تراژدی ایرباس و بوئينگ پس از خروج ترامپ
با خروج آمریکا از برجام، ایرباس و بوئینگ سفارش‌های ارزشمندی را از دست دادند.
به گزارش فرارو، خروج دونالد ترامپ از برجام در هفته گذشته، افراد کمی را غافلگیر کرد. او برای مدت طولانی از این توافق انتقاد کرده و آن را “بدترین توافق” خوانده است.
ترامپ از برجام خارج شد و تحریم‌های کشورش علیه ایران را بازگرداند. اندکی پس از خروج ترامپ، گمانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت سفارش‌های ایران از شرکت‌های بوئینگ و ایرباس شدت گرفت. به هر حال، این گمانه‌زنی مدت زیادی طول نکشید تا اینکه استفن منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، اعلام مجوز فروش هواپیما به ایران از سوی وزارت‌خانه متبوعش لغو خواهد شد.
وبگاه ماتلی‌فول، در گزارشی به تراژدی ایرباس و بوئینگ در پی خروج ترامپ از برجام پرداخت و نوشت: ” بازگشت تحریم‌های آمریکایی، یک چوب لای طرح‌های شرکت‌هایی گذاشت که تجارت با ایران را آغاز کرده بودند. هوافضا، بخشی است که به طور ویژه ضربه سختی خواهد خورد… . خروج آمریکا از توافق ایران، به ایرباس بسیار بیشتر از بوئینگ آسیب خواهد زد”.
بوئینگ روی ایران حساب نکرد
دو سال پیش که مقدار سفارش هواپیما کم شده بود، ایرباس و بوئینگ مشتاق دریافت سفارشاتی از خطوط هوایی ایران بودند. هر دو شرکت در سال 2016، توافقنامه‌های بزرگی با ایران امضا کردند. پس از آن هم، توافقنامه‌های دیگری با خطوط هوایی کوچک ایرانی امضا شد. به موجب توافقی که بوئینگ نهایتا با ایران‌ایر امضا کرد، قرار بود بوئینگ 80 هواپیما از انواع مختلف(پنجاه فروند 737 MAX 8s، پانزده فروند از نوع 777-300ERs و پانزده فروند 777-9s) به این ایرلاین ایرانی بفروشد. در سال 2017، خطوط هوایی آسمان، نامه‌ای برای خرید 30 هواپیما به بوئینگ ارسال کرد. بدین ترتیب مقدار سفارشات ایران از بوئینگ به 110 هواپیما ارتقا یافت. اما به گفته ماتلی‌فول، بوئینگ هرگز مجوزی از دولت آمریکا برای صادر کردن هواپیما به ایران دریافت نکرد. به همین دلیل بوئینگ، توفقنامه‌ها با ایران را هرگز در دفتر سفارشاتش ثبت نکرد. به ادعای ماتلی‌فول، بوئینگ روی ایران حساب نکرده بود.
بوئینگ برای فروش هواپیمای خانواده 737 نیازی به سفارشات ایران نداشت. این شرکت برای این نوع هواپیما 4673 سفارش دارد. یعنی تقریبا معادل هفت سال تولید.
سفارش ایران‌ایر برای خرید هواپیماهای 777 برای بوئینگ بسیار ارزشمندتر بود. با این حال، بوئینگ توانست طرح تحویل این هواپیماها در چند سال آینده را بدون اتکا به سفارشات ایران‌ایر به فروش برساند. هفته گذشته، بوئینگ چهار هواپیما از نسل 777 به گروه لوفت‌هانزا فروخت.
ایرباس مشکل بزرگتری دارد
ایرباس نیز مانند بوئینگ، به سفارشات ایران برای خرید هواپیمای باریک‌پیکر نیازی نداشت. در حقیقت، خانواده A320 ایرباس، از خانواده 737 بوئینگ هم مشتری بیشتری دارد. اما، در رابطه با هواپیماهای باریک‌پیکر، ایرباس در یک وضعیت بسیار متزلزل‌تری قرار دارد.
ایران‌ایر، سفارش خرید بیش 50 هواپیمای پهن‌پیکر را به ایرباس ارسال کرد. همه این هواپیماها در دفتر سفارشات ایرباس ثبت شد. در حال حاضر ایران‌ایر، سفارشی برای خرید هشت هواپیمای ایرباس از نوع A330-200s ، بیست‌وهشت فروند از نوع A330-900neos و شانزده فروند از نوع A350-1000s دارد. همه این سفارشات باید لغو شوند زیرا ایرباس از اجزا و قطعات آمریکایی زیادی استفاد می‌کند.
از دست دادن سفارش خرید هواپیماهای A350 برای ایرباس زیاد مهم نیست. زیرا خریداران قابل توجهی دارد. اما این امر درباره هواپیماهای A330 صدق نمی‌کند. ایرباس تاکنون فقط یک سفارش یک ساله برای هواپیمای A330 دارد. در نتیجه، این شرکت ماه گذشته اعلام کرد که خط تولید هواپیمای A330 را در سال 2019 به 50 واحد تقلیل خواهد کرد. این درحالی است که در سال قبل از آن، مقدار تولید 60 واحد بود.
از دست دادن، 36 سفارش ایران‌ایر، این وضعیت بد را برای ایرباس بدتر خواهد کرد. میزان فروش هواپیماهای نسل A330 از 86 فروند به 78 فروند کاهش خواهد یافت. علاوه برا این، مقدار سفارش هواپیمای A330neo از 214 واحد به فقط 186 واحد سقوط خواهد کرد.
به گفته ماتلی‌فول، خروج آمریکا از برجام و در نتیجه از دست دادن سفارشات ایران، برای بوئینگ فرصت از دست‌رفته تلقی می‌شود. این در حالی است که ایرباس به شدت به سفارشات ایران برای خرید هواپیماهای A330 نیاز داشت. بدون این سفارشات، ایرباس ممکن است مجبور شود برای بازسازی فهرست سفارشات A330 و نیز اجتناب از کاهش تولید، تخفیف‌های عمیق‌تری ارائه دهد.
