‌های کمتر از یک ماه به صحنه می‌آیند، ما پنج ماه تمرین کردیم و البته هر چه تمرین کنیم باز هم کم خواهد بود.نویسنده و کارگردان نمایش «بی‌پدر» با تشکر ویژه از پیمان شریعتی ـ مدیر تئاترشهر ـ گفت: از این رهگذر می‌خواهم از مدیریت مجموعه تئاترشهر نیز قدردانی کنم، چون قرار بود ما در یک سالن خصوصی نمایش خود را اجرا کنیم اما با توجه به کف فروشی که برای ما تعیین کرده‌اند و موظف به پرداخت شبی یک میلیون و دویست هزار تومان بودیم نزدیک بود که این اجرا کلا تعطیل شود و از بین برود ولی مدیریت تئاترشهر کمک کرد تا این نمایش اجرای خود را در این مجموعه داشته باشد. اگر این طور نمی‌شد نمی‌دانم عاقبت این اجرا و گروه چه می‌شد، چون ممکن بود موجبات سرخوردگی بازیگران جوان این کار را به وجود آورد، همان‌طور که در کارهای دیگری هم شاهد بودیم این اتفاق افتاده است. وی خاطرنشان کرد: این اتفاق از آن جهت اهمیت دارد که به هرحال برخی گروه‌ها نمی‌خواهند برای دیده شدن کارشان به حضور چهره‌های مطرح تن بدهند. با این حال معتقدم تئاتری که با رنج زیاد تمرین می‌شود پس احتمالا نتیجه‌ای هم دربرخواهد داشت و این نتیجه لزوما با چهره‌های آنچنانی آسمان بازیگری ایران فراهم نمی‌شود.
او اضافه کرد: البته به نظر خودم خیلی اتفاق عجیب و غریب و خشونت زیادی در نمایش وجود ندارد چون مثلا دیدن تصویری از حیات وحش و دریدن یک آهو توسط یک شیر خیلی واکنش عجیبی را برای بسیاری از تماشاگران به همراه ندارد یا حتی خیلی‌ها با دیدن صحنه بریدن سر گوسفند در برخی مجالسی که داریم مشکل چندانی ندارند، به همین دلیل احساسم این بود که این نمایش هم طبعا به همان شکل خواهد بود و اتفاق ویژه‌ای در آن رخ نمی‌دهد اما مبتنی بر توصیه‌هایی که از برخی تماشاگران گرفتیم، تصمیم بر این شد به کسانی که مشکلی دارند، توصیه کنیم تا به دیدن این نمایش نیایند.مساوات همچنین درباره مدت زمان اجرای نمایش و اینکه برخی صحنه‌های خشونت‌آمیز آن طولانی به نظر می‌رسد، هم گفت: نمایش «بی‌پدر» از ابتدا تقریبا همین مدت زمان را داشت، اگرچه همیشه علاقه‌مند به تئاترهای کوتاه‌مدت بوده و هستم، یعنی زمان دلخواه من 60 تا 75 دقیقه است و خودم همیشه در همین بازه زمانی کار تولید کرده‌ام، اما این مدت زمان 100 دقیقه مبتنی بر مفهومی است که قرار است در کار اتفاق بیفتد.
کارگردان نمایش‌های «قصه ظهر جمعه»، «خانه. وا.ده»، «بیضایی» و «یافت‌آباد» درباره اینکه چطور یک داستان ساده کودکانه را که همه بارها در کودکی خود شنیده‌اند به شکلی متفاوت و همراه با خشونت نوشته است، توضیح داد: من همه تلاشم در طی چند سالی که تئاتر کار کرده‌ام این بوده که آن اثر نمایشی‌ای که تولید می‌کنم، خیلی جدا از فضای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی خودم نباشد و طبیعتا «بی‌پدر» هم در راستای نمایش‌های قبلی من قرار می‌گیرد، فقط شاید در آن با شکل عریان‌تری از مسئله خشونت و غریزه روبرو هستیم.وی اضافه کرد: در هنگام اجرای نمایش «خانه. وا. ده» ایده قصه «شنگول و منگول» به ذهنم رسید و احساس کردم بازتابنده همان شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که می‌توانم آن را در بستر این داستان کودکانه، اضطراب و استرس ناشی از زندگی در این شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مطرح کنم.مساوات درباره این نمایش‌اش که تاریخ مشخصی ندارد و الان در زمانی که نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری و نیز شوراها هستیم به صحنه می‌رود، گفت: واقعیت این است که هیچ‌گاه و در هیچ لحظه‌ای به استنادهای منطقه‌ای، جغرافیایی، ائتلافی و جزیره‌ای فکر نکردم. این کار، تولید من بوده که البته با انتخابات مقارن شده است و معتقدم قدرت طلبی‌ای که در نمایش «بی‌پدر» وجود دارد، در همه شئون زندگی ما دیده می‌شود.او افزود: اما در عین حال این تقارن جذاب و جالبی است که نمایش «بی‌پدر» در برهه‌ای از زمان اجرا می‌شود که انتخابات را پیش رو داریم و شاید بشود با تلنگرهایی که این نمایش می‌زند، کمی از هیأت گرگ بودن و بز بودن خارج شد.
مساوات در ادامه درباره بازی بازیگران «بی‌پدر» که به خوبی از پس نقش‌های خود برآمده‌اند، هم گفت: با توجه به شرایط تئاتر امروز و بازگشایی سالن‌های مختلف خصوصی و گیشه‌پرستی و سودجویی مدیران تئاترخصوصی و البته شاید تا حدی انفعال مدیران تئاترهای دولتی، کار کردن برای نمایش‌هایی که متصل به تئاترهای دانشگاهی است و به نوعی تجربی محسوب می‌شود کمی سخت است، ولی خداراشکر که ما توانستیم با یک گروه جوان و ناآشنا با تمرین‌ها و تلاش زیاد کار خود را تا حدودی به آنچه که شایسته است برسانیم.او یاداور شد: برای اجرای این نمایش در شرایطی که بسیاری از گروه‌ها با استفاده از حضور چهره‌ها و تمرین‌های کمتر از یک ماه به صحنه می‌آیند، ما پنج ماه تمرین کردیم و البته هر چه تمرین کنیم باز هم کم خواهد بود.نویسنده و کارگردان نمایش «بی‌پدر» با تشکر ویژه از پیمان شریعتی ـ مدیر تئاترشهر ـ گفت: از این رهگذر می‌خواهم از مدیریت مجموعه تئاترشهر نیز قدردانی کنم، چون قرار بود ما در یک سالن خصوصی نمایش خود را اجرا کنیم اما با توجه به کف فروشی که برای ما تعیین کرده‌اند و موظف به پرداخت شبی یک میلیون و دویست هزار تومان بودیم نزدیک بود که این اجرا کلا تعطیل شود و از بین برود ولی مدیریت تئاترشهر کمک کرد تا این نمایش اجرای خود را در این مجموعه داشته باشد. اگر این طور نمی‌شد نمی‌دانم عاقبت این اجرا و گروه چه می‌شد، چون ممکن بود موجبات سرخوردگی بازیگران جوان این کار را به وجود آورد، همان‌طور که در کارهای دیگری هم شاهد بودیم این اتفاق افتاده است. وی خاطرنشان کرد: این اتفاق از آن جهت اهمیت دارد که به هرحال برخی گروه‌ها نمی‌خواهند برای دیده شدن کارشان به حضور چهره‌های مطرح تن بدهند. با این حال معتقدم تئاتری که با رنج زیاد تمرین می‌شود پس احتمالا نتیجه‌ای هم دربرخواهد داشت و این نتیجه لزوما با چهره‌های آنچنانی آسمان بازیگری ایران فراهم نمی‌شود.
