تزلزل اتحادیه اروپا در سایه اختلافات داخلی ایتالیا

اختلافات سیاسی اخیر در ایتالیا سبب تزلزل در شالوده دولت شده، تا جایی که اوضاع فعلی و چشم انداز آتی در این کشور را می توان به کابوسی دهشتناک برای اتحادیه اروپا توصیف کرد.

به گزارش بازتاب به نقل از مهر، منشا اختلافات داخلی اخیر در ایتالیا به اختلافات میان دو حزب حاکم (لیگا و جنبش ۵ ستاره) باز می گردد. ماجرا از آنجا آغاز شد که «متئو سالوینی» وزیر کشور ایتالیا در ماه گذشته میلادی با متهم کردن حزب جنبش ۵ ستاره اعلام کرد که مخالفت این حزب با لوایح کاهش مالیات و کاهش پروژه های عمرانی صدمات جبران ناپذیری بر پیکره اقتصاد این کشور می زند.

«جوزپه کنته» نخست وزیر ایتالیا حدود ۲ هفته پس از آنکه اختلاف میان دو حزب اصلی حاضر در ائتلاف حاکم به اوج خود رسید با حضور در سنای این کشور استعفای خود را اعلام کرد، دولت این کشور سقوط کرد. وی در جریان سخنرانی خود با انتقاد شدید از «بی‌مسئولیتی» سالوینی، معاون خود را آغازگر اختلاف‌ها درون دولت و «عامل سقوط» قلمداد کرد.

به صراحت می تون گفت که این استعفا به معنی اعلام رسمی جدایی میان دو حزب حاضر در ائتلاف حاکم یعنی لیگا به رهبری ماتئو سالوینی و «جنبش ۵ ستاره» به رهبری لوئیجی دی‌مایو پس از حدود ۱۴ ماه در دست داشتن قدرت است.

پیامدهای سقوط دولت ائتلافی

بروز اختلافات میان احزاب دولت ائتلافی در خصوص لوایح مختلف سبب شد تا فضای نا امنی برای رشد و افزایش سرمایه گذاری در این کشور بوجود آید، تا جایی که با توجه به بدهی های سنگین خارجی ایتالیا، تاکنون ۵ میلیارد یورو خسارت مالی برای دولت در برداشته است.

در حالی که ایتالیا در جایگاه سومین قدرت اقتصادی اتحادیه اروپا قرار دارد، اما در عین حال از بالاترین میزان بدهی در میان کشورهای دنیا برخوردار است. بررسی های آماری نشان داده که نرخ بدهی‌های این کشور یعنی نسبت بدهی به قدرت اقتصادی در سال ۲۰۱۸ میلادی بیش از ۱۳۲ درصد بوده که بالاترین میزان در بین ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا بعد از یونان بشمار می آید.

از سوی دیگر دولت پوپولیست و راست افراطی ایتالیا به شدت مخالف سیاست های مهاجر پذیری بود در سپتامبر ۲۰۱۸ دولت ایتالیا یک فرمان امنیتی را که بسیار مورد انتقاد قرار داشت، صادر کرد. مهاجرستیزی دولت ائتلافی ایتالیا همواره با واکنش های منفی از سوی کشورهای اروپایی روبرو بوده است. در صورت روی کار آمدن دولت جدید با نگرش جدید پدیده مهاجرت از سوی این کشور با دیدگاه جدیدی روبرو خواهد شد.

تلاش برای تشکیل دولت جدید

پس از استعفای کنته از پست نخست وزیری ایتالیا تلاش برای تشکیل دولت جدید در این کشور آغاز شد. در همین راستا حزب سوسیال دمکرات و حزب پوپولیستی «جنبش پنج ستاره» که داعیه تشکیل دولت آتی ایتالیا را داشتند چندین نشست ویژه برگزار کردند تا بتوانند به نقطه مشترکی برای تشکیل دولت ائتلافی جدید در این کشور دست پیدا کنند. این احزاب پس از چند جلسه و نشست نتوانستند به توافق نظر دست پیدا کنند، به همین دلیل «سرجیو ماتارلا» رئیس جمهوری ایتالیا اعلام کرد که زمان تعیین دولت آتی این کشور نیاز به تمدید دارد. در نهایت ماتارلا پس از تحقق توافق نسبی میان دو حزب سوسیال دموکرات و جنبش ۵ ستاره به کنته ماموریت داد تا دولت تازه خود را تشکیل دهد.

در همین راستا «نیکولا زینگارتی» رهبر حزب دموکرات پس از دیدار با رئیس جمهوری ایتالیا اظهار داشت که ما ایتالیا را دوست داریم و معتقدیم ارزش این همه تلاش را دارد. وی همچنین خاطر نشان کرد که در روزهای دشواری مثل امروز، نمی‌توانیم مسئولیت‌مان را نادیده بگیریم و برای امتحان چنین راهی شجاعت به خرج ندهیم. اکنون کنته در حال تکمیل لیست خود برای معرفی اعضای جدید کابینه جدید در دولت ایتالیا است.

تاثیر تحولات سیاسی ایتالیا در اتحادیه اروپا

جایگاه ایتالیا با توجه به روی کار آمدن دولت ائتلافی جدید در اروپا به شدت در حال ریزش و افول است، به همین علت هر گونه آرامش در میان منتقدانی که دولت را متهم به منزوی ساختن و تضعیف ایتالیا کرده‌اند عمر کوتاهی خواهد داشت. دولت ائتلافی راست افراطی و ضدمهاجرتی «حزب لیگ» و حزب ضدتشکیلاتی «جنبش پنج ستاره» پس از یک «نمایش قدرت زشت» از سوی سالوینی مجبور به واگذاری قدرت در ایتالیا شدند.

دولت ائتلافی جدید در ایتالیا متشکل از احزابی است که از سیاست های ضد اتحادیه اروپا برخوردار هستند. اتحادیه اروپا و احزاب میانه رو در ایتالیا امیدوار بودند که در صورت تحقق ائتلاف دوباره میان جنبش ۵ ستاره و حزب لیگا حتی در شرایط سخت و دور از انتظار کنونی می تواند راهی برای خروج از بحران در این کشور باشد.

شاید به تعبیری بتوان گفت که روی کار آمدن دولت جدید ایتالیا با توجه به مخالفت های سرسختانه حزب لیگا با برنامه ها و اهداف اتحادیه اروپا می تواند منجر به بروز یک زلزله سیاسی در این اتحادیه شود. از سوی دیگر برخی صاحبنظران بر این باورند، از آنجایی که جنبش پنج ستاره از درون پایگاه اجتماعی چپ پوپولیست زاده شده می تواند بالانسی در تعاملات رم و اتحادیه اروپا ایجاد کند.

چنانچه ائتلاف جدید در ایتالیا بطور رسمی سکان قدرت در این کشور را به دست بگیرد، انتظار برای مذاکرات و رایزنی های بعضاً پر تنش میان دیگر رهبران اتحادیه از جمله «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان و «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه برای مدیریت بحران بود.

اتحادیه اروپا در حال حاضر با توجه به در جریان بودن موضوع مهمی مانند برگزیت به نوعی با افول قدرت روبرو است.از سوی دیگر رشد فزاینده به قدرت رسیدن راستگراها در اروپا ژئوپلیتیک اتحادیه را با مخاطره روبرو کرده و بروز معادلات چند مجهولی به هیچ وجه دور از تصور نیست.

نکته آخر

باید به این نکته توجه داشت که اقتصاد معضل بزرگی است که جامعه ایتالیا با توجه به میزان بالای بدهی های خود با آن در حال دست و پنجه نرم کردن است. از آنجایی که بودجه ایتالیا باید در آستانه سال ۲۰۲۰ میلادی تهیه شده و به تصویب پارلمان این کشور برسد، منتفی بودن برگزاری انتخابات زودهنگام کاملاً مشهود بنظر می رسید.

رئیس جمهوری ایتالیا سعی دارد با حفظ شرایط کنونی تا ماه اکتبر زمینه تصویب بودجه سال آتی را هموار کرده تا کشور بیش از این با بحران اقتصادی روبرو نشود.

از سوی دیگر سالوینی با برخورداری از تفکرات افراطی و راست‌گرایانه، تمایل دارد با استقرار کشتی‌های نظامی و گشت‌های هوایی در مرزهای ایتالیا از ورود مهاجران ممانعت بعمل آورد، از این رو انتظار می رود که در لیست اعضای کابینه جدید تغییراتی بخصوص در حوزه وزارت حمل و نقل و وزارت دفاع را شاهد باشیم.