بحران کاغذی/ وقتی تنها کارخانه کاغذ ایرانی تولید نمی‌کند/ باز هم دست به دامان واردات / محموله‌ای در راه است
درباره دلیل این گرانی و کمیابی، حرف و حدیث های زیادی وجود دارد برخی ادعا می کنند که دولت پیشبینی وضع موجود را نکردهاست و چند نشریه هم کاغذ خریده و احتکار کردهاند.
به گزارش الف، آذرماه سال جاری قیمت کاغذ در بازار داخلی بالا رفت که این موضوع موجب نگرانی ناشران و بویژه مطبوعات شد . بسیاری از ناشران دلیل افزایش ۲۰ درصدی نرخ کاغذ را توقف ثبت سفارش واردات این کالا اعلام کردند اما رئیس انجمن واردکنندگان کاغذ، مقوا و فراورده‌های سلولزی اعلام کرد که دلیل گرانی ۲۰ درصدی کاغذ و ۱۰ درصدی مقوا در بازار داخل افزایش قیمت جهانی کاغذ است.
درباره دلیل این گرانی و کمیابی، حرف و حدیث های زیادی وجود دارد برخی ادعا می کنند که دولت پیشبینی وضع موجود را نکردهاست و چند نشریه هم کاغذ خریده و احتکار کردهاند.
در همین راستا، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از اتخاذ تصمیماتی برای بازگشت ثبات به بازار کاغذ خبر داد و گفت: با تصویب ثابت ماندن تعرفه واردات کاغذ چاپ و تحریر و اعطای ارز مبادله‌ای به واردکنندگان این نوع کاغذ شرایط باثباتی در بازار کاغذ حکمفرما خواهد شد.
این درحالی است که روز چهارشنبه حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: با مساعدت بانک مرکزی که ارز مبادله ای در اختیار وارد کنندگان کاغذ قرار داد یک محموله ١٠ هزار تنی کاغذ روزنامه و کاغذ تحریر در حال ترخیص از گمرک است و تا هفته آینده به انبارهای چاپخانه ها می رسد و این محموله شامل عرض های مختلف مصرفی است که کمک می کند التهاب موجود بازار کاغذ مرتفع شود.
اما این موضوع واکنش های بسیاری را در طی این چند روز در برداشت، مهدی رحمانیان مدیر مسوول روزنامه «شرق» به خبر افزایش تعرفه واردات کاغذ که چندی پیش اعلام و سپس منتفی شد، اشاره کرد و گفت: حدود هفت یا هشت روزنامه به دلیل اینکه کاغذ ندارند، چاپ نمی‌شوند و این وضعیت بقیه نشریات را هم به شکل دومینووار دربرمی‌گیرد.اگر دولت بخواهد تعرفه‌های واردات کاغذ را افزایش دهد، نشان می‌دهد که بدیهی‌ترین ادبیات مدیریت را هم متوجه نیست، به دلیل اینکه ما در شرایطی قرار داریم که کاغذ پیدا نمی‌شود و اگر هم کاغذ موجود باشد باید با قیمت گزافی یعنی ۶۰ درصد بیشتر از قیمت یک ماه گذشته پول بدهند تا بتوانند نقدی خریداری کنند، در صورتی که در گذشته به صورت چندماهه خریداری می‌کردند؛ البته افزایش تعرفه اتفاق نیفتاد.
همچنین آرش خوشخو مدیر مسوول روزنامه «هفت صبح» با اشاره به دلایل گرانی کاغذ در کشور گفت: وضعیت نبود کاغذ در کشور به دلیل خرید بی‌رویه کاغذ توسط روزنامه‌های دولتی و نهادهای عمومی است.برخی می‌گویند به دلیل اینکه بزرگترین کارخانه کاغذسازی چین تعطیل شده، چین تمام کاغذهای روسی را پیش خرید کرده و این مساله باعث افزایش قیمت شده است. همچنین سال جدید چینی در حال شروع شدن است و آنها هم مانند ایران مصرف کاغذشان برای چاپ سالنامه، کارت پستال و … زیاد است؛ بنابراین بر قیمت جهانی کاغذ تاثیر ترسناکی گذاشته است.
کارخانه چوب مازندران کاغذ روزنامه تولید نمی‌کند/ به صرفه نیست
مهدی یوسفیان قائم مقام کارخانه چوب مازندران در گفتگو با خبرنگار الف، در مورد اینکه چرا کاغذ روزنامه در داخل گران شده است و دلایل این گرانی چیست، گفت: اتفاقاتی که برای کاغذ روزنامه افتاده به این دلیل است که در طی این چند سال گذشته به صورت متوالی مصرف جهانی روزنامه کم اما عرضه زیاد شده بود و قیمت کاغذ روزنامه هم در سطح جهانی پایین آمده است و مصرف مردم چه در جهان و چه در ایران کم شده است که دلیل اصلی آن هم فضای مجازی و دنیای الکترونیک است که مصرف آن کاهش پیدا کرده است. از طرفی تولید کنندگان ما هم از مزایای واردات کاغذ روزنامه استفاده می کردند، ارز مبادله ای می گرفتند و قانون کشورهم این طوری شده است که مالیات ارزش افزوده صفر باشد و تعرفه های واردات هم به حداقل ممکن برای کاغذ روزنامه و چاپ و تحریر رسیده است. از طرفی هم دولت به مطبوعات یارانه ای را تخصیص داده بوده که پرداخت می شد و مجموعه اینها موجب شده بود که برای همیشه کاغذ روزنامه حداقل در طی این ده سال اخیر با قیمت ثابتی باقی بماند و افزایش آنچنانی نداشته باشد.
وی تصریح کرد: ما به عنوان تولید کننده داخلی در سال هزینه هایمان افزایش پیدا می کرد از جمله هزینه انرژی،دستمزد و مواد اولیه و برخی از این حمایت هایی که دولت از کاغذ روزنامه می کرد بهره مند نبودیم. ما برای تولید کاغذ روزنامه نه درصد ارزش افزوده موادی که وارد کرده و یا می خریدیم را پرداخت می کردیم.در صورتیکه این را تبدیل به کالا می کنیم دیگر کسی نیست که این نه درصد را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده به ما پرداخت کند و ما نمی توانیم آن را از جایی بگیریم چراکه ما این را تبدیل به کاغذ می کنیم بنابراین هزینه های ما مرتبا بالا رفته است و قیمتی که در کشور بود برای ما صرفه اقتصادی نداشت و در ابتدا تولیدمان را کم کرده و در حال حاضر نیز مدت زیادی است که کاغذ روزنامه تولید نمی کنیم چراکه برای ما به صرفه نیست.
قائم مقام کارخانه چوب مازندران ادامه داد: ما عنوان کردیم که قیمتی که در طول سال ها برای کاغذ روزنامه بود بسیار پایین است، از نظر ارزش نیز قیمت روزنامه این نباید باشد، باید یک مقداری هم بالاتر باشد تا حمایتی هم از تولیدان داخلی شود ضمن اینکه باید در این صنعت سرمایه گذاری شود.سالانه هشتاد تا نودهزار تن کاغذ روزنامه در کشور مصرف می شود و هیچ کارخانه‌ای نیامده است بازیافت این کاغذها را انجام دهد تا مجددا تبدیل به کاغذ روزنامه شود چراکه این سرمایه گذاری به خاطر قیمت برگشت نمی کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا کارخانه چوب مازندران تعطیل شده است یا خیر، اظهار کرد: کارخانه چوب مازندارن تعطیل نشده است، اما کاغذ روزنامه تولید نمی کنیم، بلکه برای حوزه های دیگر کاغذ تولید می کنیم و اعلام هم کردیم که اگر کاغذ روزنامه به جایی برسد که برای ما توجیه اقتصادی داشته باشد ما می توانیم آن را تولید کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر قیمت کاغذ خارجی روزنامه در بازار 3800 است شما چه قیمتی در بازار داخلی می فروختید،گفت: قیمتی که پارسال می فروختیم حدودا 2150تومان بود که زیان سنگینی هم داشتیم،برای امسال هم یک تعهدی داشتیم که انجام دادیم و دیگر هم تولید نکردیم. بنده فکر می کنم که زیر قیمت 3300 تومان برای ما صرفه اقتصادی ندارد و قیمتی با این حدود برای ما صرفه اقتصادی خواهد داشت.
یوسفیان در پاسخ به این سوال که پیشنهاد شما به دولت برای نجات از این بحران برای کوتاه مدت چییست و ایا درخواست وام کرده اید، گفت: ما پیشنهاد خود را داده ایم. اگر شما ارزش یک کالایی را پایین نگه دارید ما پایین ترین تعرفه دنیا را برای کاغذ روزنامه داریم و هیچ کشوری نیست که برای مجموع تعرفه های مالیات بر ارزش افزوده و تعرفه وارداتش کمتر زیان دیده باشد و تنها در مناطق آزاد دنیا هستند که کمتر هستند و زمانیکه شش دانگ از واردات کاغذ حمایت میشود دیگر تولید کننده نمی تواند تولیدش بقا داشته باشد.
وی در پاسخ به اینکه راهکار شما در این خصوص چیست، گفت: برای اینکه حمایت از تولید داخل بشود ما نباید قیمت را خیلی پایین نگه داریم همان طور که قیمت پایین نان، قیمت پایین بنزین اینها به ضرر و زیان کشور است قیمت پایین روزنامه و کاغذ هم همینطور است مثلا می گفتند که در کاغذ چاپ هرچه قدر قیمت پایین تر شود مردم کتاب خوان تر می شوند در صورتیکه ده سال قیمت کاغذ پایین بود و اصلا ارتباطی بین قیمت کاغذ و کتاب خوانی به این صورت که غلو می کنند نیست چراکه نقش قیمت کاغذ در قیمت کتاب نقش اندکی داردو 15درصد قیمت کتاب قیمت کاغذ است و این 15درصد اگر 5 درصد تعرفه داشته باشد عددی برای قیمت نهایی کتاب محسوب نمی شود و در مورد روزنامه هم همینطور است.از طرفی یارانه مطبوعات را دولت هر سال به وزارت ارشاد می دهد که وزارت ارشاد هم میان روزنامه ها آن را توزیع می کند.
یوسفیان در پاسخ به این سوال که به نظر شما وزارت ارشاد و وزارت صنایع و دولت باید چه اقداماتی در این خصوص انجام دهند، تاکید کرد: از نظر ما قیمت کاغذ در طی سال های قبل بسیار پایین تر از ارزش واقعی کاغذ است و یک مقدار هم باید بالاتر بیاید تا متعادل شود تا تولید کننده داخلی هم بتواند آن را تولید کند. یا اینکه اگر واقعا دولت میخواهد قیمت را پایین نگه دارد تعرفه ها را برای موادی که لازم است برای تولید کنندگان پایین بیاورند.ما در هر صورت باید همه مواد شیمیایی که وارد میکنیم آن نه درصد را بپردازیم ولی وارد کننده کاغذ این نه درصد را نمی دهد و در واقع ما در رقابت عادلانه‌ای قرار نداریم. اگر رقابت عادلانه وجود داشته باشد و اجازه دهند تا رونق پیدا کند آنوقت کارخانه و کارگر ایرانی نیز زندگی اش می‌چرخد.
قائم مقام کارخانه چوب مازندران در پاسخ به این سوال که چرا ما نتوانستیم در این 40 سال کیفیت کاغذ را بالا ببریم. گفت: بنده درک متفاوتی از کیفیت کاغذ دارم. کاغذ گونه های متفاوتی دارد، بستگی دارد ما صحبت از چه کاغذی داریم. ما کاغذ مکانیکال یا کاغذ روزنامه تولید می کنیم که این کاغذ روزنامه مشخصاتی دارد که آن مشخصات را استاندارد تایید می کند. سطح انتظارات را بیخودی بالا بردن درست نیست.متاسفانه وارد کنندگان ما کاغذ روزنامه ای وارد می کنند که برای چشم مناسب نیست.ما ادعا میکنیم که کاغذی که برای روزنامه تولید میکنیم کاغذ استاندارد است و این برای چاپخانه ها خوب است که بتوانند از آن استفاده کنند به مراتب کاغذهایی که ما تولید می کنیم از کاغذهای چینی و کره ای بهتر است.منتهی در نگاه اول رنگش یک مقدار کدرتر است اما به جای آن خواندش راحت تر است و زمانی هم که در در دست قرار می گیرد خم نمی شود که همه اینها مزایا است.
وی ادامه داد: ما در حال حاضر تولید کاغذ روزنامه نداریم و امسال نیز قراردادی برای این موضوع نداشتیم واگر هم چیزی بوده است که از سال قبل در انبار مانده و کنار گذاشتیم. شاید مقداری کاغذ روزنامه در انبار داشتیم که با سایزهای مختلفی بوده است که آنها را نیز فروختیم .
وی در پایان خاطرنشان کرد:مصرف کاغذروزنامه در سال هایی که تولید زیاد بود به 125 هزار تن هم رسیده بود و الان فکر نمی کنم بیشتر از از هفتاد یا هشتاد هراز تن مصرف باشد. ما اگر با ظرفیت کامل کار کنیم می توانیم 50 درصد ظرفیت را پر کنیم.
