تبلیغات،حربه زیرکانه بانک های ملت و آینده برای جبران بدهی و زیان

در حالی که حدود نیمی از بانک ها و موسسات مالی کشور شرایط مالی مناسبی ندارند و زیان انباشته بالایی را بر شبکه بانکی کشور تحمیل می کنند، اما همچنان شاهد رونق تبلیغات بانکی در بیلبوردهای شهری، صداو سیما ، فضای مجازی و … هستیم؛ مثل وضعیتی که بانک ملت و آینده به آن دچارند و مشخص نیست مقصود مدیران این بانک ها از چنین رفتاری چیست؟

«بازتاب»؛ زهره علامی– هزینه های نجومی برای تبلیغات از سوی بانک های کشور در شرایطی صورت می گیرد که از آنسو براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، حساب سرمايه مجموع بانک‌ها و مؤسسات اعتباري غيربانكي درخردادماه امسال به منفی 62 هزارميليارد تومان رسيده است.

یکی از بانک هایی که طی سال های گذشته هزینه زیادی را برای تبلیغات صرف کرده، بانک ملت است، این بانک اگرچه به گفته مدیرعاملش نه تنها زیان انباشته ندارد بلکه به سود 100 هزار میلیارد ریالی رسیده است اما میزان بدهی بانک ملت به بانک مرکزی و همچنین صندوق توسعه ملی تا پایان آذر سالجاری به 101 هزار میلیارد تومان رسیده است.

در این میان بررسی صورت های مالی بانک ملت در سه سال گذشته یعنی از سال 96 تا سال 99 نشان می دهد که این بانک بیش از 456 میلیارد تومان برای تبلیغات هزینه کرده است، یعنی در شرایطی که این بانک بدهی های هزار میلیاردی به بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی دارد، برای تبلیغات هزینه های میلیاردی پرداخت می کند.

بانک ملت براساس گزارش عملکرد بانک‌ها درسال 97، بیشترین هزینه تبلیغات را در میان بانک ها به خود اختصاص داده است، این بانک در همان سال، حدود 159 میلیارد تومان و در سال 98 ، 171 میلیارد تومان برای تبلیغات هزینه کرده است، تبلیغات این بانک در سال 96 هم رقمی حدود 126 میلیارد تومان بوده است.

اما بانک دیگری که هزینه های میلیاردی برای تبلیغات خرج می کند، بانک آینده است این بانک طی سال های گذشته وضعیت نامناسبی در حوزه مالی داشت ولیکن وجود رقم های بالایی برای تبلیغات اختصاص داده است.

بررسی صورت‌های مالی بانک آینده در سال 98 نشان می‌دهد که زیان انباشته این بانک نه تنها کاهش نیافته است، بلکه با رشدی 1.5 هزار میلیارد تومانی نسبت به سال 97، به 13.2 هزار میلیارد تومان در سال گذشته رسیده است.

زیان انباشته این بانک در سال 97 هم نسبت به سال 96، حدود 5 برابر شده و از 2.4 هزار میلیارد تومان به 11.7 هزار میلیارد تومان رسیده است، اما با این وجود شاهد صرف 116 میلیارد تومان در سال 97 و 182 میلیارد تومان در سال 98 از سوی این بانک برای تبلیغات بودیم.

در این میان شاید بتوان تاحدودی با بریز و بپاش های بانک سوددهی چون ملت در بخش تبلیغات کنار آمد اما صرف هزینه های هنگفت بانک آینده را نمی توان پذیرفت. نگاهی به اعداد و ارقام حکایت از آن دارد که هزینه تبلیغات بانک آینده در سال گذشته نسبت به بانک ملت بیشتر بوده و این در شرایطی است که زیان این بانک در سال گذشته صعودی بوده است، درواقع به نظر می رسد پخش اخبار و شایعاتی مربوط به ورشکستگی بانک آینده در یکی دو سال گذشته موجب شده که مدیران این بانک برای کاهش تبلیغات منفی و همچنین سرپوش گذاشتن به مشکلات شدید مالی این مجموعه، اقدام به صرف هزینه های نجومی برای تبلیغات کرده اند.

برخی از مدیران آینده در واکنش به انتشار این مطلب در رسانه ها ؛ رقم ذکر شده برای تبلیغات در این بانک را رد کرده اند ولیکن این نکته را نباید فراموش کرد که اگر این هزینه هنگفت در این بخش صرف نشده پس در کجا و در چه سرفصل های خرج شده است؟ موضوعی که مدیران بانک درباره آن بایستی به سهامداران و افکار عمومی پاسخگو باشند.

با هزینه تبلیغات بانک ها چه کارهایی انجام می شد؟

براساس گزارشی که در سال 97 از سوی یکی از رسانه ها انجام شد، بیش از 700 میلیارد تومان در آن سال از سوی 19 بانک کشور برای تبلیغات هزینه شده بود که با این مبلغ امکان تاسیس دو بانک دیگر در کشور وجود داشت.

هنوز مجموع هزینه صرف شده برای تبلیغات از سوی بانک های کشور در سال 98 منتشر نشده است اما بررسی صورت های مالی دو بانک آینده و ملت که در سامانه کدال قرار دارد، نشان می دهد که این دو بانک به ترتیب 182 و 171 میلیارد تومان خرج تبلیغات کرده اند.

حال سوال این است که با این مبلغ، این دو بانک چه خدماتی را می توانستند به مشتریانشان ارائه دهند؟

بانک آینده با مبلغ 182 میلیارد تومان می توانست به 9 هزار و 100 نفر وام خرید کالای ایرانی 20 میلیون تومانی بپردازد یا در قالب طرح متخصصان (در این طرح تسهیلاتی به بخشی از گروه‌های متخصص جامعه اعطا می‌شود) به 3 هزار و 460 عضو هیأت علمی کشور وام 50 میلیون تومانی پرداخت کند.

بانک ملت هم با هزینه 171 میلیارد تومانی تبلیغاتش در سال گذشته، می توانست به 3 هزار و 420 جوان ایرانی تسهیلات ازدواج 50 میلیون تومانی پرداخت کند تا هم جوانان بیشتری وام ازدواج بگیرند و هم اینکه صف انتظار برای دریافت این وام کوتاه شود و یا به 17 هزار و 100 نفر وام خرید کالای 10 میلیون تومانی بپردازد.

درواقع هزینه تبلیغات این دو بانک در یکسال می توانست مشکلات مالی بسیاری از سپرده گذاران بانک ملت و آینده را حل کند اما تصمیمات مدیران ارشد این دو بانک مانع از این کار شد.

البته نمی توان مزیت های تبلیغات بانک ها برای معرفی خدمات جدید و همچنین اعلام وجه تمایز آن با خدمات یا امتیازات سایر بانک ها را نادیده گرفت اما در شرایطی که بانک ها با زیان ها و بدهی های نجومی روبرو هستند، صرف هزینه های سرسام آور برای تبلیغات، معنایی جز غلو و بزرگنمایی و پنهان کردن مشکلات مدیریتی و ساختاری بانک ها نمی دهد.