بازگشت به پول نقد!
کمیسیون اقتصادی اعتقاد دارد باید بانک مرکزی برنامه‌ای جامع برای مقابله با اخلال در نظام پولی و ارزی و پولشویی از طریق دستگاه‌های پوز ارائه کند.
تاخیر در تسویه تراکنش خودپردازها، تصمیم برای حذف کدهای دستوری ستاره مربع‌ها (USSD)، تاخیر در تسویه پول پمپ بنزین‌ها توسط بانک ملت و تاخیر در تراکنش‌های الکترونیکی مانند ساتنا و پایا اقدامات بانک مرکزی در راستای بانکداری الکترونیکی بود که موجب کند شدن روند توسعه بانکداری الکترونیکی شد!
بانک مرکزی دلیل مدت‌دار کردن اعمال تراکنش‌های مالی را مبارزه با پولشویی و کلاهبرداری عنوان کرده، در حالی که تاکنون زیرساختی برای رصد و پایش حساب‌های بانکی در طول ۲۴ ساعت توسط بانک مرکزی ارائه نشده است. در کنار این موضوع، بانک مرکزی به دنبال حذف کدهای دستوری USSD است تا به نوعی شاهد بازگشت به عقب باشیم. یک بخشنامه ساده بانک مرکزی کافی بود تا اصنافی که روزانه با نقدینگی خود کار می‌کنند قید کارت‌های پرداخت را بزنند و از مردم بخواهند برای دریافت کالا و خدمات از پول نقد استفاده کنند. بخشنامه بانک مرکزی به دنبال این بود که پول واریزی از طریق پوز یا دستگاه کارتخوان با وقفه‌ای ۲۴ ساعته در روزهای عادی و ۴۸ ساعته در روزهای تعطیل به حساب فروشنده واریز شود.
صرافی‌ها به دلیل نوسان دقیقه‌ای ارز، پمپ بنزین‌ها به دلیل تسویه ۴۸ ساعته با شرکت پالایش و پخش و طلافروشان به دلیل تغییر قیمت مکرر از اصلی‌ترین مراکزی هستند که تحمل ۲۴ ساعت یا ۴۸ ساعت وقفه برای حسابرسی اموال‌شان برای آنها مشکل‌آفرین است. در هفته گذشته برخی جایگاه‌های سوخت به دلیل همین موضوع از سوخت‌دهی به کسانی که پول نقد نداشتند خودداری کردند. با وجود اینکه تصاویر منتشر شده از این جایگاه‌ها در فضای مجازی بخشنامه جدید بانک مرکزی را دلیل این موضوع بیان می‌کردند اما رئیس جایگاه‌داران دلیل مهم‌تری را برای این اتفاق مطرح کرده است. به نظر می‌رسد اختلافاتی که جایگاه‌داران با بانک ملت، تنها متصدی نصب دستگاه‌های پرداخت در جایگاه‌های سوخت دارند خیلی عمیق‌تر از یک بخشنامه بانک مرکزی است.
بانک ملت با ۱۰ روز تأخیر پول جایگاه‌داران را پرداخت می‌کند
رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت در یک برنامه تلویزیونی در این باره گفت:
تصمیم اخیر جایگاه‌داران سوخت برای فروش نقدی فرآورده‌های نفتی و استفاده نکردن از کارتخوان‌ها، ربطی به تصمیم بانک مرکزی درباره واریز وجوه دریافتی از کارتخوان‌ها پس از ۲۴ ساعت ندارد و این مساله تنها به عمل نکردن بانک ملت به تعهدات خود در قبال جایگاه‌داران سوخت بازمی‌گردد.
بیژن حاج‌محمدرضا افزود: از حدود ۱۰ سال قبل بر اساس توافقی که با بانک ملت صورت گرفت، قرار بر این شد جایگاه‌های سراسر کشور مجهز به کارتخوان‌های این بانک شوند. بانک ملت نیز مکلف شد شب به شب وجوه ناشی از فروش جایگاه را محاسبه و به حساب آنها واریز کند اما از سال ۸۶ تاکنون هیچ وقت بانک ملت به تعهداتش عمل نکرده است.
وی با بیان اینکه گاهی اوقات واریز وجوه ناشی از فروش جایگاه‌های سوخت تا ۱۰ روز به تاخیر می‌افتد، گفت: این تاخیرها در حالی رخ می‌دهد که جایگاه‌ها باید ظرف ۴۸ ساعت مبالغ سوخت دریافتی خود را به حساب شرکت پالایش و پخش واریز کنند. رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت با بیان اینکه واریز نشدن وجوه سوخت دریافتی ظرف مدت تعیین شده به حساب شرکت پالایش و پخش موجب می‌شود حساب جایگاه‌داران از حالت نسیه به نقدی تغییر یابد، گفت: این مساله برای جایگاه‌ها مشکلات زیادی را به وجود آورده و حتی باعث تعطیلی برخی جایگاه‌ها شده است.
پول را واریز می‌کنیم و هیچ مشکلی نداریم
با وجود اظهارات جایگاه‌داران اما بانک ملت از بیخ و بن همه چیز را تکذیب می‌کند! معاون بانک ملت درباره ادعای جایگاه‌داران مبنی بر پرداخت نشدن وجوه حاصل از فروش سوخت، گفت: بانک ملت از سال ۸۳ بر اساس توافقات انجام شده مکلف شد وجوه حاصل از فروش سوخت را از طریق ۳ فرآیند آنلاین شتابی، کیف پول و از طریق پی‌استیشن‌ها دریافت کند و در حال حاضر نیز این بانک بر اساس تعهدات خود به همین شیوه عمل می‌کند. بهمن اسکندری با بیان اینکه تا هفته گذشته بر اساس فرآیند سیستم شاپرک در هر۲۴ ساعت دست‌کم ۶ بار وجوه دریافتی به وسیله کارتخوان‌های بانک ملت در جایگاه‌ها به حساب جایگاه‌داران واریز می‌شده، گفت: از چند روز قبل و براساس تصمیم بانک مرکزی و با هدف مسائل امنیتی، این پرداخت‌ها در هر ۲۴ ساعت یک بار انجام می‌شود و اگر جایگاه‌داران به این مساله اعتراضی دارند باید موضوع را از طریق بانک مرکزی یا وزارت نفت پیگیری کنند.
بازگشت به دوران بانکداری نقدی!
تصمیمات بانک مرکزی در دورانی که اقتصاد و بانکداری ما از ثبات برخوردار نیست، نه‌تنها بانکداری الکترونیکی ما را توسعه نداده، بلکه اصناف را به بازگشت به عقب و دریافت پول نقد به جای کارت‌های بانکی ترغیب می‌کند. مثلا معاون فناوری بانک مرکزی اعلام کرده برای افزایش امنیت و جلوگیری از کلاهبرداری و داشتن یک فرصت برای پیگیری کلاهبرداری‌ها، قرار است تراکنش‌ها هر ۲۴ ساعت یک بار تسویه شود و به حساب دارنده خودپرداز پول واریز شود. زمانی که وی با این سوال خبرنگار مواجه می‌شود که طی ۲۴ ساعت نمی‌توان از انجام تراکنش جلوگیری کرد، پس این تصمیم به چه درد می‌خورد؟
می‌گوید: قرار است سامانه‌ای طراحی شود تا کسانی که تراکنش آنها با مشکل مواجه می‌شود از این فرصت چند ساعته برای اطلاع دادن به مسؤولان استفاده کنند. این بدان معناست که هنوز سامانه‌ای عملیاتی نشده و بدون ایجاد زیرساخت‌ها چنین تصمیمی گرفته شده که کارآیی چندانی ندارد.
مسؤولان بانک مرکزی بهتر است قبل از هر تصمیم عواقب آن را بسنجند تا از اهداف گذشته صنعت بانکداری عقب نمانند. همچنین به نظر می‌رسد بانک مرکزی باید نقش نظارتی خود را ایفا کرده و جلوی فاجعه‌هایی چون تسویه دیرهنگام بانک ملت و ایجاد مشکلات فراوان برای مردم را بگیرد.
پورابراهیمی: بانک مرکزی صورت مسأله تأخیر در واریز وجوه با استفاده از تراکنش با پوز را پاک نکند
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: پالایش اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بانکی از طریق دستگاه‌های پوز ضروری است اما نحوه مواجهه بانک مرکزی با موضوع مناسب نبود. محمدرضا پورابراهیمی در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت، درباره افزایش زمان واریز وجوه پس از تراکنش با دستگاه‌های پوز گفت: در راستای رفع مشکلات مردم درباره تاخیر در واریز وجوه با استفاده از تراکنش با دستگاه پوز، پیگیری‌هایی انجام شده است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: با توجه به مذاکرات انجام شده با با بانک مرکزی، بحث تاخیر در واریز وجوه با استفاده از تراکنش با دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی منتفی شد.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس افزود:
بانک مرکزی حساسیت‌ها و ایراداتی درباره احتمال کلاهبرداری از طریق واریز وجوه پس از تراکنش با دستگاه پوز داشت اما به جای اینکه بانک مرکزی مساله را حل کند، عملکرد کل سامانه را بسته بود. پورابراهیمی تصریح کرد: پالایش اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بانکی از طریق دستگاه‌های پوز ضروری است اما نحوه مواجهه بانک مرکزی با موضوع مناسب نبود، چرا که به جای ارائه برنامه جامع جهت هدف‌گذاری و رفع مشکلات، کار سامانه مختل شد.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: کمیسیون اقتصادی اعتقاد دارد باید بانک مرکزی برنامه‌ای جامع برای مقابله با اخلال در نظام پولی و ارزی و پولشویی از طریق دستگاه‌های پوز ارائه کند، در واقع بانک مرکزی نباید صورت مساله را پاک کند، بلکه باید مشکل را حل کند.
