تبلیغات انتخاباتی در تلویزیون؟!
با نزدیک شدن به فصل انتخابات مجلس برنامه‌های سیاسی صداوسیما بیش از گذشته زیر ذره‌بین قرار می‌گیرند. دو ماه است که برنامه‌ای با عنوان «مدیرمسؤول» از شبکه تهران پخش می‌شود. این برنامه در ظاهر رویکردی اجتماعی دارد و با حضور برخی نمایندگان و مدیران مسئول به روی آنتن می‌رود. با این حال، حضور این افراد در برنامه تلویزیونی، آن هم نزدیک انتخابات، شبهه تبلیغ داغ انتخاباتی را در تلویزیون پررنگ کرده است. با این وجود تهیه‌کننده برنامه تبلیغ در این برنامه را رد کرده، در عین حال توضیح‌هایی درباره‌ی رویکرد و هدف برنامه ارائه کرد.
سیدمحمدعلی صدری‌نیا -تهیه‌کننده برنامه «مدیرمسئول» – در پاسخ به اینکه با نزدیک شدن به فصل انتخابات، برای جلوگیری از تبلیغات در برنامه‌های تلویزیونی تا چه میزان مراقبت‌های لازم صورت می گیرد؟ توضیح داد: نکته‌ای که وجود دارد این است که این برنامه قرار بود از بهمن‌ماه سال گذشته به روی آنتن برود، آن موقع هنوز فضای کشور وارد فضای انتخاباتی نشده بود. ما از چند تن از نمایندگان، از اصلاح‌طلبان و نمایندگان اصول‌گرا برنامه ضبط کرده بودیم و همچنین هماهنگ کرده بودیم که با برخی نمایندگان هم گفت و گو صورت بگیرد.
اما در پخش برنامه از سوی سازمان مشکلی پیش آمد که پنج ماه پخش آن به تعویق افتاد، حتی یک قسمت از برنامه از شبکه سه سیما به روی آنتن رفت. اما بعد مشکلی پیش آمد و تصمیم مدیران سازمان این بود که برنامه در شبکه پنج سیما به روی آنتن برود. تا این هماهنگی‌ها اتفاق بیفتد، چندماهی طول کشید. طبیعتا ما کمی وارد فضای انتخاباتی شدیم. اما از طرفی اولا با نمایندگان مجلس برنامه‌های جدیدی ضبط نکردیم و همان ضبطی‌های نمایندگان قبلی در قسمت‌های اولیه که فضا غیرانتخاباتی‌تر بود، به سرعت پخش شد.
او افزود: قسمت‌هایی هم که با نمایندگان مجلس ضبط شده بود، رویکردی انتقادی داشت و تلاش کردیم چه قسمت‌هایی که نمایندگان اصلاح‌طلب بودند و چه قسمت‌هایی که نمایندگان اصول‌گرا بودند، تصمیمات آنها را به چالش و نقد بکشیم. درواقع تلاش کردیم که با رویکرد چالشی و نقد با آنها مواجهه شویم. اما برای آنکه این شبهه ایجاد نشود که هدف برنامه تبلیغ نبوده است، آن چند قسمت را پایان دادیم و تا پایان برنامه با هیچ‌کدام از نمایندگان مجلس برنامه ضبط نخواهیم کرد، تا انتخابات به پایان برسد. پس از انتخابات به سراغ نمایندگان خواهیم رفت.
وی درباره‌ی رویکرد برنامه و در پاسخ به اینکه چرا پخش این برنامه از شبکه سه آن هم پس از پخش یک قسمت، به پخش شبکه پنج سیما منتقل شد؟ گفت: برنامه «مدیر مسئول» که یازدهمین قسمت از پخش خود را طی کرده است، بر اساس یک نیازسنجی تولید شده است. در فضای برنامه‌های سیاسی کشورمان برنامه‌های مدل گفت و گو محور و استودیو محور را زیاد دیده‌ایم و می‌بینیم. حتی مدل برنامه هایی که بعضا در فضای مجازی تولید می شود، اما مدل برنامه‌ای که ما طراحی کردیم، بر این اساس بود که از مدل‌های مرسوم فاصله بگیریم و دقیق‌تر به شخصیت های مسئولان و سیاسیون نزدیک شویم و به شناخت بهتری از آنها، فضای کاری، نقاط قوت و نقاط ضعف آنها برسیم.
به دنبال این بودیم که صریح تر از مدل‌های مرسوم تلویزیونی درباره‌ی مشکلات و مسائل مردم گفت و گو کنیم اما به شکلی که از گفت و گوهای داخلی استودیویی پرهیز کنیم و در عین حال در این گفت و گو با میهمان، وارد فضاها و موقعیت ها شویم. لذا در هر قسمت از «مدیرمسئول»، اولا یک موضوع را دنبال می‌کنیم. ثانیا سراغ مسئولی رفتیم و سعی کردیم با آن مسئول وسط یکی از موقعیت‌ها برویم. ممکن است مسئول اقتصادی با موقعیت اقتصادی باشد یا موضوعی اجتماعی با مسئول مربوطه باشد.
این تهیه‌کننده تصریح کرد که برنامه «مدیر مسئول» هیچ‌گونه تبلیغاتی نداشته است و در این باره گفت: اگر برنامه را دیده باشید متوجه می شوید که هر کدام از نمایندگانی هم که آمدند، پا روی لبه‌ی تیز گذاشتند، چرا که در عین حال که به نقاط قوت آنها اشاره شده، نقاط ضعف آنها هم گفته شد. تیم برنامه هم تیمی است که نگاههای متعدد در آن وجود دارد و این فضا در آن وجود ندارد که تبلیغی در آن صورت بگیرد.
حتی با ۵ ماه تاخیری که در پخش این برنامه صورت گرفت، دوباره بازبینی و تدوین صورت گرفت تا برخی قسمت‌های که ممکن بود برای مخاطب شبهه ایجا کند، همه را بیرون گذاشتیم. این برنامه هدف بزرگ‌تری را دنبال می کند و ما در آن به دنبال این نیستیم که موضوعات انتخاباتی و زودگذر داشته باشیم. ما کاملا در میهمانانی که انتخاب کردیم سعی کردیم از همه‌ی جناح‌ها حضور داشته باشند. صرف کردن برنامه برای رسیدن به اهداف کوتاه مدت را هم نمی پذیریم.
این تهیه‌کننده در ادامه درباره‌ی علت تاخیر پخش این مجموعه نیز توضیح داد: این تصمیم از سوی مدیران بالایی سازمان بود که در نحوه‌ی پخش آن رویکردی را عنوان کردند. قسمت اول این برنامه زمانی که روی آنتن رفت با انتقاداتی از سوی یک رسانه مواجه شد و آن این بود که یک مجری چرا باید به صورت همزمان دو اجرای برنامه داشته باشد. آقای دلاوری که مجری برنامه بود، کارمند شبکه پنج سیما محسوب می شود، اما با وجود آنکه قبل از شروع برنامه همه هماهنگی های لازم صورت گرفته شده بود، تصمیم بر این شد که برنامه در همان شبکه‌ای پخش شود که آقای دلاوری در آنجا فعالیت می‌کند. به این دلیل پروسه‌ی هماهنگی و تنظیم کنداکتور برای پخش از این شبکه ۵ ماهی زمان برد.
صدری‌نیا در پایان گفت: در برنامه‌ی «مدیر مسئول» از ابتدا که طراحی برنامه را آغاز کردیم، یکی از دغدغه‌های ما در راستای آن این بود که چطور می توانیم به شکل واقعی سراغ مسائل برویم. خیلی اوقات برنامه‌ها به سراغ مسائل می روند اما با سوالات کلیشه‌ای و سوال‌های که مسئله مردم نیست. ما سعی کردیم که اگر سراغ هر مسئول می‌رویم آن مسئول بتواند در حوزه‌ی خودش به جدی ترین سوالات آن حوزه پاسخ دهد، به همین دلیل خیلی از بخش‌های برنامه که پخش می شود، در فضای مجازی هم دیده می‌شود.
چراکه از هر مسئولی بی‌رودربایستی سوالات جدی می‌پرسیم. از طرفی به شکل میدانی سراغ مسائل رفتیم، به جای اینکه در اتاقی بنشینیم و به گفت‌و گو بپردازیم، در هر قسمت دنبال یک چیز هستیم و آن اینکه مخاطب در پایان از همه‌ی این چالش‌ها و از موقعیت‌هایی که مسئولان با آن روبرو می‌شوند و اینکه چه واکنشی نسبت به موضوع دارند، تصمیم می‌گیرند و قضاوت می کنند که آیا این مدیر می‌تواند در حوزه مدیریتی خودش از عهده کارش بر بیاید و پاسخگو باشد یا نه. از طرفی مخاطب باهوش است و حتما تفاوت تبلیغ با یک برنامه جدی و مسئله‌محور را متوجه می‌شود.
به گفته‌ی این تهیه‌کننده برنامه‌ی «مدیر مسئول» در ۲۶ قسمت تولید شده و پخش آن همچنان هر هفته جمعه‌ها حوالی ساعت ۲۰ ادامه خواهد داشت.
