بیماری‌های عجیب و غریبی که کمرتان را درگیر می‌کند

یک جراح و متخصص ارتوپد گفت: زمانی که عصب سیاتیک، بزرگ‌ترین اعصاب بدن به علت التهاب یا آسیب‌دیدگی فشرده شود کمردرد رخ می‌دهد.

کمردرد، مشکلی شایع است که بسیاری از افراد برای یک‌بار هم که شده در طول زندگی خود با آن روبه‌رو شده‌اند، موضوعی آزاردهنده و دردناک که عموماً مشکلی جدی به حساب نمی‌آید.

ناحیه کمر بیشترین فشار وزن در بدن را تحمل می‌کند و به نوعی ارتباط‌دهنده بالا و پایین بدن به یکدیگر است، از این رو آسیب دیدن این ناحیه به‌خصوص هنگام خم‌شدن، برداشتن اجسام یا حرکت دادن بدن بسیار معمول است.

محمدحسین خرازی جراح و متخصص ارتوپد درباره کمردرد و مشکل سیاتیک، اظهار کرد: کمردرد زمانی رخ می‌دهد که عصب سیاتیک (یکی از بزرگ‌ترین اعصاب بدن) به علت التهاب یا آسیب‌دیدگی فشرده شده و درد ایجاد شده قسمت پشت، باسن و قسمت بیرونی پا از کشاله به پایین تا کف پا را درگیر خود می‌کند.

نشانه‌ها و علائم بروز کمردرد

این جراح و متخصص ارتوپد درباره علائم کمر درد، بیان کرد: درد مزمن و مبهم و یا شدید و سخت گرفتگی عضلات، درد ضربه زننده یا تیرکشنده و دردی که تا پایین پای شما کشیده شود، محدود شدن انعطاف پذیری یا محدوده حرکت کمر، ناتوانی در راست ایستادن، کشیدگی ماهیچه‌ها و یا رباط‌ها، دیسک برجسته و یا بیرون زده و فتق دیسک، آرتروز، ورم مفاصل، افزایش سن، مشکل مادرزادی ستون فقرات، اختلال خواب، برداشتن و حمل بار‌های سنگین همگی از جمله عوامل بروز کمر درد است.

خرازی ادامه داد: عوامل خطر بروز کمردرد شامل وزن زیاد، فقدان تحرک، بلندکردن نامناسب اجسام، ابتلا به مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب است و در این بین برای سالم نگه‌داشتن کمر و پیشگیری از درد‌های ذکر شده، رعایت کردن برخی نکات می‌تواند کمکی خوب باشد؛ ورزش‌های منظم، کم شدت و هوازی (ورزش‌هایی که باعث فشار بر کمر نشوند) از جمله این موارد هستند.

وی افزود: انجام حرکات ورزشی در ناحیه شکم و کمر باعث افزایش قدرت عضلانی و انعطاف پذیری ماهیچه‌هاست، علاوه بر این داشتن وزن مناسب، پوشیدن کفش‌ پاشنه کوتاه، خودداری کردن از برداشتن و حمل وسایل سنگین، دقت در حمل و برداشتن اجسام سنگین، مراقبت هنگام نشستن و ایستادن، صاف نشستن و در حالت ایستاده شانه‌های خود را صاف نگه داشتن از جمله عوامل موثر در جلوگیری از شیوع درد کمر است.

این جراح و متخصص ارتوپد با تاکید بر پرهیز از سیگار کشیدن، گفت: همواره از تشکی که ستون فقرات شما را صاف نگه داشته و درعین حال وزن باسن و شانه‌های شما را تحمل می‌کند، استفاده کنید؛ هنگام رانندگی با تنظیم آینه‌های بغل کاری کنید که مجبور به خم شدن برای دیدن آن‌ها نباشید، صاف نشسته و موقعیت خود را طوری تنظیم کنید که پدال‌ها مستقیما زیر پایتان باشد، در صورتی‌که طولانی مدت رانندگی می‌کنید، در فواصل بین راه استراحت کافی داشته باشید.

خرازی درباره علت کژپشتی، گفت: بیماری کژپشتی یا اسکولیوز انحراف جانبی ستون مهره‌ها (به راست یا چپ) است؛ اختلال در عملکرد عضلات که ماهیچه‌آسیبی (میوپاتی) خوانده می‌شود به نوع خاصی از کژپشتی منجر می‌شود که به آن کژپشتی ماهیچه‌آسیبی Myopathic می‌گویند، دیستروفی‌های عضلانی جزو این گروه قرار می‌گیرند.

علائم بروز بیماری کژپشتی

وی درباره علائم بروز بیماری کژپشتی، اظهار کرد: هم سطح نبودن شانه‌ها و برجسته بودن یکی از سینه‌ها از علائم کژپشتی است؛ همچنین ناهنجاری مادرزادی مانند نوروفیبروماتوز یا اسکولیوز اکتسابی، بیماری راشیتیسم، ناهنجاری ساختمانی یک یا چند مهره از ستون فقرات، ضعف یکی از عضلات در محدوده ستون فقرات از دیگر دلایل بروز بیماری کژپشتی است.

این جراح و متخصص ارتوپد افزود: کژپشتی، علتی شناخته شده‌ ندارد و بیشتر در میان دختران و در هنگام قد کشیدن بلوغ پیش می‌آید؛ در پیشگیری از این ناهنجاری، سن، وضعیت شغلی و توانمندی جسمانی موثر است، چنانچه این ناهنجاری ضعیف باشد، حرکات جسمانی مانند اصلاح نشستن و برخاستن، تقویت عضلات ستون مهره‌ها به وسیله انجام نرمش‌های سبک‌، طرز صحیح نشستن روی صندلی، طرز صحیح خوابیدن و راه رفتن می‌تواند کمک‌ کند.

اسپوندیلوز گردن چیست؟

خرازی درباره اسپوندیلوز گردن، گفت: این بیماری ناشی از تغییرات تخریبی استخوان‌های گردن است که موجب وارد آمدن فشار به اعصابی می‌شود که به دست‌، پا و مثانه می‌روند؛ در این بیماری ۷ مهره گردن، دیسک‌های بین آن‌ها و عروق خونی که به مغز می‌روند، تحت‌تأثیر قرار خواهند گرفت، این بیماری در مردان بالای ۴۰ سال بیشتر دیده می‌شود و شیوع آن پس از ۶۰ سالگی افزایش می‌یابد.

وی درباره علائم بروز بیماری اسپوندیلوز گردن‌، تشریح کرد: درد گردن که به کتف‌، بالای شانه‌، قسمت فوقانی بازوها، دست‌، یا پشت سر سرایت می‌کنند، صدای شنیدن سایش به هنگام حرکات گردن یا عضلات شانه‌، بی‌حسی یا گزگز در بازوها، دست‌ها، و انگشتان و اختلال در بازتاب‌ها، ضعف عضلانی و تحلیل رفتن عضلات، کاهش بازتاب‌ها، گیجی، راه رفتن نامتعادل‌، بی‌اختیاری ادرار و عدم کنترل مثانه و نیز ضعف در پا‌ها با پیشرفت بیماری ایجاد می‌شود از علائم بروز اسپوندیلوز گردن‌ است.

آرتریت چگونه ایجاد می‌شود؟

وی ادامه داد: صدماتی مانند تصادف که باعث پرتاب شدن به جلو و سپس به عقب برگشتن ناگهانی گردن و ایجاد آسیب می‌شود، صدمات ورزشی، کشیده شدن ناگهانی بازوها، زمین خوردن و سقوط‌، داشتن آرتروز، رشد غیرطبیعی استخوان‌ از عوامل ایجاد آرتریت است.

علی ارغوانی متخصص داخلی درباره آسیب طناب نخاعی، گفت: نخاع، مجموعه‌ای از رشته‌های عصبی است که از مغز امتداد یافته و به میانه کمر می‌رسد، این رشته‌ها سیگنال‌هایی را به مغز و سایر اعضای بدن فرستاده و دریافت می‌کنند، نخاع بافت نرمی دارد که توسط مهره‌های ستون فقرات محافظت می‌شود.

وی با اشاره به اینکه آسیب طناب نخاعی از عوامل مهم اختلالات حسی، حرکتی، دستگاه ادراری و یا ترکیبی از این موارد است، گفت: تصادفات اتومبیل، شایع‌ترین علت آسیب‌های طناب نخاعی هستند؛ ضربه‌های وارد بر ستون مهره‌ای ممکن است، باعث آسیب نخاع، ریشه اعصاب نخاعی و یا هر ۲ شود، آسیب شدید طناب نخاعی، شیوعی چندان ندارد اما از نظر عواقب حالت تحلیل برنده و طولانی مدت دارد، این ضایعه در اغلب موارد، افراد جوانتر از ۳۰ سال را گرفتار خود می‌کند.

وی درباره علل بروز آسیب طناب نخاع، اظهار کرد: آسیب‌های طناب نخاعی از نظر سبب شناسی (اتیولوژی) می‌تواند به ۲ گروه کلی تقسیم کرد؛ آسیب‌های ضربه‌ای، آسیب‌های غیرضربه‌ای؛ بیشتر آسیب‌های طناب نخاعی، از نوع ضربه‌ای است، همچنین بسیاری از شکستگی‌ها در ناحیه ستون فقرات به دنبال تصادفات، ممکن است منجر به ضایعه نخاع نیز شود، در این بین گاهی ضایعه نخاعی به دلیل کشیدگی نخاع ایجاد می‌شود.

این متخصص داخلی افزود: این آسیب‌ها عموما به دلیل شکستگی در ناحیه ستون مهره‌ها، دررفتگی‌های ستون فقرات، شکستگی همراه با دررفتگی در ستون مهره‌ها، آسیب حاد دیسک بین مهره‌ای، صدمات عروقی به دنبال ضربه (تروما) رخ می‌دهند.

ارغوانی درباره آسیب‌های غیرضربه‌ای، تصریح کرد: این عوامل، میزان کمی از صدمات طناب نخاعی را ایجاد می‌کنند که حدود ۳۰ درصد می‌شوند؛ بسیاری از عوامل غیرضربه‌ای آسیب نخاعی عبارتند از فتق دیسک بین مهره‌ای، لغزش مهره، تنگی مجرای نخاعی، مشکلات عروقی، داشتن بیماری‌هایی مانند مهره‌شکاف، آمیوتروفیک لترال اسکلروزیس، سیرنگومیلی، میلیت عرضی، بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس و غیره، تومور‌های ناحیه ستون فقرات و آرتروز شدید در ناحیه ستون مهره‌هاست.