تشویقهایی که بچهها نیاز دارند از والدین بشنوند
وقتی کسی از کفشهای شما، دست پختتان و یا از کیفیت کاری که انجام دادهاید تعریف میکند، چه حسی به شما دست میدهد؟ مطمئنا حس خوبیست. حالا وقتی کسی که واقعا دوستش دارید و برایتان مهم است از شما تعریفی میکند چه احساسی دارید؟ یک حس عالی! پس تصور کنید قدرت تحسین و تعریف از بچهها تا چه اندازه است. کودکی که احساس میکند مادرش او را قبول دارد و برایش ارزش قائل است میتواند دنیا را زیرورو کند. کودکی که احساس میکند مادرش باور دارد او فوق العاده است در مواجهه با سختیها و چالشهای زندگی، بهتر میتواند عمل کند.
مطالعات نشان میدهد انگیزه بخشترین تشویقها برای بچهها آنهایی هستند که سختکوشی را تحسین میکنند، یعنی کارهایی که بچهها برای رسیدن به هدف خود انجام میدهند و رفتارهایی چون فداکاری و استقامت. اما بچهها مطمئنا به تحسینهای دیگری هم نیاز دارند؛ مثلا اینکه چقدر زیبا و خوش تیپاند (همهی بچهها در چشم مادران خود زیبا و خواستنیاند!)، چقدر قوی و مهربانند (بچهها طبق آنچه احساس میکنند ما باور داریم زندگی میکنند)، و چقدر شگفت انگیزند (کلا همهی بچهها شگفت انگیزند!).
شخصیتشان را تحسین کنید
ما در دنیایی زندگی میکنیم که درستکاری و بزرگواری متاسفانه نه به طور مداوم آموزش داده میشود و نه زیاد مورد توقع است. وقتی کودک شما مهربانی میکند، روراست است، اطمینان میکند و یا احساس امنیت ایجاد میکند فرصت بسیار خوبی است که او را از تمام هیاهوها کنار بکشید و از صمیم قلب و جانانه تحسین و تشویقش کنید.
احترام گذاشتن و اطاعت پذیریاش را تحسین کنید
ما عادت داریم فقط وقتی کودک را ببینیم که کار اشتباهی مرتکب میشود و به راحتی خوبیها را نادیده میگیریم. به جای اینکه منتظر باشید تا رفتاری ناخوشایند یا سرپیچی از یک دستور از کودک ببینید و سپس سرزنشش کنید، سعی کنید فرمانبرداریها و احترام گذاشتنهایش را ببینید: «من شاید گاهی فراموش کنم به تو بگویم، اما تو واقعا پسر باادب و حرف گوش کُنی هستی و من رفتاری که با دیگران داری را میپسندم و تحسین میکنم».
نشان دهید که از داشتن او به خود میبالید
«هر وقت که تو را میبینم، بابت داشتن تو از خداوند سپاسگزاری میکنم و افتخار میکنم که مادر تو هستم». بچهها نیاز دارند بفهمند که با ارزشاند، فقط به همین دلیل ساده که وجود دارند.
بابت کمکی که در انجام کارهای خانه میکند تشویقش کنید
تمیز کردن میز، بردن ظرفهای کثیف به آشپزخانه، بیرون گذاشتن زباله و هر کار ظاهرا کوچکی که بچهها در خانه انجام میدهند واقعا قابل تحسین و تشویقاند. بچهها باید بدانند کمکهای آنها واقعا تاثیرگزار است و در امور خانه نقش دارند و شما کارهای خوب آنها را میبینید و ارزش کمکهایش را میدانید.
بابت تلاشهایش در درس و مدرسه تشویقش کنید
«من واقعا خوشحالم که تو کارت را درست انجام میدهی و درسهایت را جدی میگیری». تلاش کردن همیشه ارزشمند است.
حتی اگر تلاشهایش نتیجه نداد باز هم تحسینش کنید
فرقی نمیکند نتیجهی تلاشش چه شده، هر چند موفق شدن و رسیدن به نتیجهای ایده آل همیشه خوشایند است اما بچهها، صرفنظر از نتیجهای که از تلاش خود کسب میکنند باید تشویق شما را دریافت کنند.
بابت هر دست آورد جدید، تشویقش کنید
«تو در ریاضی یک قدم پیشرفت کردهای و این عالیست!». «نقاشیهایت نسبت به قبل واقعا بهتر و زیباتر شده، خوشحالم که تمرین کردی و پیشرفت کردی»؛ یک تحسین به جا گاهی میتواند واقعا معجزه کند.
نحوهی لباس پوشیدن و تیپش را تحسین کنید، حتی اگر با سلیقهی شما جور نیست
قرار نیست بچهها را وادار کنیم کپی ما باشند. وقتی پای انتخاب لباس و مدل مو و … به میان میآید مطمئنا شما هم نظر خودتان را دارید اما باید به نظر فرزندتان احترام بگذارید: «من مطمئنم که تو برای انتخاب این تیپ و مدل خیلی فکر کردهای و سلیقهات را تحسین میکنم»، «هرگز ندیده بودم میزی به این زیبایی چیده شده باشد، تو سلیقهی بینظیری داری!». منصفانه نیست تحسین و تشویقهایمان را محدود به هر آنچه خودمان میپسندیم کنیم، ضمنا این شیوه جواب هم نمیدهد!
قدمهایی که برای هدفی بلند مدت برمیدارد را تحسین کنید
«پسرم تلاشهایی که میکنی تحسین برانگیز است، از تو ممنونم!». بعضی از هدفها بلند مدتاند و قرار نیست به این زودیها نتیجهای دیده شود، منتظر ماندن برای نتیجهی نهایی بیفایده و ناامید کننده است و انگیزه و اشتیاق را نابود میکند. تشویق کردن در هر مرحلهای لازم است و به پیشرفت به سمت هدف کمک میکند.
از دوستانش تعریف کنید
البته فقط زمانی این کار را بکنید که واقعیت دارد. «دوستان خیلی خوبی داری!»، «میدانی! من خیلی احساس افتخار میکنم و خیالم راحت است که تو در انتخاب دوستانت، با دقت و آگاهانه عمل میکنی».