بررسی مجدد مصوبه «برج- باغ» در حریم تهران
توجه ویژه به فضای‌سبز در تهران نظر به وضعیت تراکم جمعیت و نوع فعالیت‌های صورت‌گرفته در سطح شهر، مساله آلودگی هوا و حجم بالای آلاینده‌ها از جمله رویکردهای بسیار مهم در مدیریت شهری است. حفظ محیط‌زیست و فضای‌سبز در تهران به‌عنوان یک کلانشهر بسیار حیاتی است و توجه جدی به باغات و فضای‌سبز به‌عنوان تنفسگاههای فضای شهری یک ضرورت است.
بنابراین در راستای حفظ و توسعه محیط‌زیست طبیعی و فضای‌سبز باید تلاش‌های زیادی صورت گیرد. نکته حائز اهمیت، علمی و کارشناسی بودن اقدامات صورت‌گرفته است که در سال‌های اخیر کمتر شاهد آن بوده‌ایم. متاسفانه در سال‌های اخیر و با اتخاذ سیاست‌های نادرست شاهد کاهش میزان فضای‌سبز در سطح تهران و کاهش مساحت و تعداد باغات بودیم. از مساحت باغات و فضای‌سبز به‌دلیل رشد و توسعه بیرویه و ناموزون شهر کاسته شد و ذخیره‌گاه‌های طبیعی و فضای‌سبز تهران روزبه‌روز کوچک‌تر شدند. این رشد و توسعه بیرویه شهر زندگی شهروندان را نیز سخت‌تر کرد. نوع ساختوسازها و زندگی امروز شهرنشینان به‌گونه‌ای است که کمتر از فضاهای باز و سبز برخوردار هستند. واحدهای مسكونی اغلب به‌صورت آپارتمان است، بنابراین ضرورت وجود فضای‌سبز، باغ و تفرجگاه برای شهر بیش از گذشته احساس می شود. حفظ و توسعه باغات سطح شهر باید به‌عنوان یك اولویت مدنظر مدیران‌شهری باشد. باغات به هیچ‌قیمتی نباید تخریب شوند، زیرا درختان تنفسگاههای تهران هستند و نباید برای ساخت معبر، تقاطع، مجتمع‌مسکونی یا تجاری قطع شوند.
بنابراین در راستای حفظ فضای‌سبز و درختان باید تلاش بسیار کرد، کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورای تهران نیز بر این موضوع تاکید بسیار دارد و مجدانه آن را دنبال می‌کند. این کمیسیون بررسی مجدد مصوبه‌ای تحت‌عنوان «برج- باغ»ها را در دستورکار دارد که در شورای دوم تهران تصویب شده است. این مصوبه دچار نقص‌‌هایی است که باید بازنگری و اصلاح شوند. مصوبه برج-باغ به‌نوعی تهدیدی برای باغات کشور و تهران محسوب می‌شود؛ باغاتی که در شرایط فعلی محیط‌زیست تهران به‌شدت باید حفاظت و و کنترل شود. اراضی که در دوره گذشته به افراد حقیقی یا حقوقی واگذار شده، متاسفانه بازگشت‌ناپذیرند و فضای‌سبز اشغال‌شده توسط اماکن در این اراضی نابود شده است.
اگر این اراضی با مالكیت خصوصی تغییر کاربری داده شده باشند و توسط کمیسیون ماده 5 به این ساختوسازها و تغییر كاربری‌ها وجهه‌ای قانونی داده شده باشد، بازگشت این اراضی ناممکن خواهد بود. اغلب این اراضی اکنون به مجتمع‌های مسکونی-تجاری و اداری تغییر ماهیت داده‌اند. به‌دلیل سیر قانونی تغییر کاربری و بارگذاری این املاک طبیعتا امکان بازگشت این زمین‌ها و گسترش فضای‌سبز تهران از طریق آنها وجود ندارد که این واقعیت خسرانی بزرگ برای تهران است، زیرا احیای فضای‌سبز و باغ نابودشده سالیان سال زمان می‌برد. متاسفانه به‌دلیل عدم دغدغه محیط‌زیستی در سطح تهران و همچنین نگاه درآمدی به فضای‌سبز شهر توسعه همه‌جانبه آن مدنظر مدیران شهری قرار نگرفته و به محیط‌زیست بی‌توجهی شده است.
از برخی از تغییرکاربری‌ها سال‌ها می‌گذرد و در قبال قطعه زمینی که اکنون به مجتمع مسکونی یا تجاری تغییر ماهیت داده نمی‌توان اقدام خاصی انجام داد، زیرا مالکان اماکن از حقوق قانونی مالکیت براملاك برخوردار هستند و فرایند طی‌شده برای تغییر کاربری این اماکن به‌ظاهر قانونی بوده است. بنابراین باید تلاش کرد و اجازه ادامه این روند را نداد و از هرگونه ساخت‌و‌سازی که باعث تخریب فضای‌سبز شود جلوگیری کرد.
تخلیه پادگان‌ها نیاز به بررسی بیشتر دارد
در مورد موضوع تخلیه پادگان06پاسداران و قلعه‌مرغی هرگونه اظهارنظر را باید به بعد از بررسی دقیق مساله موکول کرد، اما در هر صورت اگر تخلیه این مراکز توسط افراد نظامی انجام شده باشد، بلامانع است، زیرا مراکز نظامی در مالکیت نیروهای مسلح و بهره‌برداری آنهاست. اگر بنا بر بارگذاری این قطعات باشد، مراکز نظامی ملزم به درخواست مجوز و پروانه ساخت از شهرداری هستند و باید کاربری این زمین‌ها بررسی شود تا اگر کاربری آنها فضای‌سبز و در طرح تفصیلی در پهنه G (سبز) قرار دارد، از بارگذاری در این اراضی جلوگیری شود و پروانه ساخت برای تبدیل آنها به فضاهای مسکونی صادر نشود.
این مناطق تنها مختص ایجاد فضای‌سبز هستند. اگر پس از بررسی‌ها، ساختوساز و بهره‌برداری از زمین‌های پادگان‌ها غیر‌قانونی تشخیص داده شود و تخلفی صورت‌گرفته باشد، باید با عاملان این ساختوسازهای خلاف برخورد قانونی کرد و از طریق مراجع قضائی و كمسیون‌های ماده 100 برای جلوگیری از ساختوسازها حکم توقف گرفت و موضوع را از طریق مراجع ذیربط دنبال کرد.
منطقه22، ریه تهران
یکی از مناطق بسیار خوب تهران منطقه22 است، این منطقه بر مبنای طرح تفصیلی شکل گرفت و انتظار می رفت توسعه آن مطابق با طرح تفصیلی باشد و ساختوساز و بارگذاری املاك بر اساس ضابطه و رعایت قانون باشد، زیرا بخش اعظم منطقه 22 بکر بود و امکان هرگونه بارگذاری طبق ضابطه وجود داشت. بکری این منطقه دست مسئولان شهری را برای توسعه آن براساس طرح تفصیلی باز می‌گذاشت. متاسفانه طی یک دهه گذشته این منطقه به‌عنوان یک منبع درآمد مورد بهره‌برداری قرار گرفت و بارگذاری‌های بیرویه و ساختوساز مجتمع‌های متعدد، طرح تفصیلی منطقه22 را به هم ریخت.
منطقه‌ای که می‌توانست به‌عنوان ذخیره‌گاه فضای‌سبز در قسمت غربی پایتخت قلمداد شود، مورد بی‌توجهی و بی‌‌‌مهری قرار گرفت، به مجموعه‌ای مملو از بارگذاری آهن و بتن تبدیل شد و ساختوسازهای غیرمتعارف و نامتجانس در آن انجام گرفت. اکنون با تغییر مدیریت منطقه، نگاه به منطقه 22 نگاهی علمی و کارشناسی خواهدشد، زیرا فردی که عهده‌دار این مسئولیت شده، نگاه شهرسازانه‌ای دارد و باتوجه به تسلط او بر موضوعات طرح تفصیلی و قواعد شهرسازی و توجه به مباحث فرهنگی-اجتماعی این منطقه امیدواریم روند ساختوساز متوقف شود و شهردار جدید منطقه 22 از این محدوده حفاظت و حراست کند.
در هر صورت باید به سمتی حركت كنیم که از ساختوسازهای خلاف ضابطه در این منطقه جلوگیری شود و به‌نوعی ریه تهران را بیش از پیش حفظ و تقویت کنیم. كمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورای شهر از همه شهروندان درخواست می‌كند نسبت به حراست و صیانت از باغات و فضای‌سبز تهران به‌عنوان آخرین ذخیره‌ها شورا را یاری كنند و مانند دیده‌بانی هوشیار اقدام نمایند.
