ترامپ در بن بست

استیفن کالینسون در سی ان ان. نوشت: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در یک بن بست سیاسی گرفتار شده است. البته بحران کنونی در خلیج فارس تا حدود زیادی ناشی از تصمیمات اشتباه او بوده اند. اما هم زمان با تشدید تنش در منطقه احتمال دست یابی به یک راه حل دیپلماتیک کاهش پیدا می کند.

به گزارش بازتاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: روز شنبه شاهد حملات پیچیده و گسترده ای علیه تاسیسات و میادین نفتی عربستان بودیم. اگرچه شبه نظامیان حوثی در ابتدا مسئولیت این حملات پهپادی و موشکی را بر عهده گرفتند، اما مقامات آمریکایی انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه گرفته اند.

آقای ترامپ به هیچ وجه تمایل ندارد که کشورش را وارد جنگ جدیدی در خاورمیانه کند. او روز دوشنبه در کاخ سفید در جمع خبرنگاران گفت: «من به دنبال جنگ با هیچ کشوری نیستم. البته ما قوی ترین ارتش دنیا را در اختیار داریم. نیروهای مسلح ما از آمادگی کامل برخوردارند».

پیام های ضد و نقیض رئیس جمهور در روزهای گذشته برنامه آمریکا برای آینده را در هاله ای از ابهام قرار داده است. اما بسیاری از تحلیلگران پیش بینی کرده بودند که تصمیمات ترامپ به بحران کنونی منجر خواهد شد.

دونالد ترامپ روز یکشنبه در صفحه توییتر خود گفته بود که نیروهای مسلح آماده واکنش نشان دادن به حملات عربستان هستند. اما او روز بعد در دیدار با ولیعهد بحرین در کاخ سفید با لحن متفاوتی صحبت می کرد. فرمانده کل نیروهای مسلح آمریکا تاکید کرد که به دنبال شروع درگیری جدیدی در منطقه نیست.

ترامپ در سال 2014 پیش از ورود به کاخ سفید گفته بود که آمریکا نباید در خاورمیانه دخالت کند و سعودی ها باید از خودشان دفاع کنند. صحبت های رئیس جمهور در روزهای گذشته این برداشت را القاء کردند که او بین دو گزینه جنگ و مذاکره گرفتار شده است.

البته ترامپ دوست ندارد که در شرایط کنونی ضعیف و نا امید به نظر رسد. به همین خاطر احتمال دیدار با رهبران ایران در آینده نزدیک را رد کرد. اما او می داند که تشدید تنش و درگیری در منطقه می تواند موجب آشفتگی بازارهای جهانی نفت شود و ضربه مهلکی به اقتصاد آمریکا وارد کند. ترامپ همچنین نگران است که وخیم تر شدن اوضاع خلیج فارس شانس او برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده را کاهش دهد.

در ماه ژوئن امسال نیروهای ایرانی یک پهپاد جاسوسی آمریکا را در نزدیکی تنگه هرمز ساقط کردند. ترامپ در ابتدا دستور حمله به چندین موضع در داخل ایران را صادر کرده بود. اما در نهایت در دقایق آخر از تصمیم خود منصرف شد. به نظر می رسد که او در شرایط کنونی با موقعیت مشابهی روبرو شده است.

در چنین موقعیت هایی از مقامات ارشد کشور انتظار می رود که تا زمان تکمیل تحقیقات از اظهارنظر و گمانه زنی پرهیز کنند. اما ترامپ و مایک پمپئو، وزیر خارجه کشور بالافاصله بعد از این حملات انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه گرفتند. آقای پمپئو در صفحه توییتر خود نوشت: «تهران حمله بی سابقه ای را علیه شبکه تامین انرژی دنیا انجام داد».

یکی از مقامات دولت در مصاحبه با ما ادعا کرد که حملات پهپادی و موشکی روز شنبه از داخل ایران نشات گرفته اند. البته دولت هنوز شواهدی در مورد نقش ایران در این حملات ارائه نکرده است. در صورتی که نقش تهران در این حوادث به اثبات برسد و رئیس جمهور آمریکا دست به هیچ اقدامی نزند، همه تهدیدات او توخالی به نظر خواهند رسید. در این صورت ایرانی ها احتمالا اقدامات تحریک آمیز خود در منطقه را افزایش خواهند داد.

یکی از سناتورهای آمریکایی روز دوشنبه گفت که هنوز همه حقایق در مورد حملات اخیر مشخص نشده اند، اما واکنش نظامی باید در بین گزینه های واشنگتن قرار داشته باشد. او در این ارتباط گفت: «ما باید قدرت بازدارندگی خود در مقابل حملات آینده را تقویت کنیم»

اما وقایع اخیر احتمال پیروزی دیپلماسی را نیز کاهش داده اند. رئیس جمهور آمریکا سال گذشته کشورش را از توافق هسته ای خارج کرد. این اقدام او تندروهای ایران را قانع کرد که هیچ وقت نمی توانند به آمریکا اعتماد کنند.

آقای ترامپ می داند که دست یابی به یک توافق جدید بخت او برای پیروزی در انتخابات آینده را افزایش خواهد داد. در هفته های اخیر شاهد گمانه زنی های زیادی در مورد احتمال دیدار ترامپ با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در مجمع جهانی سازمان ملل بوده ایم.

اما وقایع این هفته احتمال وقوع چنین سناریویی را کاهش داده اند. جمهوری اسلامی برخلاف رهبران کره شمالی تمایلی به برگزاری اجلاس های نمایشی با رئیس جمهور آمریکا ندارد. مقامات ایرانی بارها تاکید کرده اند که تنها در صورت برداشته شدن تمام تحریم های اقتصادی به میز مذاکره باز خواهند گشت. اما بعید به نظر می رسد که ترامپ حاضر به اعطای چنین امتیازی به ایرانی ها باشد.

برخی تحلیل گران معتقدند حملات اخیر علیه تاسیسات نفتی عربستان نشان می دهند که رهبران ایران امیدی به موفقیت دیپلماسی در آینده ندارند.

در شرایط کنونی بعید به نظر می رسد که خصومت دیرینه بین تهران و واشنگتن خاتمه پیدا کند. آقای روحانی هرگز با روسای جمهور آمریکا دیدار نکرده است.

اما رئیس جمهور آمریکا می تواند از حملات شنبه به عنوان فرصتی برای متحد کردن جامعه بین المللی علیه ایران استفاده کند. اگرچه قدرت های اروپایی تلاش زیادی برای نجات دادن توافق هسته ای انجام داده اند، اما اثبات نقش ایران در حملات اخیر می تواند آن ها را در موقعیت دشوارتری قرار دهد.

آمریکا همچنین در هفته های گذشته در حال برنامه ریزی برای تشکیل یک ائتلاف دریایی برای محافظت از کشتی های تجاری در آب های خلیج فارس بوده است. کشورهای اروپایی در ابتدا تمایلی برای ملحق شدن به این ائتلاف نداشتند. اما وقایع این هفته می تواند نظر آن ها را تغییر دهد.

آقای امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه اخیرا تلاش های زیادی برای میانجیگری بین تهران و واشنگتن و کاهش تنش در منطقه انجام داده بود. اما اقدام نظامی احتمالی علیه ایران می تواند تمام امیدهای پاریس را نابود کند.