تصویر سیاهی که کرونا برای خاورمیانه و شمال آفریقا رقم زد/ استمرار بحران کرونا چه بر سر کشورهای منطقه خواهد آورد؟
از آغاز بحران کرونا، بحث در خصوص پیامدهای اقتصادی و اجتماعی این بحران در جریان بوده است؛ با طولانی شدن بحران نگرانی از سرریز نابسامانی‌های اقتصادی و اجتماعی به حوزه سیاست و امنیت بیش‌تر شده است. در این بین خاورمیانه و شمال آفریقا که به خصوص از سال 2011 درگیر بحران‌های عمیقی بوده اند، تحت تأثیر بحران کرونا با شرایط دشواری روبه‌رو خواهند شد.
«بازتاب»؛ آرش صفار- بحران کرونا نتایج گسترده‌ای در تمامی جنبه‌های زندگی بشری داشته است. اقتصاد، یکی از حوزه‌هایی است که تا کنون بیش‌ترین تأثیرات منفی کوید 19 را شاهد بوده است.
اگرچه این پیامدها، در زندگی روزمره جوامع مشخص است، اما آمارها کمک می‌کند تا عمق بحران اقتصادی ناشی از کرونا، مشخص شود.
وبسایت خبری-تحلیلی «میدل ایست آی»، در گزارشی به بیان پیامدهای اقتصادی کرونا در خاورمیانه وشمال آفریقا پرداخته است.
بر اساس این گزارش، بررسی‌های بانک جهانی نشان می‌دهد که کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، تا پایان سال گذشته میلادی، 227 میلیارد دلار ضرر کرده‌اند.
پیش‌بینی می‌شود که این کشورها در سال 2021، رشدی معادل 2/2 درصد داشته باشند؛ این در حالی است که در سال 2020، بحران کرونا منجر به انقباض 3/8 درصدی اقتصادی در خاورمیانه شده است.
متوسط بدهی بخش عمومی در کشورهای منطقه با افزایش 8 درصدی نسبت به سال 2019، به 54 درصد تولید ناخالص داخلی می‌رسد؛ این میزان رشد بدهی بخش عمومی، در قرن 21 بی‌سابقه بوده است. در نتیجه این شرایط، شمار جمعیت زیر خط فقر در منطقه به 192 میلیون خواهد رسید.
همراه شدن بحران کرونا با سقوط قیمت نفت در سال گذشته میلادی، پیامدهای منفی شدیدی بر اقتصادهای نفتی منطقه داشته است؛ به طوری که میزان کسری بودجه عربستان سعودی در سال جاری، در سه دهه گذشته بی‌سابقه بوده است.
در خصوص لبنان، بانک جهانی پیش‌بینی می‌کند که اقتصاد این کشور در سال 2021 رشد منفی 13/2 درصد داشته باشد؛ این در حالی است که در سال 2020 هم، اقتصادی لبنان 19 درصد کوچک شده بود.
در نتیجه این شرایط اقتصادی در لبنان، 1/7 میلیون از شهروندان لبنانی، زیر خط فقر قرار خواهند گرفت و بیش از 840 هزار نفر قادر به تأمین غذای روزمره خود نخواهند بود.
این شرایط اقتصادی منطقه سبب شده است تا نهادهای اطلاعاتی ایالات‌متحده نسبت به افزایش بی‌ثباتی و خطر فروپاشی کشورها در منطقه، به دولت این کشور هشدار دهند.
بر اساس «ارزیابی تهدید سالانه» نهادهای اطلاعاتی آمریکا که گزراشی جامع در خصوص تهدیدات جهانی نسبت به منافع ملی ایالات‌متحده است، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، به واسطه پیامدهای اقتصادی کرونا شاهد افزایش نارضایتی‌های اقتصادی و اجتماعی خواهد بود. در نتیجه این نارضایتی‌های برخی از کشورهای با شرایط بی‌ثباتی روبه‌رو خواهند شد و حتی ممکن است دچار فروپاشی شوند.
گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا، به ویژه درباره بی‌ثباتی در عراق و لیبی هشدار داده است؛ با این حال دست کم در نسخه فاقد طبقه‌بندی امنیتی، در خصوص خطر فروپاشی به کشور مشخصی اشاره نکرده است.
