ترامپ و اطرافیانش چگونه خطر جنگ با ایران را افزایش داده اند؟
ایلان گلدنبرگ در فارین پالیسی نوشت: در هفته های اخیر شاهد افزایش تنش ها در خاورمیانه بوده ایم. روز پنج شنبه دو نفت کش ژاپنی و نروژی در نزدیکی دریای عمان مورد حمله قرار گرفتند. ادعا شده که تهران احتمالا عامل اصلی حمله به این نفت کش ها بوده است. اما این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد که این حملات نتیجه مستقیم کمپین فشار حداکثری واشنگتن علیه تهران هستند. مقامات آمریکایی هدف از تشدید فشارها علیه تهران را بازگرداندن رهبران ایران به پای میز مذاکره عنوان کرده اند. اما این استراتژی آمریکا در حال سوق دادن دو کشور به سمت درگیری نظامی است.
به گزارش انتخاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: البته ما هیچ وقت نمی توانیم به ادعاهای دولت ترامپ اعتماد کنیم. علاوه بر این، بدون شک برخی از مشاوران جنگ طلب ترامپ در ماه های اخیر در مورد تهدیدات ایران اغراق کرده اند. اما شواهد موجود نشان می دهند که به احتمال زیاد ایران عامل اصلی حملات علیه نفت کش های ژاپنی و نروژی بوده است. ایران سابقه طولانی در انجام چنین عملیات هایی دارد. ماه گذشته نیز چهار نفت کش در نزدیکی سواحل امارات مورد هدف قرار گرفته بودند.
این واقعیت نیز نباید نادیده گرفته شود که تنش های اخیر در منطقه ناشی از تشدید فشارهای واشنگتن علیه ایران بوده اند. دولت ترامپ سال گذشته از توافق هسته ای برجام خارج شد و تحریم های اقتصادی دوباره بازگردانده شدند. در این مدت بخش های بانکداری و نفت ایران مورد هدف قرار گرفته اند. ایران در طول سال گذشته تلاش کرد نسبت به توافق برجام متعهد باقی بماند. تهران همچنین به دنبال منزوی کردن واشنگتن و جلب حمایت چین، روسیه و اتحادیه اروپا بوده است. طرف های دیگر برجام شامل چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و آلمان همچنان از این توافق حمایت می کنند. اما ایران نمی تواند از مزایای اقتصادی توافق برجام بهره ببرد، زیرا شرکت های خارجی حاضر به همکاری با این کشور نیستند. دولت آمریکا هشدار داده است که همه شرکای تجاری ایران را مجازات خواهد کرد. به همین خاطر دولت ترامپ تصور می کرد که می تواند فشارهای خود علیه ایران را تشدید کند، بدون آنکه با اقدامات تلافی جویانه تهران مواجه شود.
اما به نظر می رسد که صبر رهبران ایران تمام شده است. ماه گذشته واشنگتن تصمیم گرفت که معافیت چندین کشور برای خرید نفت از ایران را لغو کند. دولت ترامپ به دنبال صفر کردن صادرات نفتی ایران است. در نتیجه، در حال حاضر ظاهرا ایران چیزی برای از دست دادن ندارد.
ماه گذشته جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ طی بیانیه ای تهدید آمیز اعلام کرد که آمریکا تعدادی از تجهیزات نظامی خود را در واکنش به تهدیدات ایران به منطقه اعزام خواهد کرد. دولت ترامپ اعلام کرد که به دنبال تقویت قدرت بازدارندگی خود در منطقه است. اما این ادعای کاخ سفید مضحک به نظر می رسد. تهران قبل از خروج آمریکا از توافق برجام دست به این اقدامات تحریک آمیز نزده بود. در نتیجه، دولت ترامپ عامل اصلی شروع بحران اخیر در منطقه است.
اما حملات اخیر درست زمانی رخ دادند که شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن برای دیدار با رهبران ایران به تهران سفر کرده بود. هدف آبه کاهش تنش ها بین ایران و آمریکا بود. اما نفت کش ژاپنی درست زمانی در نزدیکی دریای عمان مورد هدف قرار گرفت که آقای آبه در حال ملاقات با رهبر ایران بود. به این ترتیب، به نظر می رسد که در حال حاضر تندروها در ایران کنترل اوضاع را در دست گرفته اند.
روحانی و ظریف از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات سال 2016 و خروج آمریکا از توافق برجام به شدت مورد انتقاد تندروهای ایران قرار گرفته اند. حسن روحانی ماه گذشته به قدرت های جهانی هشدار داد که چنانچه مزایای اقتصادی وعده داده شده به ایران در چارچوب توافق برجام را برآورده نکنند، تهران دوباره غنی سازی اورانیوم در سطوح بالا را از سر خواهد گرفت. به نظر می رسد که روحانی و ظریف در ماه های اخیر خواستار پیروی از یک رویکرد محتاطانه بوده اند. اما حوادث اخیر در خلیج فارس نشان می دهند که شاید عناصر تندرو تصمیم گرفته اند که از یک رویکرد تهاجمی تر برای مقابله با واشنگتن پیروی کنند. بدون شک اتخاذ چنین استراتژی‌ای احتمال وقوع جنگ در منطقه را افزایش خواهد داد.
شینزو آبه با تشویق دونالد ترامپ به ایران سفر کرد. ترامپ در هفته های اخیر بارها تاکید کرده بود که مذاکره مستقیم با رهبران ایران را ترجیح می دهد. اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند که افرادی همچون مایک پمپئو و جان بولتون از گفت و گوی مستقیم بین ترامپ و رهبران ایران حمایت نمی کنند. به همین خاطر در حال حاضر کشورهای ثالث همچون ژاپن به عنوان بهترین گزینه برای ایجاد یک کانال دیپلماتیک بین دو کشور در نظر گرفته می شوند. باید این موضوع را یادآوری کنیم که ترامپ سال گذشته با تشویق رهبران کره جنوبی تصمیم گرفت که به طور مستقیم با کره شمالی مذاکره کند. در نتیجه، شینزو آبه نیز می توانست نقش مشابهی را بین تهران و واشنگتن ایفا کند. اما سفر آبه هیچ نتیجه ای به دنبال نداشت.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در بیانیه خود بعد از حملات روز پنجشنبه خواستار تشکیل جلسه شورای امنیت سازمان ملل شد. او تاکید کرد که آمریکا برنامه ای برای انجام اقدام نظامی علیه ایران ندارد. اما شکی وجود ندارد که در روزهای آینده برخی مقامات آمریکایی در دولت ترامپ خواستار برخورد شدیدتر با تهران خواهند شد. آمریکا در سال 2017 حملات محدودی را علیه مواضع بشار اسد در سوریه انجام داده بود. این احتمال وجود دارد که واشنگتن همین رویکرد را در قبال تهران پیاده سازی کند و تاسیسات نظامی ایران در خلیج فارس را مورد هدف قرار دهد.
اما حتی حملات محدود علیه مراکز نظامی ایران نیز می تواند به یک جنگ تمام عیار در منطقه منجر شود. ایران بر خلاف رژیم بشار اسد توانایی زیادی برای واکنش نشان دادن به حملات احتمالی نیروهای آمریکایی خواهد داشت. آن ها می توانند به سربازان آمریکایی در منطقه حمله کنند یا پایگاه های آمریکا در منطقه را با موشک های بالستیک هدف قرار دهند. به همین خاطر خطر تشدید درگیری در منطقه افزایش پیدا خواهد کرد. ترامپ باید مراقب باشد که دوباره کشورش را درگیر یک جنگ بلند مدت در منطقه نکند.
