تاریخ علم نجوم در ایران را بررسی کردیم

مسعود سفلایی مستندساز درباره مستند «راز اختران» توضیح داد: این اثر در سه بخش به بررسی تاریخ علم نجوم در ایران و چگونگی ساخت رصدخانه مراغه توسط خواجه نصیر الدین طوسی و اهمیت این مکان به عنوان بزرگترین مرکز علمی زمان خود می پردازد. در بخش اول تاریخ نجوم در ایران تا قرن هفتم به صورت مختصر بیان می شود و در بخش دوم تاریخ و مراحل ساخت رصد خانه مراغه. در بخش سوم نیز به بررسی و مقایسه رصد خانه مراغه با رصد خانه جایپور هند به عنوان نمونه ای که از رصدخانه مراغه و آثار دانشمندان ایرانی الگوبرداری شده پرداخته می شود.

وی با بیان اینکه این فیلم به نقش و اهمیت دانشمندانی چون خواجه نصیرالدین طوسی و عطاالملک جوینی در پیشبرد علم نجوم در دوره ایلخانی می پردازد، ادامه داد: تلاش بر آن بوده تا در «راز اختران» با نگاهی به اتفاقاتی که در زمان مغول به وجود آمده است، تاثیر هنر، علم و فرهنگ غنی ایرانی بر قوم مغول به تصویر کشیده شود، تا آنجا که به حمایت آنها از هنرمندان، دانشمندان و آثار هنری ایرانی می رسیم.

به گفته سفلایی، در این فیلم برای اولین بار بنای رصدخانه مراغه که اکنون تقریبا چیز زیادی از آن باقی نمانده است به صورت انیمیشن سه بعدی طراحی و به تصویر کشیده است. همچنین بخش هایی نیز با استفاده از البسه دوره ایلخانی و ابزار و ادوات نجومی آن دوره به صورت بازسازی در استودیو به تصویر کشیده شده است.

مدیر گروه سینما دانشگاه هنر یادآور شد: تصاویری از آثار و ادوات محدود باقیمانده از رصدخانه مراغه در موزه و گنجینه مرکز باستان شناسی دانشگاه تهران بخشهای دیگر کار را تشکیل می دهند. برای بخش تاریخ نجوم در ایران باستان و دوره اسلامی، بخش هایی از کار را نیز در کازرون،‌ بهبهان و تخت جمشید تصویربرداری کرده ایم.

این مستندساز تصریح کرد: این مستند را می توان بینابین علمی و تاریخی دانست چرا که نه عملی صرف است و نه تنها به مسائل تاریخی می پردازد و سعی بر آن بوده تا تنها بر مسایل علم نجوم بسنده نشده و مسائل گوناگون حول این مکان مورد اشاره قرار گیرند. بخش‌هایی از این فیلم، در شهر «جایپور» هندوستان تصویربرداری شده و به مقایسه رصدخانه این شهر با «رصدخانه مراغه» که با الگوبرداری از آن ساخته شده، می‌پردازد.

سفلایی در پایان گفت: زمان زیادی از پروسه تولید نیز برای دستیابی به تصاویر نسخ خطی و منابع تصویری مربوط به علم نجوم دوره اسلامی و جلوه های گرافیکی مربوط به آنها در این کار صرف شده و تلاش بر آن بوده تا هر گونه تصویر در این کار از سندیت کامل برخوردار باشد. ضمن اینکه به دلیل محدود بودن آثار تصویری مربوط به تاریخ نجوم اسلامی از جلوه های ویژه گرافیکی برای بیان بهتر مسائل مطرح شده در این کار استفاده شده است.

عوامل تولید فیلم مستند «راز اختران» عبارتند از کارگردان و تدوینگر: مسعود سفلایی، پژوهشگران: نرگس فرشته‌حکمت، مسعود سفلایی، تصویربردار بخش ایران: محمد رحیمی، تصویر بردار بخش هند : ایلنا مایا انیماتور: محسن خضری، گوینده گفتار متن : مهدی بقائیان، مدیر تولید: علی‌اکبر رئوفیان، تهیه‌کننده: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.

«راز اختران» شنبه ۲ اردیبهشت ساعت ۲۱ برای اولین بار در مجموعه «سینما حقیقت» شبکه مستند روی آنتن می رود و یکشنبه ۳ اردیبهشت ساعت ۹:۳۰ و جمعه ۸ اردیبهشت ساعت ۹ بازپخش می شود