بحران مدیریتی در پالایشگاه نفت اصفهان؛ سود انباشته ذوب شد، بدهی‌ها اوج گرفت
بازتاب– پالایشگاه نفت اصفهان که با نماد شپنا یکی از شناخته‌شده‌ترین شرکت‌های گروه پالایشی در بازار سرمایه ایران محسوب می‌شود، در سال مالی ۱۴۰۳ عملکردی به ثبت رسانده که بیش از هر زمان دیگری نگاه منتقدانه سهامداران و تحلیلگران را به خود جلب کرده است. مرور صورت‌های مالی حسابرسی‌شده شرکت نشان می‌دهد روند سودآوری این پالایشگاه بزرگ، با افتی معنادار همراه بوده و همزمان هزینه‌ها و بدهی‌ها شتاب گرفته‌اند؛ تصویری که برای شرکتی با چنین جایگاه استراتژیکی، یک هشدار جدی تلقی می‌شود.
کاهش سود خالص و افت سود انباشته
براساس گزارش‌های مالی، سود خالص شپنا در سال گذشته ۱۸ درصد کاهش یافته و بیش از ۶۸۰۰ میلیارد تومان از سود شرکت کاسته است. در نتیجه، سود هر سهم نیز به ۶۰۷ ریال تنزل کرده است؛ رقمی که جایگاه این شرکت را در مقایسه با رقبای پالایشی‌اش تضعیف می‌کند.
همچنین، سود انباشته شرکت با افتی ۲۰ درصدی مواجه شده و بالغ بر ۷۸۰۰ میلیارد تومان از آن کاسته شده است. چنین روندی نه تنها توانایی شرکت در تقسیم سود را محدود می‌سازد، بلکه بر ظرفیت سرمایه‌گذاری‌های توسعه‌ای و بازپرداخت تعهدات مالی نیز اثر منفی می‌گذارد. برای شرکتی که روزگاری موتور محرک سودآوری گروه پالایشی به‌شمار می‌رفت، این افت جایگاه، معنایی جز بحران ساختاری ندارد.
افزایش بدهی‌ها و شکنندگی ترازنامه
رشد بدهی‌ها نیز بر نگرانی‌ها افزوده است. شپنا در سال گذشته بیش از ۳۶۱ میلیارد تومان بدهی بلندمدت و بالغ بر ۱۱ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان تسهیلات مالی در صورت‌های خود ثبت کرده است؛ افزایشی ۲۲ درصدی نسبت به سال قبل. این اتکای روزافزون به بدهی و تسهیلات بانکی، فشار قابل‌توجهی بر هزینه‌های مالی وارد کرده و توان نقدینگی شرکت را کاهش داده است.
از سوی دیگر، هزینه‌های فروش، اداری و عمومی با رشد ۲۵ درصدی به بیش از ۶۱۷۹ میلیارد تومان رسیده و هزینه‌های مالی نیز از مرز ۲۹۴۳ میلیارد تومان گذشته است. این روند نشان می‌دهد مدیریت شرکت در مهار هزینه‌ها ناکام بوده و همین مسأله فشار مضاعفی بر سود عملیاتی وارد کرده است.
نیاز به بازنگری استراتژیک
مجموع این شاخص‌ها تصویری از پالایشگاه نفت اصفهان ارائه می‌دهد که باوجود سهم ۲۰ درصدی در تولید بنزین کشور و نقش کلیدی در صنعت پالایشی، با معضلاتی چون افت سودآوری، کاهش سود انباشته، افزایش بدهی‌ها و هزینه‌های افسارگسیخته روبه‌روست. این وضعیت، نشانه‌ای از ضعف در مدیریت منابع، کنترل هزینه‌ها و فقدان برنامه‌ریزی بلندمدت است.
اگر این روند ادامه یابد، نه تنها موقعیت شپنا در بورس به‌شدت تضعیف می‌شود، بلکه توان این پالایشگاه در ایفای نقش استراتژیک خود در امنیت انرژی کشور نیز دچار چالش خواهد شد. از همین رو، بازنگری فوری در سیاست‌های مالی، عملیاتی و سرمایه‌گذاری، شرط لازم برای جلوگیری از تعمیق بحران و بازگرداندن اعتماد سهامداران است.
