«برجام» در چشم باد

رای الیوم نوشت: در مورد توافق هسته ای، جهان به دو قسمت تقسیم شده است؛ ایالات متحده و اسرائیل و برخی دولتهای منطقه در یک سو ایستاده اند و باقی کشورهای عضو توافق در سویی دیگر؛ این در حالی است که به نظر می رسد پس از سفر مکرون به واشنگتن تغییری در موضع فرانسه نیز ایجاد شده و از توافقی صحبت می کند که به اختلافات با ایران پایان دهد و شامل برنامه های موشکی ایران و موضع آن نسبت به سوریه، یمن و به طور کلی خاورمیانه شود.

به گزارش انتخاب، در ادامه این گزارش آمده است: در سایه این تقسیم بین المللی و تلاشهای اروپا برای جلوگیری از خروج واشنگتن از توافق، که جدیدترین انها سفر مرکل به آمریکا با هدف قانع کردن ترامپ در مورد ماندن در برجام است، همچنان پیش بینی آنچه در روزهای آینده به وقوع می پیوندد، دشوار است.

همزمان با تحرکات بین المللی در این باره، لازم است خوانشی داشته باشیم از عناصر ضعف و قوت جمهوری اسلامی ایران.

تهران قدرت اقتصادی بزرگی در منطقه است، بویژه در زمینه نفت. با نزدیک شدن زمان اعلام تصمیم واشنگتن در مورد توافق هسته ای، قیمتهای نفت به شکلی دور از انتظار افزایش یافت و به بشکه ای 70 دلار رسید و احتمالا با اعلام خروج آمریکا از برجام، قیمتها همچنان افزایش می یابد و مشکلاتی جدی برای شرکتهای صنعتی جهان و بویزه شرکتهای وابسته به غرب ایجاد می شود.

نقطه مقابل این مساله، آینده فروش نفت ایران است؛ جمهوری اسلامی روزانه بیش از 4 میلیون بشکه نفت تولید می کند و تا اندازه زیادی بر درآمدهای نفتی متکی است. در صورتی که ایالات متحده تحریمهای نفتی ایران را اعمال کند، این تولیدات نفتی توسط چه کسی خریداری می شود؟ در حالی که عربستان سعودی به تنهایی می تواند جبران کننده هر گونه نقصی در زمینه نفت در بازار جهانی باشد.

اگر واشنگتن تهدید خود را عملی کند و از توافق عقب نشینی کند و پاسخ ایران نیز خروج از برجام و بازگشت به غنی سازی باشد، بدین معناست که ایران به دایره سابق بازمی گردد و گویی هیچ توافقی صورت نگرفته و سالهای مذاکرات طولانی بین ایران و 6 دولت دیگر کاملا ضایع شده و بی حاصل می شود.

اما آیا از نظر علمی تهران می تواند چنین کند؟ به نظر می رسد بازگشت به غنی سازی دشوار است. علاوه بر اینکه تغییرات زیادی در ماهیت باقی نیروگاهها نیز ایجاد شده است.

در این میان، انتظار نمی رود که تهران فعالیتهای خود در مورد پرونده های خارجی بویژه در مورد سوریه را کاهش دهد؛ ایران یکی از دولتهایی است که موفق به ایجاد تغییر واقعیتها در سوریه شده و می تواند بار دیگر اوراق را بر هم ریخته و در خصوص این پرونده فشاری بین المللی وارد کند.