بمب ساعتی “سوختگی” در ۳۵۰۰۰ مدرسه ناایمن کشور
«۳۵۰۰۰ شین آباد و درودزن بالقوه در کشور داریم»؛ این هشدار دکتر محمدجواد فاطمی رئیس جمعیت حمایت از بیماران سوخته است که مسئولیت درمان کودکان شین آباد را نیز عهده‌دار است.
چندی پیش آمارهای تکان دهنده‌ای از میزان سوختگی در کشور و هزینه‌های درمان آن اعلام شد. حالا محمدجواد فاطمی به آن دسته از بیماران سوخته اشاره می‌کند که کمتر دیده می‌شوند و درمان سخت‌تری دارند و می‌گوید: سوختگی کودکان بین ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد کل سوختگی کشور را تشکیل می‌دهد و قابل پیشگیری است. خطر آتش سوزی در فصل زمستان در کمین مدارس ناایمن است و دانش آموزانش را تهدید می‌کند؛ گروهی که درمان سوختگی در آنها دشوارتر است.
فاطمی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به آمار مدارس ناایمن در سراسر کشور، تصریح می‌کند: سوختگی با مایعات داغ در همه فصل‌ها می‌تواند اتفاق افتد، اما سوختگی با شعله بیشتر در فصل سرما و استان‌هایی که دوره طولانی‌تری از سرما را پشت سر می‌گذارند، بیشتر رخ می‌دهد. در حال حاضر تعداد زیادی از مدارس در کشور به خصوص در مناطق محروم مانند ایلام، کرمانشاه، کردستان و … ایمن نیستند. طبق اعلام آموزش و پرورش ۳۵۰۰۰ کلاس درس غیراستاندارد داریم؛ این یعنی ۳۵۰۰۰ شین آباد و درودزن بالقوه در کشور وجود دارد. هرکدام از این مدارس می‌توانند با یک اتفاق کوچک تعدادی بیمار سوخته بر جای بگذارند.
او درباره هزینه درمان سوختگی کودکان نیز توضیح می‌دهد و می‌گوید: حدس می‌زنیم هر بیمار سوختگی به طور متوسط ۲۰ میلیون تومان در مرحله حاد هزینه می‌کند. با توجه به اینکه سالیانه ۳۰ هزار بیمار سوخته در کشور داریم، تخمین زده می‌شود حدود ۶۰۰ میلیارد تومان برای درمان سوختگی در مرحله حاد هزینه می‌شود. علاوه بر آن به دلیل اینکه سوختگی مزمن پنج برابر مرحله حاد هزینه دارد، سالیانه ۳هزار میلیارد تومان نیز برای درمان بیماران در این مراحل باید هزینه شود.
فاطمی اضافه می‌کند: ۵۰ درصد این ارقام، معادل ۱۸۰۰ میلیارد تومان در سال برای درمان کودکانی که دچار سوختگی شده‌اند، هزینه می‌شود؛ این در حالیست که این اتفاقات قابل پیش بینی هستند. درمان سوختگی در کودکان بسیار ویژه است و تیمی با تجربه و ماهر می‌خواهد و در همه مراکز درمان سوختگی نیز امکانپذیر نیست. هنوز سطح بندی مراکز سوختگی کشور و تدوین راهنمای درمان نیز انجام نشده است. سطح بندی مراکز درمان مشخص می‌کند هر مرکز می‌تواند چه اقدامی را برای درمان بیماران انجام دهد. جمعیت حمایت از بیماران سوخته در حال تدوین این سطح بندی و راهنمای مراکز درمان سوختگی است تا آن را در اختیار وزارت بهداشت قرار دهد.
وی درباره آمار سوختگی در کودکان می‌گوید: آمار سوختگی در کودکان در شهرهای مختلف متفاوت است. حدود ۴۰ درصد سوختگی‌ها در کودکان اتفاق می‌افتد. شایع‌ترین علت سوختگی در این گروه سنی یا مایعات داغ است یا سوختگی‌های تماسی. مایعات داغ به دو شیوه واژگون شدن ظرف یا افتادن کودک داخل دیگ‌های غذا می‌تواند به آنها آسیب بزند. این مورد بیشتر در مراسم‌ها شایع است؛ چون میزان مراقبت از اطفال کاهش پیدا می‌کند. هرچه فرهنگ مراقبت از کودک پایین‌تر، جمعیت یک خانواده بیشتر و سطح اجتماعی و اقتصادی آن خانواده پایین‌تر باشد، احتمال وقوع سوختگی بیشتر است. در خانه‌های کوچک‌تر، محیط آشپزخانه از محیط منزل جدا نیست. حتی بسیاری از خانواده‌ها پخت و پز را در اتاق نشیمن انجام می‌دهند. همه این موارد فرد را در معرض خطر سوختن قرار می‌دهد.
رئیس جمعیت حمایت از بیماران سوخته ادامه می‌دهد: برخی بیماری‌ها مانند بیش فعالی که کودک در آن علاقه ویژه‌ای به آتش دارد، فرد را مستعد سوختگی می‌کند. طبق آمارها ۷۵ تا ۹۵ درصد موارد سوختگی در کودکان، ناشی از سهل‌انگاری مراقبان یا والدین است. یکی از شایع‌ترین دلایل سوختگی کودکان، درجه حرارت بالای آب در حمام است؛ زمانی که پدر ومادر کودک را در حمام رها می‌کنند، او ممکن است به دلیل کنجکاوی درجه حرارت آب را تغییر دهد و دچار سوختگی شود. در کشورهای غربی دمای آب منازل به ۵۰ درجه کاهش داده شده است، اما ما گاهی دمای موتورخانه‌ها را روی ۶۰ تا ۷۰ درجه قرار می‌دهیم که می‌تواند باعث خطر سوختگی کودکان در اثر آب داغ شود.
وی، یکی دیگر از دلایل آمار کمتر سوختگی کودکان در کشورهای توسعه یافته را نوع لباس خواب بچه‌ها می‌داند که دیرسوز است، به راحتی آتش نمی‌گیرد و حتی اگر شعله به لباس کودک بگیرد، به راحتی شعله‌ور نمی‌شود.
به گفته رئیس جمعیت حمایت از بیماران سوخته، میزان مرگ و میر ناشی از سوختگی در کودکان بالاتر و درجه سوختگی عمقی‌تر است؛ چون آنها پوست نازک‌تری دارند. همچنین پوست کمتری در بدن آنها می‌توان برای پیوند برداشت. علاوه بر این خطر عفونت نیز در آنها بیشتر و مدیریت سوختگی مشکل‌تر است. کودکان حتی اگر بهبود پیدا کنند نیز مدت بیشتری با سوختگی روبرو می‌شوند؛ یعنی اگر پنج سالگی بسوزد تا آخر عمر را با آن می‌گذراند.
وی اضافه می‌کند: باید در مراکز درمان سوختگی بخش اختصاصی شامل آی سی یوی مخصوص و تیم درمان ویژه برای درمان سوختگی کودکان وجود داشته باشد، اما در حال حاضر در بیشتر بیمارستان‌ها چنین بخشی نداریم و این درحالیست که در استان‌های مرزی و محروم مانند کردستان، ایلام و سیستان و بلوچستان آمارهای بیشتری از سوختگی اعلام می‌شود.
