بایدهای افزایش سرانه مصرف فولاد
درحال‌حاضر مصرف سرانه فولاد کشور حدود ۲۳۰ تا ۲۶۰ کیلوگرم در سال اعلام شده و دستیابی به ۵۰۰ کیلوگرم به‌عنوان یک انتظار از سوی تولیدکنندگان این بخش در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ در نظر گرفته شده است.
البته میزان مصرف فولاد در هر کشوری در حقیقت نشانی از توسعه‌یافتگی به‌شمار می‌رود. با توجه به این موضوع میانگین سرانه مصرف فولاد در کشورهای اروپایی به‌طور میانگین بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم و بیش از آن نیز اعلام شده است، درحالی‌که این سرانه در کشورهای به اصطلاح در حال توسعه تا ۳۰۰ کیلوگرم و کشورهای توسعه‌نیافته با میانگین زیر ۱۰۰ کیلوگرم نیز اعلام شده است. البته میانگین این سرانه برای برخی کشورهای صنعتی به حدود هزار کیلوگرم نیز می‌رسد. یا برای مثال کشور هند با جمعیت یک میلیاردی خود سرانه مصرفی زیر ۵۰ کیلوگرم دارد که در این شاخص جزو کشورهای توسعه‌نیافته است.
بایدهای افزایش سرانه مصرف فولاد
به گزارش بازتاب به نقل از صمت ، در ایران با توجه به روند رشد و رونق اقتصادی میانگین میزان مصرف سالانه بین ۲۳۰ تا ۲۶۰ کیلوگرم متغیر اعلام می‌شود. البته در افق چشم‌انداز کشور در سال ۱۴۰۴ که جمعیتی معادل ۹۰ تا ۱۰۰میلیون نفر را برای آن پیش‌بینی کرده‌اند، میزان مصرف سرانه ۵۰۰ کیلوگرم زمانی محقق خواهد شد که بتوانیم رشد اقتصادی کشور را به ۸درصد برسانیم. به عبارت دیگر در رشد اقتصادی ۸درصدی است که به‌طور یقین صنایع رشد خواهند کرد، چراکه مصرف فولاد در بخش‌های مختلف چون ساخت‌وساز، پروژه‌های عمرانی و بخش‌هایی چون خودروسازی و تمامی صنایع پایین‌دستی فولاد آن رخ می‌دهد و با رونق آن می‌تواند گویای این مطلب باشد که ساخت و تولید روی غلتک رونق قرار گرفته و به تبع مصرف فولاد نیز افزایش خواهد یافت که این شاخص در بازه بلندمدت گویای توسعه‌یافتگی به‌شمار می‌رود.درباره میانگین سرانه مصرف فولاد در ایران و چگونگی محاسبه آن زکریا نایبی مدیر تحقیق و توسعه فولاد ناب تبریز اظهار کرد: سرانه مصرف داخلی با این فرمول به‌دست می‌آید، یعنی «تولید داخل به علاوه واردات منهای صادرات تقسیم بر جمعیت کل». به عبارت ساده‌تر، میانگین سرانه مصرف فولاد از میزان تولید و واردات فولاد در داخل با توجه به جمعیت کل به‌دست می‌آید و صادرات فولاد نیز در این محاسبه در نظر گرفته نمی‌شود. نایبی در پاسخ به این پرسش که آیا هدفی که برای سال ۱۴۰۴ برای مصرف ۵۰۰ کیلوگرم در نظر گرفته شده محقق خواهد شد، گفت: البته در این چشم‌انداز موضوع تخمین جمعیت است که آیا تخمینی که برای این موضوع در نظر گرفته‌اند در سال ۱۴۰۴محقق خواهد شد یا خیر؟ چراکه با روند موجود جمعیت کشور، ممکن است میسر نشود. وی در ادامه با اشاره به موضوع صادرات فولاد در چشم‌انداز افق ۱۴۰۴ عنوان کرد: با توجه به اینکه در چشم‌انداز تولید ۵۵ میلیون تن فولاد قرار است حدود ۲۰ میلیون تن به صادرات اختصاص داده شود، اگر این میزان صادرات را از کل تولید داخلی کم کنیم با توجه به جمعیت آن زمان ممکن است به این میزان سرانه نرسیم. مدیر تحقیق و توسعه فولاد ناب تبریز در پاسخ به این پرسش که چه عواملی در افزایش سرانه می‌تواند تاثیرگذار باشد، عنوان کرد: مهم‌ترین عامل در افزایش سرانه مصرف فولاد این است که بتوانیم تولید را افزایش دهیم و به همان نسبت نیز آن را در داخل به مصرف برسانیم. براساس فرمولی که عنوان شد تولید داخل باید افزایش یابد تا میزان سرانه نیز افزایش یابد. نایبی در ادامه خاطرنشان کرد: البته در سرانه نباید صادرات را در نظر گرفت، باوجود افزایش میزان تولید فولاد در کشور در چند سال گذشته به همان نسبت نیز صادرات ما افزایش یافته است. از این‌رو برای افزایش سرانه باید میزان تقاضای داخلی افزایش پیدا کند. درحالی‌که باوجود افزایش میزان تولید فولاد مصرف داخلی به نسبت گذشته در حال کم شدن است. وی با اشاره به عوامل محرک برای مصرف داخلی عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین عواملی که سبب تحریک در افزایش مصرف فولاد خواهد شد، بخش مسکن و ساخت‌وساز خواهد بود. زمانی که تقاضا دراین بخش به تحرک درآید زنجیره‌ای از صنعت فولاد تا صنایع پایین‌دستی آن به حرکت درخواهد آمد و سبب افزایش تقاضای داخلی خواهد شد.
نشان توسعه‌یافتگی
به‌طور یقین رسیدن به ۵۵ میلیون تن فولاد در افق چشم‌انداز ما را به میانگین سرانه مصرف فولاد که ۵۰۰ کیلوگرم در نظر گرفته شده، نزدیک خواهد کرد. اما برای رسیدن به چنین سرانه فولادی که متوسط سرانه کشورهای توسعه‌یافته به‌شمار می‌رود، باید زیرساخت‌های لازم بیش از پیش مهیا شود تا رسیدن به چنین امر مهمی را محقق کند، چراکه تنها تولید فولاد به تنهایی سرانه را افزایش نخواهد داد. درباره پیش‌فرض‌های رسیدن به میانگین سرانه مصرف فولاد در کشور بابک نظری، مدیر بهره‌برداری و عضو هیات‌مدیره چدن‌سازان اصفهان اظهار کرد: مصرف ۵۰۰کیلوگرم سرانه مصرف فولاد در نظر گرفته‌شده در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ در حقیقت براساس شاخص توسعه‌یافتگی بر مبنای کشورهای توسعه‌یافته جهانی در نظر گرفته شده است. نظری در ادامه خاطرنشان کرد: این میزان براساس کشورهایی چون آلمان، ژاپن و چین و… در نظر گرفته شده است. هرچند این عدد برای هر یک از این کشورها نیز متفاوت است. برای مثال ۷۰۰ کیلوگرم در چین تا ۱۵۰ کیلوگرم در هند اعلام شده است. اما در کل مرجع این ۵۰۰ کیلوگرم در حقیقت کشورهای توسعه‌یافته به‌شمار می‌رود. به عبارت دیگر، این ۵۰۰ کیلوگرم به این معنی است که کشور ما از یک کشور در حال توسعه باید به سمت توسعه‌یافتگی پیش برود. وی در پاسخ به این پرسش که چه عواملی سبب نزدیک شدن به این چشم‌انداز خواهد شد، عنوان کرد: افزایش سرانه فولاد بستگی به سطح سرمایه‌گذاری‌های توسعه در زیرساخت‌های کشور مانند راه‌سازی‌ها، پل‌سازی، ریل و مسکن و ساخت‌ساز دارد. البته توسعه صنایع جنبی چون خودروسازی نیز در این مسیر می‌تواند تاثیرگذار باشد. نظری در پاسخ به اینکه تا رسیدن به چشم‌انداز در سرانه مصرف فولاد چه راهی در پیش داریم، خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط موجود و زمان باقیمانده تا رسیدن به چشم‌انداز باید در ایجاد زیرساخت‌های لازم گام‌های بلندتری برداشته شود، چراکه بدون وجود زیرساخت‌های لازم امکان رسیدن به این چشم‌انداز قدری با سختی امکان‌پذیر خواهد بود.
