برداشت غیر مجاز از زاینده رود سالانه 1.580 میلیون متر مکعب است/ دولت به کشاورزان شرق اصفهان غرامتی نداده است/ اردکانیان مسئول تأمین آب یزد است نه وزیر نیرو
حال و هوای این روزهای حوضه آبریز زاینده رود به ویژه در شرق این حوضه اصلاً مساعد نیست. در همین راستا کشاورزان شرق اصفهان بارها به نشانه اعتراض به خیابان های شهر آمدند و حتی در یک اقدام اعتراضی برای چندمین بار خط لوله آب انتقالی به یزد را شکستند.
«بازتاب»؛ آرش خداپرست- بر اساس آنچه که در رسانه ها و شبکه های اجتماعی مشاهده شد در روزهای گذشته جمع زیادی از کشاورزان شرق اصفهان به نشانه اعتراض و با هدف تأمین آب برای زمین های کشاورزی خود رو به روی ساختمان آب منطقه ای اصفهان و نیز استانداری اصفهان تجمع اعتراضی برگزار کردند.
آنها در این اعتراض خود اقدام حاشیه برانگیزی چون ذبح دام های خود را نیز انجام دادند که با انتقادات فراوانی در شبکه های اجتماعی رو به رو شد.
مسئله مهمی که این کشاورزان را امسال نیز مثل بسیاری از سال های گذشته راهی خیابان های شهر اصفهان کرد تا نسبت به سیاست های آبی دولت مرکزی و استانداری اصفهان معترض شوند، کمبود و در واقع نبود آب کشاورزی و خشک شدن رود زاینده رود است.
اینکه ریشه این بحران کجاست، چه کسانی عامل بروز این رویداد هستند و آیا اساساً راهکاری برای حل آن وجود دارد، یا خیر؟ مسئله مهمی است که پاسخ به آن نیازمند بررسی های دقیق و مروری بر گذشته منابع آب در حوضه آبریز زاینده رود دارد.
در رابطه با این مشکلات و ریشه های تاریخی آن پورمحمد شریعتی نیا؛ عضو شورای اسلامی شهر اصفهان و رئیس شورای اسلامی شهرستان اصفهان در گفت و گویی اختصاصی با «بازتاب»، گفت: برای اینکه موضوع را دقیقاً موشکافی کنیم، باید ابتدا جهت استحضار مردم عزیز ایران مقدماتی را یادآوری کنم. رودخانه زاینده رود به عنوان تنها رودخانه فلات مرکزی ایران که حدوداً 400 کیلومتر طول دارد، در یک اقلیم خشک و ناپایدار در طول زمان های مختلف تقسیم نامه هایی داشته که آخرین تقسیم نامه و حق سهام در طوماری به نام شیخ بهایی آمده است.
شریعتی نیا در ادامه افزود: بر اساس این طومار کل آب رودخانه به 33 سهم کلی و 275 سهام جزئی تر بین 7 بلوک آبخور که از 70 کیلومتری غرب اصفهان شروع می شود و تا 120 کیلومتری شرق اصفهان ادامه دارد، این تقسیم بر اساس طومار از 75 روز بعد از نوروز تا آخر آبان ماه به مدت 160 روز مجری بوده و در فصول سرد سال آزاد است.
عضو شورای شهر اصفهان ادامه داد: از مهم ترین ویژگی های این طومار این است که هیچ روستا، مزرعه و جوی آبی نادیده گرفته نشده و بر اساس زمین زیر کشت، حقابه برایشان در نظر گرفته شده است. طبق این طومار و قانون شورای عالی آب بارگذاری جدید در این حوزه نباید صورت بگیرد مگر اینکه آبی از سایر سرشاخه ها تأمین شود. مثل تونل کوهرنگ یک و دو و چشمه لنگان.
شریعتی نیا در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: تونل کوهرنگ یک سال۱۳۳۲ به بهره برداری رسید و تونل کوهرنگ دو در سال۱۳۶۴ به بهره برداری رسید و تونل چشمه لنگان هم در سال۱۳۸۴ فعالیتش آغاز شد.
وی افزود: با اینکه طبق ضوابط و مقرراتی که عرض کردم، آب منطقه ای به نمایندگی از دولت تنها برای آب انتقال یافته از سایر سرشاخه ها می تواند تصمیم بگیرد و بارگذاری جدید انجام دهد، دولت در این سال ها 1.950 میلیون مترمکعب بارگذاری جدید انجام داده است. به عبارت دیگر مجوز برداشت توسط آب منطقه ای صادر شده است.
این مقام مسئول در استان اصفهان همچنین متذکر شد: این در حالی است که دولت تنها از تونل های کوهرنگ 1و2 و چشمه لنگان تنها توانسته 370 میلیون مترمکعب آب تأمین نماید . یعنی دولت محترم و آب منطقه ای طی سال های گذشته هر سال 1.580 میلیون متر مکعب(یک میلیارد پانصد و هشتاد میلیون متر مکعب یعنی یکم بیشتر از ظرفیت سد زاینده رود) از حوضه برداشت می کنند و این در حالی است که حتی برای یک لیتر از آن را مجوز ندارند.
زاینده رود تاوان سوء مدیریت استانی و کشوری را می دهد
شریعتی نیا با انتقاد از مدیریت فعلی منابع آب در کشور اضافه کرد: واقعیت این است که اکنون محیط زیست و شهردار اصفهان و کشاورزان به عنوان حق آبه داران عمده این حوضه آبریز ؛ تاوان سوء مدیریت استانی و کشوری را می دهند.
رئیس شورای شهرستان اصفهان در ادامه سخنانش گفت: لازم است اینجا چند موضوع را برای تصمیم سازان و تصمیم گیران کشوری و ملی در این رابطه بازگو کنم. اول اینکه سالانه دولت از ذخایر زیرزمینی و آبخوان های حوضه زاینده رود برداشت غیرمجاز به مقدار 1.580 میلیون مترمکعب(یک میلیارد و پانصد و هشتاد میلیون مترمکعب) دارد و باید این را به هر نحوی با اقتدار دولت مرکزی و به دور از مسائل سیاسی و اجتماعی برای این حوزه تأمین و جبران کنند.
وی در ادامه گفت: دوم اینکه بپذیرند علاوه بر مجوزهای صادره بیش از حد معمول به مقدار 1.580 میلیون متر مکعب که برداشت می شود، صدها بلکه هزاران چاه و پمپ غیرمجاز در طول رودخانه آب برداشت می کنند که هیچ اجازه شرعی و قانونی و اخلاقی برای برداشت ندارند و ضعف دولت در کنترل آنها کاملاً مشهود است.
شریعتی نیا به عنوان نکته سوم گفت: دیگر اینکه مسئولین ملی اگر مصوبات و قوانین شورای عالی آب را قبول داشته باشند و بر اجرای آن اصرار کنند، مشکلات مردم حل خواهد شد.
قانون مدیریت استانی آب غلط است و باید اصلاح شود
عضو شورای شهر اصفهان در دوره پنجم همچنین در مورد مسائل سیاسی اجتماعی آب زاینده رود به خبرنگار ما گفت: یکی از دلایل اصلی شروع این مسائل اصلاح قانون حوضه آبریز رودخانه ها در مجلس هفتم بود که مدیریت حوضه آبریز را از منطقه ای و حوضه آبریزی به استانی تبدیل کرد و برداشت بی رویه هر استانی در سراسر کشور برای تاسیسات و سازه های نوساخته پایین دست مشکلاتی ایجاد نمود که باید این قانون اصلاح شود.
او با اشاره به ضعف دولت مرکزی در خصوص صدور مجوز و دستور احداث سد یا تونل اضافه کرد: متاسفانه دولت تصمیم گیری های مهمی چون صدور مجوز و دستور احداث سد یا تونل را به مردم واگذار نموده و باعث شده بین اقوام و شهروندان و هم وطنان اختلاف ایجاد شود که لازم است در اسرع وقت کار کارشناسی و تخصصی صورت گیرد و بر اساس آن عمل شود.
عضو شورای شهر اصفهان در بخش دیگری از سخنانش متذکر شد: مهمترین نکته در این راستا احیای اعتماد متقابل بین مردم و نظام و دولت است. متاسفانه در سال های گذشته تمامی دولت ها با مردم بازی کردند و صادقانه برخورد نکردند. در نزدیکی انتخابات کاندیداها برای جذب تعدادی رای بیشتر تیشه به ریشه زاینده رود زدند و پروژه ها قول داده شد و پروژه ها افتتاح کردند ، که همه آنها بی برنامه و بر اساس اصول علمی و تخصصی نبود و باز این بر می گردد به عدم وجود فرهنگ دموکراسی در ایران که همه مردم دیدند که کاندیداهای ریاست جمهوری چه اتهاماتی به یکدیگر زدند. باید بپذیریم این موضوع وقتی به سطح جامعه کشیده شود کنترل آن غیر متعارف و غیر ممکن خواهد بود.
زاینده رود اگر ستاد احیاء داشت، الان زنده بود
شریعتی نیا ادامه داد: مسئله مهم دیگر نیز عدم وجود عزم ملی برای رفع مشکل فلات مرکزی ایران ذاست. اگر آن عزمی که برای احیاء دریاچه ارومیه بود ایجاد شد و به حق هم بود، در مورد زاینده رود هم ایجاد شده بود، زاینده رود هم الان زنده بود.
وی همچنین بیان کرد: توصیه من به عنوان رئیس شورای اسلامی شهرستان اصفهان به عنوان مردمی ترین نهاد و قانونی ترین نهاد مدنی شهرستان اصفهان این است که فلات مرکزی و زاینده رود نیازمند توجه جدی می باشد و درنگ حتی ثانیه اش ما را به ناکجاآباد خواهد برد.
این مقام مسئول در استان اصفهان در ادامه سخنانش با اشاره به حوادث اخیر در شهر اصفهان و ذبح دام توسط دامداران به نشانه اعتراض نیز گفت: باید توجه داشته باشیم که وقتی کشاورزان عزیز حاضرند دام خود را اینگونه سر ببرند تا دیده شوند تا صدایشان شنیده شود یعنی دیده نشده اند!! صدایشان شنیده نشده است!!
کدام یک ریال به عنوان خسارت به کشاورزان شرق اصفهان داده شد؟
شریعتی نیا با انتقاد از عدم پرداخت خسارت توسط دولت به کشاورزان شرق اصفهان اضهار داشت: سوال من از دولت این است در این چند سال که آبی نبود که کشاورزان کشاورزی و دامداری خودشان را داشته باشند؟! کدام یک ریال به عنوان خسارت (نه کشت) زمین های کشت نشده به آن ها برای امرار معاش و گذران حداقل زندگی به آن ها داده شد؟! این ها باعث شده که دیوار بی اعتمادی بین مردم و دولت بسیار بلند شود، جوری که همه کشاورزان ؛ از جمله خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان نیز اعتراضات شدید خود را اعلام کنند.
وی در ادامه تأکید کرد: این دیوار بی اعتماد با اقدامات خوب دولت می تواند در اسرع وقت برداشته شود تا کشاورزان عزیز بدانند که هم صدایشان شنیده شده و هم دیده شدند.
با امثال اردکانیان، فلات مرکزی سامانی نخواهد یافت
رئیس شورای شهرستان اصفهان در بخش پایانی صحبت هایش نیز در مقام توصیه به دولت آینده گفت: توصیه آخرم به دولت آینده این است که تا آقای اردکانیان و ایادی ایشان و فکر ایشان در وزارت نیرو وجود دارد این کشور از جهت آبی و مخصوصاً در فلات مرکزی سامانی نخواهد یافت. ایشان هر کاری می کند برای کل کشور نیست فقط برای یزد فعالیت دارند و بهتر بود ایشان را وزیر تامین آب یزد می نامیدند نه وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران!!
شریعتی نیا در پایان نیز بیان داشت: در پایان عرض میکنم تمامی اقوام و اهالی و ساکنین در تمامی استانهای اصفهان چهارمحال بختیاری خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد و یزد ضمن احترام متقابل به یکدیگر از دولت خواستاریم که مردم را به جان هم نیندازند!!!!! برای مردم به اندازه کافی مشکل درست کردید اجازه بدهید قدری آرامش داشته باشیم…..
