تبدیل شدن ایران به قطب منیزیم جهان

منابع غنی منیزیم در استان های کشور در کنار امکان استفاده از انرژی پاک و ارزان گاز طبیعی و دانش فنی بومی، ایران را به ظرفیتی برای تبدیل شدن به یکی از قطب های تولید منیزیم در جهان مبدل ساخته است.

به گزارش بازتاب به نقل از ایرنا، ظرفیت های ایران در مقایسه با سایر کشورهای تولید کننده فلز منیزیم قابل توجه بوده و امکان توسعه این صنعت را در برخی استان های کشور مانند آذربایجان شرقی و غربی، همدان، کرمانشاه، فارس و کرمان ایجاد کرده است.

این در حالی است که منیزیم فلز آینده دنیا نامیده می شود و کشورهای اروپایی این فلز را در لیست مواد خام و فلزات استراتژیک اتحادیه اروپا قرار داده اند. منیزیم به دلیل سبک بودن و داشتن خواص مکانیکی و مقاومت حرارتی مناسب، جایگزین فلزات متداول مورد استفاده مانند فولاد، چدن و آلومینیوم به شمار می رود. استفاده از این نوع فلز در صنعت خودرو، سبک تر شدن خودروها و کاهش مصرف سوخت را به دنبال داشته است.

در سال های اخیر تقاضای جهانی برای منیزیم به ویژه در صنایع خودروسازی و صنعت تولید آلیاژهای آلومینیومی رشد قابل توجهی داشته است. همچنین گسترش صنایع تولید فولاد و آلومینیوم در کشورهای حاشیه خلیج فارس و استفاده از منیزیم به عنوان عامل گوگردزا در صنایع فولاد افزایش تقاضا برای منیزیم در کشورهای منطقه را به دنبال داشته است.

منیزیم افزون بر سبک بودن و استحکام بالا از ظرفیت جذب انرژی بالایی برخوردار است و به آسانی با فرآیندهای شکل دهی داغ و به اشکال مختلف تبدیل می شود. این فلز در صنایع خودرو، آلیاژساز، هوافضا، دفاعی و تاسیسات پتروشیمی و پالایشگاهی کاربرد بسیاری دارد.

** ایران، بهره مند از زیرساخت های مورد نیاز برای تولید منیزیم

مواد اولیه، منابع انرژی، بازار مصرف مطمئن، دسترسی به زیرساخت های حمل و نقل ریلی و ردیایی، وجود نیروی انسانی جوان، ماهر و وجود راهکارهای جلوگیری از آلودگی محیط زیست در راستای توسعه پایدار از جمله مهمترین زیرساخت های مورد نیاز برای تولید منیزیم است. بررسی زیرساختی ایران در این حوزه ها نشان می دهد که کشور ما در هر یک از این موارد برای تولید و بهره برداری از منیزیم ظرفیت مناسب را دارا است.

** ظرفیت های بالقوه ملی و منطقه ای ایران

ایران به دلیل داشتن منابع معدنی، انرژی عظیم و موقعیت ژئوپلیتیکی مناسب در جهان می تواند به عنوان یکی از قطب های مهم صنایع انرژی بر در خاورمیانه و جهان بدل شود. حرکت از خام فروشی به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالا و صادرات محور باعث وارد شدن ایران به لیست کشورهای تولید کننده محصولات استراتژیکی چون منیزیم و آلیاژهای آن خواهد شد. این مساله علاوه بر ایجاد اشتغال، افزایش تولید ناخالص داخلی و ارزآوری موجب توسعه صنایع پایین دست محصولات منیزیمی خواهد شد.

مواد اولیه و منابع معدنی، منابع انرژی، دانش فنی بومی، نیروی انسانی و هزینه های حمل و نقل همگی از ظرفیت هایی است که در ایران فراهم بوده و می توان در تولید منیزیم از آن ها استفاده کرد.

** منیزیم؛ دوستدار محیط زیست

بررسی آلاینده های زیست محیطی صنایع مختلف و شناخت راه های مهارآلودگی موجب حرکت بر مدار توسعه پایدار خواهد شد. صنعت تولید منیزیم مانند صنایع معدنی دیگر اگرچه تولید آلاینده های زیست محیطی را در بر دارد اما میزان تولید گاز دی اکسید کربن ناشی از فرآیند حدود 20 کیلوگرم بر هر کیلوگرم منیزیم، در مقایسه با سایر صنایع آلاینده عدد بسیار کوچکی است.

راهکارهای متعددی برای جلوگیری از ورود مواد آلاینده به محیط زیست وجود دارد. استفاده از مشعل های بازیاب حرارتی، طراحی بهینه سیستم سوخت رسانی، طراحی و استفاده از سیستم غبارگیر برای مهار گرد وغبار مواد معدنی از جمله راهکارهایی است که با استفاده از تجهیزات اندازه گیری آلاینده ها و استفاده از روش ها و فناوری های نوین می تواند از ورود مواد آلاینده به محیط زیست جلوگیری کند.

** رهاوردهای تبدیل شدن ایران به قطب تولید منیزیم

گسترش روزافزون تولید خودروهای سبک با مصرف انرژی پایین و تمایل به استفاده از منیزیم در صنایع پیشرفته دفاعی، نظامی و هوافضا تقاضای جهانی برای منیزیم را روز به روز افزایش داده است و پیش بینی می شود تا سال 2025 میزان تقاضای این فلز در دنیا به بالای یک میلیون و 200 هزار تن در سال برسد.

از این رو، قرار دادن توسعه صنعت تولید منیزیم در اولویت های صنعتی و معدنی کشور و سیاست گذاری در راستای حمایت از این صنعت با در نظرگرفتن چشم انداز تولید 100 هزارتن منیزیم در ایران این کشور را به دومین تولیدکننده منیزیم در جهان تبدیل خواهد کرد.

این مهم، علاوه بر ایجاد بیش از 30 هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم موجب توقف خام فروشی گاز و تبدیل آن به یک محصول با ارزش افزوده بالا، ارزآوری و توسعه صادرات، توسعه صنایع وابسته مانند قطعه سازی، صنایع تولید فروآلیاژها، تولید قطعات پیشرفته برای صنایع دفاعی و هوافضا و همچنین توسعه صنایع تجیهزات پزشکی و غیره خواهد شد.

با توجه به مزیت های حرکت به سوی توسعه صنعت تولید منیزیم به نظر می رسد، سیاست گذاری های حمایتی جهت توسعه این صنعت، ارائه تسهیلات ارزی از محل منابع صندوق توسعه ملی، استفاده از ظرفیت سازمان های دولتی، ترغیب شرکت ها و موسسه های سرمایه گذاری کشور، در نظرگرفتن مشوق های مالیاتی و گمرکی و وضع قوانین و استانداردها باعث قرار گرفتن صنعت تولید منیزیم در اولویت های صنعتی و معدنی کشور خواهد شد.