به نام گاز به کام توافق هستهای؛ اصلیترین دستاورد سفر رئیس جمهور به قطر چه خواهد بود؟
پس از 11 سال، ابراهیم رئیسی نخستین رئیس جمهور ایران است که به قطر سفر کرده است؛ هر چند این سفر با هدف شرکت در مجمع کشورهای صادرکننده گاز صورت گرفته است، به نظر میرسد از نظر ایران مسئله هماهنگیهای صادرکنندگان گاز، در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
«بازتاب»؛ آرش صفار- «ابراهیم رئیسی» روز دوشنبه برای شرکت در مجمع کشورهای صادرکننده گاز به دوحه سفر کرد و مورد استفبال «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر قرار گرفت.
هر چند به ویژه در یک سال گذشته وزرای خارجه دو کشور دیدارهای زیادی داشتهاند، اما این نخستین سفر رئیس جمهور ایران به قطر از سال 1389 است.
رئیسی ابراز امیدواری کرده است که این سفر به گسترش روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور منجر شود؛ در این راستا چند تفاهمنامه همکاری نیز بین دو کشور امضا شد. اگر چه اجرایی شدن چنین تفاهمنامههایی در گرو رفع تحریمها علیه ایران و مهیا شدن بسترهای داخلی است، نفس امضا آن، با توجه به تأکید ابراهیم رئیسی به «سیاست همسایگی»، یک دستاورد برای دولت او محسوب میشود.
از سوی دیگر تمیم بن حمد، تأکید کرده است که در گفتگو با رئیس جمهور ایران در خصوص برنامه هستهای ایران و مذاکرات وین گفتگو کرده است؛ او که کشورش در طی یک سال گذشته به کانال ارتباطی و انتقال پیام میان ایران و آمریکا تبدیل شده و نقش مهمی در نزدیک کردن دیدگاههای تهران و واشنگتن ایفا کرده است، بار دیگر از آمادگی قطر برای تلاش در جهت رسیدن به تفاهمی که دغدغههای همه طرفهای درگیر در وین را تضمین کند، خبر داد.
از سوی دیگر، اگر چه ایران به لحاظ برخورداری از منابع ثابت شده گاز طبیعی در جایگاه دوم جهان، پس از روسیه و بالاتر از قطر قرار دارد، عواملی همچون تبدیل گاز به منبع اصلی تأمین نیازهای داخلی به انرژی، عدم سرمایهگذاریها لازم برای افزایش برداشت ایران از منابع خود به واسطه فقدان منابع کافی در وزارت نفت و ناتوانی در جذب سرمایهگذاری خارجی به دلیل تحریمهای طولانی مدت، عملا سبب شده است که ایران جایگاه خاصی در میان کشورهای صادرکننده گاز نداشته باشد.
این در حالی است که روسیه تأمینکننده اصلی گاز اروپا و یکی از مهمترین منابع تأمین گاز مورد نیاز چین است؛ قطر نیز با ایجاد تأسیسات عظیم مایعسازی گاز طبیعی، نخستین صادرکننده LNG محسوب میشود.
بر اساس آمارها، کشورهای روسیه، آمریکا، قطر، نروژ، استرالیا، کانادا، الجزایر، نیجریه، هلند و اندونزی در سال 2020 بزرگترین صادرکنندگان گاز جهان بودهاند و ایران در جایگاه 24 جهانی قرار گرفته است.
با توجه به این شرایط به نظر میرسد ایران دستکم در سالهای آتی قادر به تأثیرگذاری چندانی بر بازار گاز جهان و تصمیمات مجمع کشورهای صادرکننده گاز نباشد و با توجه به این نکات به نظر میرسد تصمیمات احتمالی مقامهای حاضر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز برای ایران، در درجه دوم اهمیت قرار داشته باشد.