تشویق یا جریمه متخلفان، مساله این است؟

گرفتن عوارض از کسانی که غیرمجاز وارد محدوده زوج و فرد می‌شوند در چند هفته اخیر و بعد از غائله تکذیب شده پولی شدن تونل‌ها و معابر از سوی برخی رسانه‌ها در حالی مطرح شد که با گذشت 9 ماه از اجرای این مصوبه شورای ترافیک تهران، حال برخی از اعضا یا نمایندگان دستگاه‌های عضو، اخذ عوارض از متخلفین را غیرقانونی می‌دانند. موضوعی که معاون حمل و نقل شهرداری تهران درباره آن معتقد است که این ایجاد تشکیک بعد از ۹ ماه از اجرای مصوبه جای ابهام دارد.

محسن پور سید آقایی درباره سرنوشت اخذ عوارض از خودروهایی که به صورت غیرمجاز وارد محدوده زوج وفرد می‌شوند گفت: مصوبه‌ای از شورا به شهرداری به عنوان دستگاه اجرایی ابلاغ شده است که همه مراحل قانونی تصویب و تأیید را طی کرده است. این مصوبه از دید ما واضح و صریح است و از ۹ ماه قبل هم در حال اجرا بوده است، اما اگر الان کسی معتقد است که این مصوبه را باید جور دیگری تفسیر کرد، راه دارد و می‌تواند مراحل قانونی تغییر یا تفسیر آن را طی کند و نهایتاً ما به عنوان نهاد مجری، صرفاً موظفیم آنچه را شورای شهر مصوب کرده اجرا کنیم.

وی با بیان اینکه آنچه امسال کاملاً شکل قانونی گرفته، در سال‌های قبل هم به طور متعارف در حال اجرا بوده است، یادآور شد: کسانی که در سال‌های گذشته وارد طرح ترافیک می‌شدند، می‌دانند که اگر در روزهای مخالف پلاک می‌خواستند وارد محدوده زوج و فرد شوند، باید طرح ترافیک می‌خریدند. وقتی شما حساب جریمه را از عوارض جدا می‌کنید و می‌گوئید عوارض حق مردم شهر است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت و به جریمه‌ای که متخلف به حساب دولت واریز می‌کند بسنده کرد، طبیعی است که این عوارض قابل بخشش نباشد و در صورت تردد غیرقانونی هم به حساب پلاک خودروی متخلف گذاشته شود. اگر کسی این برداشت را رد کند، در واقع با ماده ۸ مصوبه شورای شهر که جریمه را از عوارض جدا کرده، مخالف است.

معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار در توضیح اینکه اساساً چرا در طرح ترافیک جدید، عوارض جدا از جریمه محاسبه می‌شود، توضیح داد: مساله واضح است. ما به عنوان حاکمیت موظفیم شهروند قانون مند را تشویق کنیم و متخلف را هم تشویق یا مجبور به رفتار قانونی کنیم. ما با سیستم معیوبی مواجه بودیم که به مردم می‌گفت ۴۰ هزار تومان بدهید و قانونی وارد طرح ترافیک شوید، یا آنکه ۲۰ هزار تومان جریمه شوید. خب در این وضعیت، کدام آدمی هزینه بیشتر را انتخاب می‌کرد؟ یعنی سیستم قبلی رسماً داشت مردم را تشویق به تخلف می‌کرد.

وی افزود: ما در طرح ترافیک جدید که از ابتدای سال ۹۷ اجرا شد، گفته‌ایم که حساب جریمه از عوارض جداست. منطقش هم این است که می‌خواهیم مردم را تشویق به رفتار قانونی کنیم و به علاوه می‌گوئیم عوارض حق مردم شهر است و این حق با اخذ جریمه از متخلف، از بین نمی‌رود. این موضوع هم جدید نیست. مگر وقتی دادگاه یک مجرم را به جزای نقدی محروم می‌کند، از رد مال معاف می‌شود؟ جریمه تاوان تخلف است و عوارض تاوان عارضه‌ای که آن خودرو به شهر وارد می‌کند. بدیهی است که حساب این دو باید جدا باشد.

پورسید آقایی گفت: اینها که بحث‌های روشنی است. اما فرض کنیم که بنده یا دیگری هم مخالف این نظر هستیم. بالاخره آنچه فصل‌الخطاب و مبنای عمل ماست، قانون است. قانون یعنی چیزی که در شورای شهر به تصویب اکثریت می‌رسد، از سوی هیأت تطبیق یا در صورت اعتراض فرمانداری از سوی هیأت حل اختلاف تأیید می‌شود و نهایتاً برای اجرا به شهرداری ابلاغ می‌شود. تمام این مسیر برای مصوبه طرح ترافیک طی شده است. شورا مصوب کرده، هیأت تطبیق مواردی را تأیید و مواردی را اعتراض کرده که نهایتاً موارد اعتراضی هم یا در شورا تغییر کرده و یا با اصرار شورا به هیأت حل اختلاف رفته و در همه موارد اینچنینی در مصوبه طرح ترافیک هم نظر شهرداری و شورای شهر تأیید شده است. ما الان نزدیک به ده ماه است که اجرای این مصوبه قانونی را آغاز کرده‌ایم. الان تازه برخی به این فکر افتاده‌اند که به این موضوع اعتراض کنند.

می‌توان مصوبه شورا را تغییر داد

معاون شهردار تهران ادامه داد: الان هم مشکلی وجود ندارد. می‌توان سیر قانونی را دوباره طی کرد و این مصوبه را تغییر داد. اما اینکه یک شخص بخواهد تفسیر خود را بر قانون تحمیل کند، قابل قبول نیست. تنها مرجعی که می‌تواند مصوبه شورا را تغییر دهد، خود شورای شهر است. تا جایی که من می دانم، اکثریت شورا قانونی بودن کار شهرداری را قبول دارند و معتقد به حمایت از افراد متخلف نیستند. اما به فرض اگر شورا مصوبه را تغییر داد، ما مجری هستیم. بنده یک ماه و نیم قبل هم همین موضوع را به رئیس شورای شهر تهران اعلام کردم که ما داریم اینگونه عمل می‌کنیم و اگر تفسیر شما مغایر با آن است، اعلام کنید. تا امروز که با شما صحبت می‌کنم (پنجشنبه)، چنین چیزی به ما اعلام نشده است.

پورسیدآقایی گفت: بنده نه تنها به عنوان مسئول مستقیم اجرای مصوبات حوزه حمل و نقل و ترافیک شهر، بلکه از منظر کارشناسی هم عرض می‌کنم که ما نباید به متخلفان پاداش بدهیم و نباید بین خودروهای قانونمدار و افرادی که قانون را برای تردد در محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد رعایت نمی‌کنند، تفاوتی قائل نشویم. دقت داشته باشید که اگر خودرویی در روز موافق پلاکش وارد محدوده زوج و فرد شود، نه جریمه می‌پردازد و نه عوارض. کسی که وارد محدوده زوج و فرد می‌شود اما عوارض طرح ترافیک می‌پردازد هم جریمه نمی‌شود. همه این صحبت‌ها درباره کسانی است که تخلف می‌کنند و بدون مجوز در روز مخالف پلاک وارد محدوده زوج و فرد می‌شود. آیا منظور مخالفان این است که به این افراد متخلف بگوییم اگر عوارض نپرداختید و ورود غیرمجاز داشتید، فدای سرتان! و فقط جریمه می‌شوید؟

وی تاکید کرد: عزیزانی که می‌گویند از خودروهایی که در روز مخالف وارد محدوده زوج و فرد می‌شوند، بعد از تخلفشان دیگر عوارض نگیریم، آیا به معنا و سرانجام حرف خود توجه دارند؟ آنها در عمل دارند می‌گویند شهروندی که قانونمدار بود باید تا ۳۶ هزار تومان پول طرح ترافیک بدهد اما اگر نداد، به او بگویید فقط ۲۰ هزار تومان جریمه بده! همه به درستی به ما می‌گفتند به اثرات اجتماعی طرح ترافیک توجه کنید. حالا چطور از مهمترین اثر اجتماعی این طرح که تشویق شهروندان به قانونمداری است، صرف نظر کنیم و به مردم بگوییم تخلف کنید و جریمه شوید؟! این نگاه واقعاً بدفرجام است.

یک نفر هم در این مدت نپرسید که چرا پلیس در این ۹ ماه قانون را اجرا نکرد

پورسید آقایی در ادامه گفت: ما قبل از اجرای این طرح مهم که نمادی از اراده دوره جدید مدیریت شهری برای جراحی ساختارهای غلط حاکم بر اداره شهر بود، دست یاری و همکاری به سمت همه عزیزان در فرمانداری و پلیس دراز کردیم و از آنها استمداد طلبیدیم. البته همراهی نسبتاً خوبی هم دیدیم، اما از عزیزانی که امروز داعیه تفسیر جدید از مصوبه دارند، یک نفر هم در این مدت نپرسید که چرا پلیس در این ۹ ماه قانون را اجرا نکرد و متخلفان طرح ترافیک را جریمه نکردند. حالا که می‌بینند بین متخلف و قانونمند فرق گذاشته‌ایم، می‌گویند عوارض نگیرید و بگذارید متخلفان فقط جریمه شوند!

وی افزود: خوشبختانه این طرح با همه دشواری‌ها به خوبی اجرا شد و اثر آن را در ترافیک و آلودگی هوا هم دیدیم. الان تنها اشکالی که برخی عزیزان شورای شهر به این طرح می‌گیرند، این است که چرا درآمدها بیشتر نشده و بلکه کمتر از سال قبل شده است. ما هم خیلی واضح و صادقانه می‌گوئیم که از اول هم دنبال درآمدزایی نبودیم، بلکه در اولویت اول دنبال حل مساله ترافیک و آلودگی بودیم و به دستاوردهای خوبی در این زمینه‌ها هم رسیدیم.