بورس، ارز و طلا همچنان جذاب‌تر از بازار پول
تنوع‌بخشی به سبد سپرده‌های بانکی دیگر نتیجه‌ای بود که از جلسه سه‌شنبه‌شب شورای پول و اعتبار بیرون آمد. این شورا به بانک‌ها و موسسات اعتباری این مجوز را هم داد تا با نرخ سود ۱۸ درصد اقدام به افتتاح حساب با سررسید زمانی دوساله کنند. همچنین سقف نرخ سود سپرده‌های یک‌ساله از ۱۵ درصد به ۱۶ درصد افزایش یافت. مجوزدهی برای افتتاح حساب‌های سه‌ماهه با نرخ سود ۱۲ درصد دیگر مصوبه شورای پول است که سبد سپرده‌های بانکی را تنوع می‌بخشد. این شورا همچنین نرخ سود سپرده‌های شش‌ماهه را ۱۴ درصد تعیین کرد تا این نوع سپرده‌گذاری با سه واحد درصد افزایش بیشترین رشد سود را به خود اختصاص دهد. نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت عادی نیز ۱۰ درصد باقی ماند.
بانکي‌شدن اقتصاد ايران از اواخر دهه 70 تا اواسط دهه 90 باعث شد تا حجم وسيعي از نقدينگي وارد بانک‌هاي کشور شود و مردم سپرده‌هاي نقدي خود را نزد بانک‌ها نگهداري کنند تا علاوه بر محافظت از پول خود، يا دريافت سود، ارزش آن را هم حفظ کنند. بانک‌ها در يک دهه اخير چنان رشد پيدا کردند که در مقاطعي حتي سودهايي با نرخ 40 درصد به مشتريان خود مي‌پرداختند. ظهور بانک‌هاي خصوصي و موسسات مالي و اعتباري در دهه 80 چنان رقابتي را در شبکه بانکي کشور به وجود آورد که ديگر بسياري از موسساتي که امروز جمع‌‌آوري شده‌اند به دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هاي بانک مرکزي و برنامه‌هاي بالادستي کشور هم توجهي نداشتند و به پشتوانه قدرت موسسان خود سودهاي عجيب و غريبي براي سپرده‌ها تعيين مي‌کردند. در حالي که روزي هدف از راهانداري واسطه‌هاي پولي، کمک به توليد به حساب مي‌آمد، اما موسسات اعتباري خود به رقيبي جدي براي بخش توليد تبديل شده‌اند.
در حالي که فعاليت در بخش مولد پذيرش ريسک سرمايه‌گذاري، هزينه‌هاي توليد، ماليات، عوارض، دستمزد منابع انساني، انحصار دولتي و خصولتي بازارها و … را مي‌طلبد، بانک‌ها بدون هيچ ريسک و مالياتي، در موعد مقرر سود مشخصي را به حساب سپرده‌گذاران واريز مي‌کنند. در اين ميان، ميلياردرها هستند که استقبال ويژه‌اي از اين نوع سرمايه‌گذاري نشان دادند و همچنان هم بانک‌ها را بهترين بازار براي حفظ ارزش سرمايه خود مي‌دانند. آن‌طور که مرتضي سامتي، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان، به ايلنا مي‌گويد، در حال حاضر 70 درصد سپرده‌ها در دست پنج درصد افراد جامعه است. اين افراد در سيستم بانکي جا خشک کرده‌اند؛ اگر فردي 15 سال پيش يک ميليارد تومان سپرده بانکي داشت، پس از 15 سال سرمايه او به 25 تا 35 ميليارد تومان رسيده و الان سود 15 درصدي از آن دريافت مي‌کند. از همين رو او خواستار صفرشدن نرخ سود بانکي شده است.
بازماندگي نرخ سود سپرده‌ها از تورم
بازماندگي نرخ سود سپرده‌ها از تورم، باعث شده تا بازارهاي ديگري نظير ارز، سکه، طلا و سهام مورد توجه سرمايه‌گذاران قرار بگيرد. سقف سود سپرده‌هاي بانکي در حالي تا سال گذشته 15 درصد بود که در سال 97 دلار از خود بازدهي 170 درصدي برجاي گذاشت و سال گذشته هم بازدهي بورس کشور به بيش از 180 درصد رسيد. با توجه به عبور نرخ تورم از 40 درصد و بازدهي اين چنين بازارهاي موازي انتظار مي‌رفت که امسال نرخ سود سپرده‌هاي بانکي افزايش يابد، اما مديران بانکي تصميم گرفتند که از ابتداي ارديبهشت ماه با جديت بيشتري مصوبه شوراي پول و اعتبار را اجرا کنند و سود بالاي 15 درصد نپردازند.
به گزارش ایران جیب،در حالي که هنوز دو ماه هم از اين تصميم نگذشته شوراي پول و اعتبار نرخ‌هاي جديدي براي سپرده‌هاي مختلف تعيين کرد تا پيش‌بيني‌ها براي افزايش نرخ سود محقق شود. سياستگذار پولي انتظار دارد که با اين تصميم از التهاب ساير بازارها کاسته شود. با اين حال بسياري از کارشناسان معتقدند که همچنان بازارهاي موازي ازجمله بورس، ارز و طلا و سکه بازدهي بيشتري نسبت به بازار پولي خواهد داشت؛ به‌ويژه آنکه سرعت نقدشوندگي در اين بازارها بيشتر است.
