بررسی تقاضاهای متداول برای خرید ارز
یک کارشناس اقتصادی گفت: اگر دولت می خواست ارز را تک نرخی کند بهتر بود با آزاد کردن نرخ بازار را مدیریت می کرد و بعد نرخ آزاد شده را پایین می آورد.
مهدیار اسماعیلی در گفتگو با مهر درباره سیاست تک نرخی شدن ارز گفت: اگر دولت می خواست ارز را تک نرخی کند بهتر بود با آزاد کردن نرخ بازار را مدیریت می کرد و بعد نرخ آزاد شده را پایین می آورد نه این که عدد پایینی را اعلام و نتواند به آن برسد.
وی ادامه داد: بدترین اتفاقی که در بیان تک نرخی ارز در کشور افتاد این بود؛ قیمت ارز برای اولین بار در تاریخ توسط معاون اول اعلام شد.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: شاید سئوال مطرح شود ؛ چرا معاون اول قیمت ارز را اعلام کرد چون رئیس کل بانک مرکزی به خاطر وعده های تکراری و بی اثر ،اعتبارش نزد مردم کم شده و افکار عمومی در عمل اعتنایی به سخنان وی نداشته باشند. وقتی وضعیت اجتماعی این گونه است بهتر بود قیمت ارز را آزاد اعلام می کردند؛ همان که مردم در تابلوی صرافی ها می دیدند یعنی مردم در تابلوی صرافی ها ۶ هزار تومان را مشاهده می کردند و در انجا قدرت مدیریت بانک موجب می شد به ۵۹۰۰ تومان و بعد ۵۸۰۰ تومان و در ادامه به عددی برسد که مدنظر دولت و بانک مرکزی بود .
نویسنده کتاب تحلیل و رصد شاخص های کلیدی اقتصاد کشور تصریح کرد: این که اعلام شود از امروز بالاتر از ۴۲۰۰ تومان در صورت معامله حکم قاچاقچی را دارد به نوعی اقتصاد دستوری را حاکم بر سیستم اقتصادی کشور کردند و عامل بروز پدیده دلالی با قیمت در حدود هزار تومان بالاتر شدند.
اسماعیلی اظهار داشت: در واقع این مهمترین نقدی است که در داستان تک نرخی شدن ارز می شود به دولت وارد کرد. یادمان نرود از زمانی که آقای سیف رئیس کل بانک مرکزی شدند اعلام کردند هشت تا ده ماه دیگر ارز تک نرخی می شود از آن زمان چهار سال گذشته و هنوز هشت ماه تمام نشده، چگونه روی سخن کسی که امضایش روی پول کشور است و با امضای خود به این برگه اعتبار جهانی و ملی می دهد، حساب کنیم؛ این اشتباه بزرگی بود که رئیس کل محترم داشت و دولت هم تشدید کرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد؛ حجم مبادله طبیعتا با تقاضایی که وجود دارد با نظارت بیشتر کنترل نمی شود و اتفاقا هر چقدر شرایط سخت تر و محدودیت انتقال بیشتر شود بازار ملتهب تر می شود چون تقاضا برای ارز به طور طبیعی وجود دارد .
وی در خصوص متقاضیان ارز در بازار گفت: علاوه بر تقاضای متداول ما دو تقاضای دیگر داریم که در زمان های بحران فعال می شوند یکی تقاضای افرادی است که مقداری پس انداز دارند و در اثر تورم و نوسانات نرخ ارز، پس اندازشان بی ارزش می شود؛ با وقوع نوسان در بازار ارز ، این افراد برای خرید دلار عجله می کنند و رفتارشان هم از طبیعت قانون عرضه و تقاضا پیروی نمی کند یعنی اگر در اقتصاد می گوییم در قاعده تقاضا با افزایش قیمت تقاضا کاهش پیدا می کند اتفاقا این متقاضی با افزایش قیمت حضور می یابد چون احساس می کند اگر امروز نخرد فردا باید گران تر بخرد و ارزش دارایی اش کم می شود.
کارشناس مسائل اقتصادی افزود : نوع دوم تقاضا ،مربوط به افرادی است که در بانک ها به صورت سپرده، سرمایه گذاری کرده اند ولی سود ۲۰ درصدی بنا به تصمیم بانک مرکزی تعدیل می شود و اتفاقات این چنینی که در بازار ارز هم حاصل می شود، موجب می شود این افراد بلافاصله در صف تقاضای ارز قرار بگیرند برای این که بتوانند ارزش دارایی شان را حفظ کنند.
اسماعیلی با اشاره به این موضوع که بیشتر تقاضا برای خرید ارز کاذب است گفت: شک نکنید میزانی که در حال حاضر تقاضا برای دلار داریم برای خرید کالا و واردات کشور و کالای ضروری دیگر نیست و بخشی از آن کاذب و ناشی از نگرانی مردمی است که می خواهند ارزش دارایی شان را از طریق خرید دلار، حفظ کنند.
این استاد دانشگاه افزود: به نظر می رسد اصولا در جریان ارزی بوق را از سر گشادش می زنیم و اصلا به اشتباه مطلق هر کاری که در این فضا انجام می دهند عکس آن بیشتر جواب می دهد به همین دلایل فنی ؛ یعنی این سیاست ها موج ایجاد می کند موج افرادی را که تا دیروز خواب بودند را به بازار می آورد وقتی دولت تاکید می کند هرگونه حضوری در بازار ممنوع است و عدد را به ۴۲۰۰ تومان می رسانم و بعد فردا و پس فردا و روزهای بعد می آید و هیچ وقت ان قیمت شکل نمی گیرد این ظن و گمان در مردم قوی تر می شود که دولت نمی تواند این کار را کند که این باز دوباره عده ای را بیشتر در بازار می کشاند.
