تذکر رهبر انقلاب به صداوسیما: بخت‌آزمایی را ترویج نکنید!
حواشی این روزهای مسابقات تلویزیونی که واکنش مراجع تقلید را هم در پی داشته، با تذکر رهبر انقلاب نیز همراه شد؛ تذکری که ۱۵سال قبل هم به مدیران تلویزیون داده شده بود.
حواشی بسیار حوالی مسابقات تلویزیونی، ستاره-مربع‌ها و همچنین اپلیکیشن‌های حامی برنامه‌های تلویزیون، همچنان ادامه دارد و در مهمترین این حواشی که پای مراجع تقلید نیز به میان آمد، برنامه برنده باش، و شیوه توزیع جوایز آن هدف قرار گرفت. جایی که با انتقاد یک مرجع تقلید روبه‌رو شد. اگرچه پیش از این هم بعضی مراجع تقلید در مواردی از تبدیل تلویزیون به کازینو با نظرسنجی‌های ستاره مربعی‌اش انتقاد کرده بودند و همین موضوع دلیلی برای تعطیلی این نظرسنجی‌ها و تمام تبلیغات ارزش افزوده در تلویزیون شد، این بار اما از آیت‌الله مکارم شیرازی درباره جوایز مسابقه «برنده باش» استفتاء شد و این مرجع تقلید جوایز این مسابقه را حرام اعلام کرد.
سوال مطرح شده در این نامه این بود: «مسابقه‌ای حضوری با عنوان “مسابقه بزرگ برنده‌باش” از طریق شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی ایران در حال اجرا و پخش است که به شرکت‌کنندگان در این مسابقه به ازای پاسخ صحیح به هر سوال، مبلغ قابل توجهی به صورت پلکانی(تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان) اعطا می‌کند که با کمک مجری برنامه و فرصت‌هایی که در اختیار هر شرکت‌کننده قرار می‌گیرد، مبلغ جایزه غالباً از ۵ میلیون تومان کمتر نیست. شرط حضور در این برنامه خرید سوال و پاسخ درست به آن‌ها از طریق اپلیکیشن مخصوص است و در صورت درست بودن جواب‌ها، در یک رقابت فشرده، ۴ نفر به مسابقه حضوری دعوت خواهند شد. آیا برگزاری این نوع مسابقات جایز است؟ آیا شرکت در این نوع مسابقات جایز است؟ آیا شرکت کننده، مالک شرعی جایزه خواهد شد؟»
و پاسخ این مرجع تقلید نیز آب سردی بود بر پیکر یک مسابقه جنجالی و داغ: «این کار قمار است و کسانی که شرکت می‌کنند مالک جوایز نمی‌شوند.»
اگرچه روابط عمومی این برنامه، ساعتی بعد از انتشار گسترده این فتوا، توضیحی کوتاه درباره آن منتشر کرد و نوشت: «فرض مطرح‌شده در سوال استفتا کامل نیست و طبیعتاً فرض ناکامل، جایگاه سوال را مخدوش می‌سازد.» توضیحی که با واکنش روزنامه خراسان روبرو شد: روابط عمومی مسابقه تنها همین یک جمله را منتشر کرده و مشخص نکرده که دقیقاً نقص این سوال کجاست. این در حالی است که به نظر می‌رسد متن استفتا، همه جنبه‌های این مسابقه را در نظر گرفته است. شاید عوامل برنامه تلویزیونی «برنده باش» با استراتژی فرار رو به جلو، نمی‌خواهند قبول کنند شیوه برگزاری مسابقه، آلوده به «قمار» است. حالا باید منتظر بود و دید با این فتوای صریح، آیا «برنده باش» باز هم به پخش می‌رسد یا خیر.
به گزارش خبرآنلاین، امروز اما اشاره کوتاه رهبر انقلاب، تذکری صریح به صداوسیما بود؛ اشاره‌ای که مسوبق به سابقه است و پیش‌تر نیز در تذکراتی به مدیران سیما، در خصوص مسابقات تلویزیونی و جوایز آن، مطرح شده بود. رهبر انقلاب صبح امروز و در جریان دیدار هزاران نفر از کارگران صنایع مختلف، توانایی‌های ملت ایران و جوانان پرتلاش و خوش استعداد میهن را بسیار فراتر از وضع فعلی خواندند و خاطرنشان کردند: باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روشهایی شبیه بخت آزمایی را ترویج نکنیم که دستگاههای مختلف از جمله صدا و سیما باید متوجه این معنا باشند.
رهبر انقلاب ۱۱ آذر ۱۳۸۳ در همین زمینه تذکراتی به مدیران صداوسیما داده‌اند:
«یک روز من دیدم در یک برنامه تلویزیونی پنج میلیون تومان به یک نفر جایزه دادند؛ برای این که به چند سؤال جواب داد! این سرگرمیِ خیلی جالبی نیست. پنج میلیون تومان، تقریباً حقوق دو سه سال یک کارمند متوسط است (سخنان مربوط به سال ۱۳۸۳ است).
ممکن است بگویند این کار ترویج علم است. ترویج علم را از یک راهِ بهتر بکنید؛ این راه ضرر دارد. عده ای که این گونه مسابقات را نگاه می کنند، بی منطقی به ذهنشان می آید. این کار منطقی ندارد که مثلاً بنده بدانم انجیل عربی است یا یونانی است یا لاتینی است بعد بگویند حالا که شما دانستید، این پانصد هزار تومان یا فلان مبلغ مال شما! این کار معنی ندارد. بنابراین، مقوله سرگرمی و تفریح، لزومش یک مسئله است؛ با برنامه‌ریزی بودن آن یک مسئله است؛ بامحتوا بودنش یک مسئله است؛ پرهیز از جهات منفی هم در آن یک مسئله است … »
