تعیین نرخ دوم بنزین، گاز و برق برای پرمصرفها
بر اساس آمارها 70% مصرف کنندگان بنزین کمتر از 80 لیتر در ماه مصرف دارند و بر این اساس میتوان میزان بنزین یارانهای را 80 لیتر در ماه و به قیمت 1000 تومان درنظرگرفت و قیمت بنزین بالای 80 لیتر را معادل بنزین آزاد یعنی در حدود 2000 تومان تعیین کرد.
اخیرا لایحه بودجه سال 97 از طرف دولت تقدیم مجلس شورای اسلامی شده و این لایحه در حال بررسی نمایندگان مجلس است. در تبصره 18 لایحه اشاره شده است که دولت قصد دارد با افزایش حاملهای انرژی، میزان درآمد خود را به میزان 17400 میلیارد تومان افزایش دهد. هرچند که در این تبصره به صراحت نامی از حامل های انرژی که قرار است گران شود، برده نشده، اما با توجه به صحبتهای مسئولین به نظر میرسد که یکی از حاملهای انرژی که مشمول این افزایش قیمت خواهد شد، بنزین است و قیمت احتمالی آن نیز 1500 تومان خواهد بود.
در همین راستا و با توجه به تجربه دو سال اخیر، به نظر میرسد که نظام تک نرخی بنزین مورد توجه دولت بوده و در نتیجه همه مصرفکنندگان بنزین با افزایش قیمت یکسانی مواجه خواهند شد. با در نظر رفتن شیوه تک نرخی بنزین به قیمت 1500 تومان، به همه مردم فشار اقتصادی وارد شده و در نتیجه میزان نارضایتی عمومی از دولت نیز افزایش خواهد یافت،اما اگر دولت نظام دونرخی را برای افزایش قیمت بنزین اجرا کند، عموم مردم از افزایش قیمت بنزین مصون مانده و در نتیجه نارضایتی عمومی از دولت نیز متعاقبا کاسته میشود.
بر اساس آخرین اطلاعات سامانۀ هوشمند سوخت، حدود 70% مصرف کنندگان به میزان کمتر از 80 لیتر در ماه بنزین مصرف می کنند. در این صورت، میتوان میزان بنزین یارانهای را 80 لیتر در ماه و به قیمت 1000 تومان درنظرگرفت و قیمت بنزین بالای 80 لیتر را به مقدار بنزین آزاد یعنی در حدود 2000 تومان تعیین کرد.
اما در رابطه با برق و گاز دولت این اجازه را دارد تا قیمت این حاملهای انرژی را با توجه به تبصره 14 که مربوط به قانون هدفمندی یارانهها است، افزایش دهد.
بررسی روند افزایش قیمت برق طی سالهای اخیر نشان میدهد که وزارت نیرو طی سالهای 93 تا 95 سه مرتبه تعرفههای برق را به میزان 24% ، 10% و 10% در بخش خانگی افزایش داد اما در هر سه مرتبه، هیچ تفاوتی بین مشترکین کممصرف و پرمصرف قائل نشد. این امر در حالی است که با توجه به نظامهای تعرفهگذاری دنیا و در راستای اصلاح الگوی مصرف، بایستی بین مشترکین کممصرف و پرمصرف تفاوت قائل شد. در همین راستا ضروری است که در صورت تصمیم دولت برای افزایش قیمت برق سال آتی، قیمت برق مشترکین کممصرف ثابت مانده و تنها قیمت برق مشترکین پرمصرف افزایش یابد. با توجه به یارانهای بودن برق بخش خانگی، این امر نیز عادلانهتر شدن توزیع یارانه برق بین مشترکین را تسریع خواهد کرد.
در رابطه با گاز خانگی نیز روندی مشابه برق وجود داشته و سیاستهای قیمتگذاری بر پایه حمایت از مشترکین کممصرف نیست، بنابراین احتمالا در صورت افزایش قیمت گاز، همه مشترکین با یک درصد مشمول افزایش قیمت قرار خواهند گرفت.
در مجموع، ضروری است که در صورت افزایش قیمت بنزین، برق و گاز خانگی، دولت از مشترکین کممصرف حمایت نموده و قیمت حاملهای انرژی این مشترکین را افزایش ندهد. ثابت نگهداشتن قیمت انرژی مشترکین کممصرف و تمرکز بر افزایش قیمت انرژی مشترکین پرمصرف علاوه بر کنترل روند مصرف انرژی در کشور، اهداف برنامه ششم توسعه اقتصادی را نیز سریعتر محقق خواهد کرد.