باید تکنولوژی را برای ساخت آثار مناسب کودک و نوجوان به خدمت بگیریم

رئیس سازمان سینمایی گفت که متاسفانه در حال حاضر سینمای کودک ما، سینمای بافروغی ندارد سینمای کودکان در حالی که با فروغ‌ترین قشر جامعه کودکان هستند و این کار را خطیرتر می‌کند.

به گزارش  خبرنگاران پویا، چند ماهی می‌‌شود که محمدمهدی حیدریان به سمت رئیس سازمان سینمایی منصوب شده است؛ اما به نظر می‌رسد آغاز کار او را باید از چند هفته پیش به حساب آورد. آغاز کاری که با انتصاب‌های بسیار آن هم یک روز در سازمان سینمایی رقم خورد. حال به نظر می‌رسد که دولت دوازدهم نیز به این نتیجه رسیده است که حیدریان رئیس سازمان سینمایی باقی بماند.

جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان چند روز پیش به کار خود پایان داد؛ به همین بهانه گفت‌وگویی با محمدمهدی حیدریان رئیس سازمان سینمایی داشته‌ایم. او از اهمیت سینمای کودک و نوجوان گفت و بر برنامه‌های سازمانی سینمایی برای سینمای کودک و نوجوان بیان کرد.

در ادامه گفت‌وگوی خبرگزاری تسنیم را با وی مطالعه می‌کنید:

****

سینمای کودک ما، سینمای بافروغی نیست در حالی که کودکان با فروغ‌ترین قشر جامعه‌اند

تسنیم:آقای حیدریان چرا سینمای کودک‌ونوجوان دیگر آن فروغ سالهای گذشته را ندارد؟ به نظر می‌رسد در این چند ساله فرود آمده و خاصیت خود را از دست داده است؟

حیدریان: متاسفانه در حال حاضر سینمای کودک ما، سینمای بافروغی ندارد، در حالی که با فروغ‌ترین قشر جامعه کودکان هستند و این کار را خطیرتر می‌کند یعنی ما در عین این که نیاز بیشتری به جهت فرهنگی وجود دارد که با کودکان حرف بزنیم و آنها را برای همین فرهنگ نگه داریم، غفلت کرده و رهایشان کرده‌ایم، این در حالی است که فرهنگ‌های غربی آنها را رها نمی‌کند. سینمای کودک بسیار حساس‌تر از سینمای بزرگسال است، چرا که اگر زنجیره‌اش کامل دیده نشود به هیچ عنوان اثر گذار نخواهد بود. زنجیره سینمای کودک به این معناست که ما در ابتدا باید افرادی را داشته باشیم که سینمای کودک را بشناسد. همانطور که کودک وجودی پاک‌تر و لوحی دست نخوره‌تر دارد به همین میزان کار کردن با آن‌ها بسیار حساس‌تر است. به هیچ عنوان این گونه نیست که چون ما فردی هستیم که فیلم بلند می‌سازیم و در خانه هم کودکی داریم،‌آنها را درک می‌کنیم و می‌توانیم برای آنها فیلم بسازیم.تخصص‌هایی را نیاز دارد.

فیلمسازی برای بزرگسالان به مراتب راحت‌تر از فیلمسازی برای کودکان است

وظیفه ما به عنوان دولت این است که آن بخش فکری و تخصصی مورد نیاز و لازم برای ساخت فیلم کودک را در اختیار فیلمسازان قرار دهیم. به این وسیله ما می‌توانیم ایده‌های حقیقی و اصلی را پیدا کنیم. اینکه من با فلان موضوع برخورد کردم و همین کافی است که درباره آن موضوع کار کنم این حرف درستی نیست. این قدم اول بود حال در قدم دوم باید بیایم و ببین چگونه می‌توانیم این‌ آثار را تولید کنیم. یک زمانی برای بزرگسالان فیلم تولید می‌کنی موضوع مشخص است؛ بالاخره در این جامعه زندگی می‌کنیم و موضوعات را درک می‌کنیم. حدس زدن و ساختن فیلم برای بزرگسالان به مراتب آسان‌تر از تولید آثار برای کودکان است. کودک امروز کودک جست‌وجوگری است، دلیل آن هم دسترسی بسیار آسان به موتورهای جستجوگر بیش از دوره ما است. به همین خاطر معادله‌اش چند مجهولی‌تر شده است. این کودک را شناختن و برای این کودک کار کردن بسیار سخت‌تر است. چون این تفاوت را احساس نمی‌کنیم آثاری که تولید می‌کنیم موفق نمی‌شود بعد اتوماتیک آن را کنار می‌گذاریم، می‌گوییم این ریسکش بالاست. ما باید ریسک کار را برای فیلمساز پایین بیاوریم.

باید تکنولوژی را برای ساخت آثار مناسب کودک و نوجوان به خدمت بگیریم

کودک بیش از بزرگسال از فضایی که در آن حضور دارد تاثیر می‌پذیرد. پس برای فیلمساز کودک نسبت به فیلمساز بزرگسال واجب‌تر است از تکنولوژی استفاده کند. کسی که با توجه به این‌گزینش‌های لازم را انجام داد و با بیان درستی پیامش را تصویری کرد، وارد مرحله سوم می‌شود. مرحله سوم بازار کار است. اگر این حلقه آخر که فراهم کردن بازار مناسب برای عرضه فیلم است ما به عنوان دولت در دسترس‌ فیلمساز قرار ندهیم، حلقه حلقه ناقصی شده و کارایی خود را از دست می‌دهد. آوردن کودک برای دیدن فیلم در سینما کار ساده‌ای نیست، در عین این که آن پاکی وجود دارد، کودک امروز صاحب سلیقه و فرهنگ تصویر شده است. ما اگر غفلت کنیم جا می‌مانیم و حذف می‌شویم، چون فضای قالب او را با خود می‌برد، کودک یک لوح پاک است به سرعت اولین خش روی آن شکل و جا می‌گیرد، برای خود صاحب سبک می‌شود. باید بدویم و این غفلت را به سرعت جبران کنیم، هم به جهت کمی و هم به جهت کیفی با توجه به این پارامترها با امید خداوند سینمای کودک را به نقطه‌ای برسانیم که مورد اغبال کودکان قرار بگیرد و سرمایه‌گذارش بتواند به لحاظ اقتصادی سرمایه‌اش را برگرداند. بلقوه این امکان هست؛ اما فرمولهای که باید این را به سرانجام برساند مهم است. نمی‌شود شما برای کودک کارکنید ولی با سازمانهایی که به طور مستقیم با آنها در ارتباط است مثل آموزش و پرورش و صداوسیما هماهنگ نباشید، هماهنگ نبودن به این موضوع لطمه می‌زند.

خوشبختانه همکاری‌هایی آغاز شده است، چندین جلسه با مدیران سازمان صداوسیما داشته‌ایم، با آموزش و پرورش جلساتی را برنامه ریزی کرده‌ایم و قرار است که در سطح وزیر آموزش و پرورش و معاوناشان گفت‌وگو داشته باشیم که ما نه تنها در جهت مختلف حرکت نکنیم، بلکه شرایط هم افزایی را ایجاد کنیم که توفیق کسانی که برای سینمای کودک کار می‌کنند را بیشتر کنیم.

جشنواره‌ای که صرفاً یک دورهمی باشد، از پایه غلط است

تسنیم: چرا در سینمای نوجوان ما آثار مناسبی وجود ندارد و اصولاً این سینما جدی گرفته نمی‌شود؟

حیدریان: جشنواره یک حلقه از یک برنامه است، جشنواره اساساً یک دورهمی نیست که اگر باشد اساساً از پایه غلط است. یعنی ما در سیاست‌هایی که در قبال سینمای کودک و نوجوان داریم، یک بخش از آن وظیفه جشنواره است که به آن برسد. من وقتی رسیدم پرسیدم که فیلم خارجی چگونه است، دلیل آن هم این بود که در عصر حاضر ما باید مخاطب را مخاطب بین المللی بینیم، تنها مخاطب داخلی جواب نمی‌دهد. این بین المللی دیدن مخاطب چند حاصل برای ما دارد، یک اینکه کار بسیار در حوزه کودک راحت‌تر می‌شود برای اینکه مشترکان کودکان بیشتر از بزرگسانان است؛ به فطرت نزدیک‌تر هستند برای همین بیشتر می‌شود با آنها تعامل کرد. وقتی مخاطب را جهانی ببینیم مجبور هستیم از تکنولوژی استفاده کنیم، تکنولوژی از جمله تکنیک و طریق تبدیل پیام و محتوا به تصویر. وقتی سیاست ما این است، یکی از کارهای که جشنواره باید برای آن انجام دهد، انتخاب فیلم است، صرفاً فیلمهای هنری به اصطلاح جشنواره‌ای نخواهد بود، فیلم هنری، بیانی تجربی از یک محتوایی است. فیلم‌های هنری خوب هستند؛ اما ما آن را برای یک منزوری می‌خواهیم. می‌خواهیم استفاده از آن تا یک فیلمی بسازیم که مخاطب داشته باشد. عنصری که می‌خواهد به عنوان یک پیشبرنده استفاده شود نباید هنری باشد. این موضوع به آن معنا نیست فیلمهای هنری در حاشیه باشد، به این معنا است که فیلمهای هنری تنها شاخه‌ای از یک جشنواره هستند.اصل یک جشنواره می‌شود دیدن و بحث کردن درباره فیلمهایی که ما را به آن منظور و مقصود می‌رساند؛ پس ما باید ورکشاپ‌هایی را برگزار کنیم که در آن تجربه‌ای به ما منتقل شود تا بتوانیم فیلمی بسازیم که مخاطب جهانی داشته باشد.

جشنواره زمانی خاصیت دارد که ما تولید داشته باشیم

وقتی ما یک خط فکری داشته باشیم تک تک اجزای ما باید بتواند با آن خط فکری مطابقت داشته باشد. ما در دنیا هم جشنواره‌ای نداریم که مختص به نوجوانان باشد، نوجوانی یک سنی است بین کودکی و جوانی، بخشی از کودکی را با خود می‌آورد و بخش دیگرش به استقبال جوانی می‌رود، البته این به آن معنا نیست که ما نباید فیلمی درباره نوجوانان داشته باشیم. ما باید بررسی کنیم و ببین که آیا نیاز به داشتن جشنواره‌ای مختص نوجوانان است یا اینکه نیازمند بخشی هستیم تحت عنوان نوجوان در سایر جشنواره‌ها. جشنواره زمانی خاصیت دارد که ما تولید داشته باشیم، ممکن است در یک سالهایی بگوییم که ما فیلم‌هایی را می‌آوریم که بتوانیم از آن ایده بگیریم، اما یکی، دو دوره این حرف شنیدنی است، آن هم نه برای سینمای ما که سی و اندی سال است که تولید وطنی دارد. ما وقتی به اندازه‌ای تولید داشتیم که بتوانیم در مقایسه با هم دیگر تشویق ایجاد کنیم و راه نشان دهیم و برانگیزانیم آن زمانی جشنواره‌ای برایش می‌گذاریم، فکر می‌کنم در حوزه نوجوان به مراتب از سینمای کودک عقب‌تر هستیم. لذا در حال حاضر باید تلاش کنیم، هسته‌های در حال تشکیل در بنیاد سینمای فارابی است که مدیر عامل فارابی این‌ها را اعلام خواهد کرد. نگاه تخصصی ما به سینما، نگاهی جدی است ما نیز باید آن را جدی بگیریم. جدی گرفتن به آن معنا که تخصصی بینیم و تا آنجایی که می‌شود به تخصص‌های ریزی آن را تقسیم کنیم و در همان تخصص‌های زیر برایش برنامه داشته باشیم. در آنجا نیز باید برای نوجوانان دغدغه داشته باشیم. پس ما باید با تولید شروع کنیم‌، بعد تبدیل کنیم به یک بخش و بعدها اگر کمک می‌کرد و نیاز بود یک جشنواره مستقل برای آن برگزار می‌کنیم.

سینمای کودک و نوجوان باید صاحب یک حیات طبیعی شود

تسنیم: سازمان سینمایی به عنوان اصلی‌ترین نهاد سینمایی کشور چه برنامه ریزی‌هایی دارد تا مسیر فیلمساز با موضوع کودک را برای فیلمسازان هموار کند؟

حیدریان: به نظرم اصل قضیه این است که ما به هم قول بدهیم که سینما صاحب یک حیات طبیعی شود. حیات طبیعی یعنی ما چه چیزی بسازیم و چگونه بسازیم و چگونه عرصه کنیم. اگر توانست آن توفیق تکرار شود این حیات طبیعی می‌شود و دیگر با توجه یا عدم توجه دولت‌ها نیز ضربه نخواهد خورد ما به دنبال این هستیم که برای سینمای کودک شرایط حیات طبیعی را ایجاد کنیم. برای این که این حیات را تکرار کنیم اول ما سعی می‌کنیم متخصص را در دسترس بیاوریم، دعوت کنیم، هزینه این کار را بپردازم و برنامه‌ریزی این کار را انجام بدهیم که این‌ها بیایند به حوزه تخصصی کودک و نوجوان تا بر بنیه کسی که می‌خواهد کار کودک و نوجوان انجام دهد افزود شود. از طریفی دیگر حمایت کنیم که افرادی بروند در ساخه‌ای دیگر تولید تکنولوژی کنند. سیاست ما این است که بخش خصوصی این کار را انجام دهند؛ اما ما به عنوان دولت هر جا نیاز باشد ورود و حمایت می‌کنیم، اصل برای ما انجام آن برنامه است. نسل کودک و نوجوان ما بسیار باهوش هستند و این هوش زیاد هم فرصت است و هم خطر، خطر از این نظر که اگر ما با آنها همراه نباشیم به سرعت شکارشان می‌کنند و دیگر نمی‌شود هیچ کاری کرد. پس ما به عنوان دولت هر آنچه که نیاز است که سینمای کودک به یک حیات طبیعی دست یابد را فراهم می‌آوریم با این رویکرد که بخش خصوصی نیز در کنار ما قرار بگیرد.