تصویب پرحاشیه کلیات طرح جدید ترافیک
بالاخره پای طرح جدید شهرداری تهران درباره تردد خودروها به محدوده طرح ترافیک شهر به صحن شورای شهر باز شد. پس از آنکه در هفته های گذشته مسئولان شهرداری در مانورهای مختلف خبری از زوایای طرح جدید خود سخن گفتند، دیروز معاون ترافیک شهردار تهران در صحن علنی شورای شهر به تشریح کلیات این طرح پرداخت.
اعضای شورای شهر نیز در کمال ناباوری و در حالی که کارشناسان بسیاری از طرح جدید شهرداری ایراد گرفته بودند، به کلیات طرح شهرداری رای مثبت دادند تا این بار نوک پیکان انتقادات به سمت خود اعضای شورا نشانه رود. شهرداری تهران در طرح جدید خود که درآمدزایی، مهم‌ترین نشانه آن است، سهمیه‌های مربوط به ورود خودروها به محدوده طرح ترافیک را حذف کرده و به دنبال فروش آزادانه آن است. این طرح پر انتقاد، دیروز در صحن شورای شهر نیز انتقاد برخی اعضا را به همراه داشت که هم به شیوه تصویب طرح در شورا انتقاد داشته، از لابی‌بازی ها گلایه‌مند بودند و هم به نادیده‌گرفتن حقوق گروهی از مردم انتقاد داشتند.
روزنامه قانون:کلیات طرح جدید شهرداری دیروز با ۱۴رای موافق دربرابر ۶ رای مخالف به تصویب رسید و یکی از اعضای شورای شهر در جریان رای‌گیری برای طرح، با توجه به تخلفات صورت گرفته در تصویب طرح، به نشانه اعتراض صحن علنی شورای شهر را نیز ترک کرد. الهام فخاری، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران با بیان اینکه این مصوبه عین تبعیض است، چرا فراخوان عمومی نکردید، گفت: شتابزدگی در این طرح ممکن است پیامدهایی داشته باشد. درست است که طرح قبلی درست نیست اما دلیل نمی شود بدون تشکیل کمیته نرخ بگذاریم.فخاری با بیان اینکه این موضوع هنوز برای برخی کمیسیون ها روشن نیست و پیامدهای آن فراتر از ترافیک خواهد بود، گفت: نهادهای دانشگاهی و مدنی مخالف طرح هستند چرا که این طرح پیامدهای اجتماعی و سیاسی دارد. حتی ما به عنوان اعضای شورای شهر نمی دانیم موضوع چیست. وقتی سهمیه رایگان نهادهای دولتی مثل قبل برقرار است، این چه عدالتی است؟
این همه شتاب برای چیست؟
فخاری با تاکید بر اینکه این تغییر ترافیکی تغییر بزرگی است که پیامدهای اجتماعی، سیاسی و شهری خواهد داشت، گفت: شورای عالی ترافیک تنها می تواند ورود به موضوعات فنی داشته باشد و پیامدهای این طرح گسترده تر از آن است و باید موضوع از طریق شورا پیگیری می شد اما سطح شورا به رای‌دهندگی به طرح‌هایی که در خصوص جزئیات آن اطلاعی ندارند، تنزل پیدا کرده است.وی با بیان اینکه موضوع طرح ترافیک جدید باید در سطح شورا به نتیجه می رسید و بعد به شورای ترافیک می رفت، گفت: این شتاب زدگی تاثیرات منفی و خطرناکی در پی دارد و دومین طرح معاونت حمل و نقل و ترافیک است که با محدودیت زمانی و بدون آنکه فرصت کافی برای بررسی آن وجود داشته باشد، از شورا مصوبه می گیرد. وی با بیان اینکه طرح گذشته، طرح مساله داری بوده که نکات منفی داشته است، گفت: اما برای جایگزینی این طرح باید با همفکری و اجماع نهادهای دانشگاهی و مدنی طرحی جدید تدوین کنیم و شتابزدگی و موکول کردن اصلاحات آن به آینده خطاست.
این عضو شورا در خصوص اینکه رییس شورای شهر تهران پیشنهاد داده اعضای شورا و مدیران از حمل و نقل عمومی استفاده کنند، گفت: باید یک ماه اعضای شورا و مدیران ارشد شهری رصد شوند که آیا با مترو به محل های کار خود می‌آیند یا خیر.باید این طرح در کمیسیون های مربوطه بررسی و سپس برای تصویب به صحن آورده می‌شد اما این طرح به کمیسیون فرهنگی اجتماعی ارجاع نشده است. متاسفانه شأن شورا به یک شورای رای‌دهنده به طرح‌هایی که از جزییات آن اطلاعی ندارند و کار کارشناسی در خصوص آن انجام نشده، تنزل کرده است.
بزرگنمایی های آقای معاون!
باید شفافیت لازم در خصوص اینکه آیا نهادهای حاکمیتی از طرح ترافیک استفاده رایگان می کنند یا نمی کنند، مشخص شود، چطور باید خبرنگاران یا وانت‌بارها یا گروه‌های دیگر هزینه بدهند اما نهادهای حاکمیتی نه؛آیا مکانیسمی برای شفافیت پیش‌بینی شده یا نه. چرا کسی صدای منتقدان طرح در صحن نیست؟ در صورتی که گروه‌های تخصصی، دانشگاهی، انجمن‌های علمی و مدنی منتقد این طرح هستند.فخاری با اشاره به نوع برخورد پورسید آقایی، معاون ترافیکی شهردار تاکید کرد: آقای معاون در ریاست شورا و برخی اعضا صرفا جنبه‌های مثبت طرح را بزرگنمایی می‌کنند و اشاره‌ای به انتقادات جدی نسبت به این طرح ندارند. چگونگی اعتراض مردم به نحوه محاسبه نرخ ها در صورتی که زمان ورود و خروج از محدوده مورد تایید آن‌ها نباشد، مشخص نیست.
شأن شورا را رعایت نکردند
به‌جر الهام فخاری، محمد سالاری، دیگر عضو شورای شهر تهران نیز به آنچه در جریان تصویب کلیات طرح جدید شهرداری در صحن شورا رخ داد، معترض بود. وی ضمن اعلام مخالفت خود با طرح جدید شهرداری گفت: اساس لایحه شهرداری و پیگیری های معاونت حمل و نقل و ترافیک مبنی بر فسادستیزی در نحوه صدور آرم ها و نیز کاهش میزان ترافیک و آلودگی هواست و از این بابت ما موافق کلیات آن هستیم اما از آنجایی که هرگونه تغییر در نحوه ورود وسایل نقلیه به محدوده شهر تهران هم ذی‌‌نفعان شهر و هم آحاد مردم و سازمان‌ها و نهادها را تحت تاثیر قرار می دهد، این طرح نیازمند بررسی جامع‌تر آن هم مبتنی بر پیوست‌های مطالعاتی است واینکه در فرآیند بررسی و تصویب مکررا اعلام شود که شورای ترافیک اختیار لازم را دارد و شورای شهر اختیاری ندارد به هیچ عنوان پذیرفته نیست.سالاری با بیان اینکه ما به عنوان شورای شهر تهران خودمان مقصر عدم توجه جدی به جایگاه شورا هستیم، اظهار کرد: اگر امروز به طرح نرخ گذاری عوارض رای ندهیم،تصمیم‌گیری شورای ترافیک ملغی می شود و عملیاتی نمی‌شود؛پس به هیات رییسه و ریاست محترم شورا از این بابت که به شأن و جایگاه واقعی نمایندگان مردم به عنوان پارلمان محلی در فرآیند بررسی این طرح مهم توجه جدی نمی شود، اعتراض جدی دارم.رییس کمیسیون شهرسازی ومعماری شورای شهر تهران در ادامه با اشاره به اینکه اکنون برای عوارض محدوده زوج و فرد تصمیم گیری می‌شود، گفت: از آنجایی که قرار نیست سه ماه ابتدای سال ۹۷ طرح زوج و فرد داشته باشیم، لازم نیست از اکنون عوارض این محدوده مشخص شود چراکه پس از اجرای طرح در رینگ اول ممکن است شورای ترافیک تصمیم دیگری بگیرد.
همچنین برای ورود موتور سیکلت‌ها با توجه به آلایندگی قابل توجه آن ها در این طرح فکری نشده که از نقاط ضعف طرح ترافیک جدید است.در طرح جدید ۲۲۶ روز طرح ترافیک اعمال می شود و پنجشنبه ها ورود به محدوده طرح آزاد است که این تصمیم نیز موجب افزایش آلودگی هوا می‌شود. رییس کمیسیون شهرسازی ومعماری شورای شهر تهران در پایان از ریاست شورا درخواست کرد تا جلسه ای با حضور اعضا، شورای ترافیک و کارشناسان تشکل‌های حرفه ای برگزارشود و تمامی ابعاد طرح به وقت مورد بحث و بررسی قرار گیرد و یکی از اولویت های جدی مدیریت شهری جدید استفاده از نظرات کارشناسی در فرآیند تصمیم‌گیری‌ها باشد.
فقط اعتراضات را افزایش می‌دهیم
حجت نظری، دیگر عضو شورا نیز از جمله مخالفان طرح شهرداری بود که علاوه بر طرح، به شیوه اداره جلسه رای‌گیری درباره این طرح نیز انتقاد داشت. وی خطاب به معاون شهردار تهران گفت: این طرح سبب می شود افراد به سمت موتورسیکلت بروند و این مساله آلودگی را زیاد می‌کند.در دوره های گذشته برای اشخاص خاص، امتیازاتی گرفته می شد؛ به طور مثال خبرنگاران که حقوق بالایی ندارند، حتی اگر نیم‌بها هم باشد هر ماه باید ۳۲۰ هزار تومان پول طرح بدهند.به طور طبیعی پس از تصویب این طرح، هزینه تاکسی و آژانس بالا می رود و پزشک و وکیل هم هزینه‌ها را افزایش می‌دهند و فشار به کف جامعه می رسد.این عضو شورای شهر تهران افزود: در حال حاضر ۶ هزار و ۲۷۰ اتوبوس در تهران داریم که باید به ۹هزار برسد که با این بودجه محقق نمی‌شود. باید دو هزار واگن خریداری کنیم و باید بگوییم حمل و نقل عمومی آماده نیست و تنها اعتراضات را افزایش می‌دهیم.پس از طرح سخنان موافق و مخالف ، درباره طرح جدید شهرداری و کلیات آن در صحن شورا رای‌گیری شد که ۱۴ رای موافق، ۶ رای مخالف حاصل کار اعضا بود.
خبری از عدالت نیست
اما نهایی شدن طرح جدید ترافیک نشان می‌دهد، تغییرات آن به قدری ناچیز است که نمی توان آن را به عنوان طرحی تحول آفرین در ترافیک تهران به حساب آورد. در طرح جدید، اگرچه سهمیه‌های سالانه ورود به طرح ترافیک حذف خواهند شد، اما سهمیه بگیران همچنان با دریافت مجوز روزانه ورود به طرح ترافیک، وارد این محدوده خواهند شد؛ ضمن اینکه میزان سهمیه از ۱۰۳ هزار مورد، به ۶۰ هزار مورد کاهش می‌یابد. در طرح جدید ترافیک، مکانیسم استفاده از کارت شناور حذف شده و هر مجوز تنها به همان خودرویی اختصاص دارد که مجوز را دریافت کرده است. موضوع دیگری که در طرح جدید تغییر یافته، تفاوت هزینه ورود به محدوده طرح ترافیک است که بر این اساس، خودروهایی که بین ساعات ۱۰ تا ۱۶ وارد محدوده می شوند، هزینه کمتری خواهند پرداخت. گرچه این نوع تعیین نرخ طرحی تشویقی برای اجتناب از ورود در ساعات اولیه روز است که دارای ترافیک بالاست، اما به دلیل ارزان‌تر بودن، به همین میزان هم طرحی تشویقی برای افزایش ترافیک در بین ساعات ۱۰ تا ۱۶ است. در طرح جدید ورود به محدوده زوج و فرد و ساعات اجرای طرح همچون گذشته است و دیگر خبری هم از اجرای طرح ترافیک در روزهای پنجشنبه نیست.
اگرچه هنگام رونمایی از این طرح گفته شد که این طرح موجب برقراری عدالت اجتماعی می شود و همگان قادر خواهند بود با پرداخت هزینه ای کمتر وارد طرح ترافیک شوند، اما پس از رونمایی دیدیم که حداکثر هزینه ورود به طرح هیچ کاهشی نیافته و همان هزینه‌های ثابت سال گذشته است. همچنین خبری هم از برقراری عدالت اجتماعی نیست، زیرا تنها ۱۰۳ هزار خودرو مجاز به ورود هستند که از این میان ۶۳ هزار مجوز سهم سهمیه بگیران است و فقط ۴۰ هزار مجوز سهم همه اقشار است. شواهد حاکی از آن است که دستاورد آن همه جنجال و هیاهو در خصوص تحولات طرح جدید ترافیک، تنها تبدیل سهمیه سالانه به روزانه و کاهش ناچیز هزینه ورود به طرح در ساعات کم ارزش و میانی روز است. ضمن اینکه ضوابط و مقررات ورود به محدوده زوج و فرد همچون گذشته اعمال خواهد شد.
