بیتکوین سقوط آزاد کرد
طی دو روز پایانی هفته گذشته، بیتکوین که طی ماههای اخیر در یک روند صعودی چشمگیر مرز قیمتی ۲۰ هزار دلار را هم پشتسر گذاشته بود، در حدود ۸ هزار دلار از ارزش خود را از دست داد.
این سقوط غیرمنتظره از یکسو تقویتکننده فرضیه بدبینانه و البته ثابتنشده حباب قیمتی در بیتکوین بود و از سوی دیگر معاملهگران پیشتر خوشبین به کسب سود از بیتکوین را به برزخ تصمیمگیری وارد کرد. به گزارش دنیای اقتصاد، همزمان با زلزله تهران، پیکره ژاپنی بیتکوین نیز به لرزه درآمد و ارزش هر واحد از آن نزدیک به ۸ هزار دلار فرو ریخت. بیتکوین پس از رکوردشکنیهای متوالی در طول چند هفته اخیر، از قیمت ۱۰ هزار دلاری تا سقف ۲۰ هزار دلاری پیش رفته بود؛ اما پس از فروکش تب استقرار بازارهای آتی دوگانه در شیکاگو، با فقدان عناصر حمایتی روبهرو شد و دیروز تا قیمت ۱۲ هزار و ۱۰۰ دلاری سقوط کرد.
سقوط ارز رمزنهاد موجب شد اقتصاددانانی که نسبت به وجود حباب بیتکوین هشدار داده بودند، فضای خبری بازارهای جهانی را تصرف کنند. هرچند پدیده حباب، بهدلیل نبود شواهد کافی و دلایل علمی مستند در حد یک فرضیه باقی مانده، با این حال برخی از کارشناسان روز موعود درهم شکستن بیتکوین را نزدیک دانستهاند. با گذر از جو حاکم علیه ارزهای رمزنهاد، پاسخ به پرسشی که چرایی افت نزدیک به ۴۰ درصد ارزش بیتکوین را جستوجو میکند با اشاره به ۷ دلیل عمده امکان پذیر است. کلیات این دلایل به وجود شبهه درخصوص امنیت کافی در کارگزاریهای فعال، محدودیت حجم فعالیت پولی در شبکه، رشد هزینه ثبت تراکنشها، آربیتراژ حاکم بر بازار این پدیده دیجیتالی، ظهور انواع ارزهای رمزنهاد جدید همزمان با انشقاق «بیتکوینکش» از بیتکوین «ساتوشی» (پدر مجازی بیتکوین)، افزایش هزینه الکتریسیته مصرفی روزانه شبکه و در آخر، گمانهزنیهای جدید درباره بیتکوینهای میلیونی که سالها در شبکه وارد نشدهاند و تحت کنترل «وال»ها یا «نهنگهای قاتل» بازار بیتکوین هستند، مربوط میشود.
مجازات بیتکوین با هفت گناه کبیره
رویای «ساتوشی ناکاموتو»ی ژاپنی برای استقرار اتوپیای ارزی در سال ۲۰۱۷ میلادی با بازدهی شگفتانگیز ناقوس بانکهای مرکزی سراسر دنیا را به صدا درآورد؛ اما رویای ساتوشی پس از رشد نزدیک به ۲۲۰۰ درصدی سال جاری میلادی که تا چند روز گذشته ثبت کرده بود، با سقوط ۸ هزار دلاری به لرزه افتاد. زلزله در بازار بیتکوین، رویای شیرین دموکراسی دیجیتالی و آزادی پولی ناکاموتو را به کابوس هبوط مبدل ساخت. اسکلت ساختمان ژاپنی که تا همین یک هفته پیش، ضدزلزله بهنظر میرسید، دچار خسارت فراوانی شد و ارزش بازار آن از حدود ۳۵۰ میلیارد دلار به ۲۱۵ میلیارد دلار کاهش یافت. این افت شدید سبب شد سرمایهگذارانی که در بازار نقدی و آتی ظرف کمتر از ۴۸ ساعت چند هزار دلار متضرر شده بودند، شوکه شده، خود را در میانه برزخ دیجیتالی حس کنند که راه خروج از آن به هیچ وجه مشخص نیست. یک معاملهگر فعال در بازار آتی که بیتکوین خریداری شده خود را برای فروش آماده کرده بود، با گذشت ۴۸ ساعت نزدیک به ۷۰۰۰ دلار ضرر کرد و یک معاملهگر بازار نقدی با شرایط مشابه بهازای هر بیتکوین نزدیک به ۸۰۰۰ دلار زیان دید. با این اوصاف، بررسی دلایل هفتگانهای که به هفت گناه کبیره بیتکوین تشبیه شدهاند، سقوط ۴۰ درصدی این ارز رمزنهاد را تا حدی روشن میکند.سه دلیل از هفتگانه موجود به شرایط تراکنشهای بیتکوین در شبکه بلاکچین مربوط میشود. الگوریتم شبکه این ارز رمزنهاد در بیشترین حالت، امکان ثبت ۴۰۰ هزار تراکنش را بهصورت روزانه مهیا میکند که برای یک ارز با این ارزش بازار، بسیار ناچیز است. این محدودیت در طول چند ماه اخیر باعث شد، هزینه ثبت هر تراکنش در نوبتهای متعدد چند برابر شود و تا ۳۲ دلار به ازای یک تراکنش برسد.
مانیفست بیتکوین بر پایه عدالت اجتماعی بنا شده بود که بر ارزان بودن هزینه ثبت تراکنشها تکیه داشت؛ اما رشد هزینه ثبت تراکنشها، محدودیت سقف روزانه تعداد ورودی تراکنشها در بلوکهای شبکه و رسیدن هزینه مصرف برق آن به اندازه برق مصرفی در یک کشور اروپایی مانند دانمارک، در کنار یکدیگر سهگانه ضد بیتکوین را شکل دادند که به انشقاق در شبکه بیتکوین منتهی شدند. محدودیت شبکه بلوکی ارز رمزنهاد در ماه آگوست با بروز جبههای از مخالفان که سعی داشتند استخراج بیتکوین را ارزانتر و آسانتر کنند، به ظهور «بیتکوینکش» (Bitcoin Cash)، که سازنده دلیل چهارم بود، منتج شد. بیتکوینکش با اینکه اشتراک زیادی با منشا خود دارد؛ تعداد تراکنشهای ممکن را افزایش داد، هزینه تراکنشها را کاست و میزان مصرف برق را نیز کاهش داد.
با این تفاسیر، عدهای به سمت شبکه جدید جذب شدند تا بر تعداد رقبای جدی بیتکوین افزوده شود. بالطبع افزایش رقبای رسمی (ارزهای رمزنهاد غیررسمی بسیار زیاد هستند) که تا به حال از عدد ۱۳۰۰ نیز عبور کردهاند، بیتکوین را با خطر مواجه کرده است. یکی دیگر از مزایایی که برای بیتکوین به عنوان پشتوانه تلقی میشد، امنیت آن بود. پنجمین دلیل با اینکه به امنیت اثباتشده شبکه بیتکوین مربوط نیست؛ اما به امنیت کارگزاریها و صرافیهای فعال در شبکه آن مربوط میشود. در هفتهای که گذشت شرکت کرهای«Youbit» (واقع در کره جنوبی)، ۱۷ درصد از داراییهای خود را طی یک حمله سایبری از دست داد که موجب ورشکستگی این کارگزاری بزرگ شد. شرکتهای زیادی با این مشکل مواجه شدهاند که به ناامن بودن سرورهای خود کارگزاریها مربوط میشود. با اینکه بیتکوین بیتقصیر بهنظر میرسد؛ اما سرمایهگذاران به این اخبار واکنش منفی نشان داده، از خرید و فروش پرهیز کردند. دلیل ششم همانطور که در گزارش روز چهارشنبه به آن اشاره شده بود، آربیتراژ مکانی و زمانی بیتکوین است که سودگیری را تا ۱۰درصد از ارزش هر ارز ساتوشی ممکن ساخته بود.
به عنوان مثال روز سهشنبه هفته گذشته، تفاوت قیمت ۲۰۰۰ دلاری برای سفتهبازان مهیا بود. در انتها، هفتمین عاملی که زلزله شدید را در بازار بیتکوین فعال کرده بود به موجسازانی مربوط بود که به تعبیری مالک نزدیک به ۲۰ درصد از بیتکوینهای موجود هستند. این افراد یا گروهها که به «وال»ها و «نهنگهای قاتل» معروف شدهاند، چند سالی است که بیتکوینهای خود را به بازار وارد نکرده و قدرت زیادی در جابهجایی قیمت آن دارند. در صورتی که یکی از این والها وارد بازار شود یا دارایی خود را به هرگونهای فعال کند، بازار دچار نوسانات بزرگی خواهد شد که معلوم نیست به کجا ختم خواهد شد. ارتکاب نمادین بیتکوین به این هفت گناه کبیره، قیمت این ارز رمزنهاد را با دامنه ۴۵۰۰ دلاری نوسانی کرد.روز گذشته اونس فلز زرد بالاتر از مرز مقاومتی ۱۲۶۵ دلاری نوسان میکرد و به قیمت ۱۲۷۵ دلاری هم رسید و در ساعت ۲۰دیشب قیمت آن ۱۲۷۴دلار بود اماتصویب نهایی طرح مالیات و اشتغال ترامپ و ارسال آن به دفتر رئیس جمهوری در کاخ سفید، شاخص دلار را پشتیبانی نکرد.