باید از فضای بیاعتمادی ایجاد شده در منطقه نسبت به آمریکا، برای ایجاد گفتمانی تعاملی بهره بگیریم
نصرت الله تاجیک، دیپلمات و کارشناس مسائل بینالملل در تحلیل خود از تهدیدات جدید دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا مبنی بر حمله به 15 نقطه در ایران در صورت تصمیم به حمله، معتقد است از نظر مبانی منطقی و اصول سیاست داخلی آمریکا، با توجه به اینکه مساله انتخابات ریاست جمهوری در سال 2020 در پیش است، دونالد ترامپ، به نظر میرسد در مسیر انجام هر گونه اقدام نظامی مستقیم و فراگیری نیست. در حقیقت، چنین ظرفیتی در سیاست خارجی آمریکا، در مقطع کنونی، وجود ندارد. در شرایطی که نامزدها درگیر در رقابت انتخابات ریاست جمهوری هستند، ترامپ نیز علاقه مند است که آرامش نسبی در حوزه سیاست خارجی برقرار باشد، تا از طریق آن آرای رایدهندگان را به سوی خود جلب کند.
وی در گفت و گو با انتخاب افزود: «در سطحی دیگر اگر به اصل اساسی در رویکرد و منش سیاسی دونالد ترامپ با مضمون «نخست آمریکا» توجه شود، هر گونه اقدام نظامی در مسیر خلاف با این راهبرد قرار میگیرد. در حقیقت، او در پی آن است که منابع آمریکا را برای شهروندان این کشور هزینه کند و نه تامین امنیت یک کشور دیگر.»
این کارشناس مسائل بینالملل در ادامه تاکید کرد: «اظهارات اخیر ترامپ را بیشتر میتوان در قالب نوعی لفاظی برای شکست اراده تهران ارزیابی کرد. او به خوبی این را میداند که آغاز مساله با او خواهد بود اما نمیتواند تحولات بعدی را کنترل و پیشبینی کند. او توانایی کنترل اوضاع و معادلات میدانی در منطقه را ندارد.»
سفیر سابق کشورمان در اردن افزود: «علاوه بر سه بُعد مورد اشاره، در سطح استراتژیک نیز میتوان گفت، کانون اصلی تمرکز ترامپ بر فشار حداکثری اقتصادی بر ایران، به منظور فروپاشی از درون است. او تصور میکند با تحریم بیشتر، فشار اقتصادی بر شهروندان بیشتر شود و در نتیجه نارضایتیهای داخلی بتواند منجر به تغییر شود. اینکه تا چه اندازه برآورد او درست و منتج به نتیجه میشود، بحثی مجزا بوده اما آنچه حتمی به نظر میرسد این است که کاخ سفید در پی ایجاد گسلهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در ایران است.»
تاجیک، در بخش دیگری از اظهارات خود به اشاره به تحریمهای جدید آمریکا علیه بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی شرکتی به نام اعتماد تجارت، تصریح کرد: «انجام چنین کنشهای نشان میدهد که راهبرد فشار حداکثری در دسترسترین و اصلیترین سیاست ترامپ نسبت به ایران است. اینگونه تحریمها تلاشهای کاخ سفید برای فرار از انزوای بعدِ خروج از برجام است. عدم همراهی نیروهای بینالمللی با مواضع ضدبرجامی رئیسجمهور آمریکا، عامل اصلی تداوم چنین رویکردی است. در این میان، بازیگری مناسب ایران در سطح بینالمللی بر مبنای عدم خروج از برحام، این تنگنا را بر ترامپ بیشتر کرده و در نتیجه، طی مقاطع مختلف شاهد تداوم سیاست تحریم حداکثری از سوی او هستیم.»
این کارشناس مسائل بینالملل، در پایان تاکید کرد: «هیچ کشوری همسایههای خود را به عنوان دشمن ابدی انتخاب نمیکند. بر همین مبنا ما نیز ناچار به همزیستی در منطقه خاورمیانه هستیم. باید به این واقعیات توجه شود که منطقه خاورمیانه توسعه نیافته است و حساسیتها زیاد هستند. متاسفانه بر خلاف تصوری نادرست کشورهای عرب منطقه، حل مسائل ایران با کشورهای غربی را به ضرر خود ارزیابی میکنند. ایران باید تلاش کند در سطح حداقلی از درگیری با کشورهای منطقه پرهیز کند. به هر حال منابع مسلمانان مورد تهدید قرار می گیرد. در نتیجه بهترین راهبرد برای کشورمان این است که از فضای بیاعتمادی بهوجود آمده در منطقه علیه آمریکا بهره بگیریم و گفتمانی جدید از مذاکره و تفاهم را ایجاد کنیم. هر چند رسیدن به طرحی جامع برای ایجاد امنیت دفاعی دستهجمعی زود به نظر میرسد اما قدم برداشتن در مسیر افزایش همکاریهای اقتصادی و فرهنگی برای تلطیف فضای تنش میان تهران با دیگر بازیگران منطقهای ضروری به نظر میرسد.»