بازگشت به اقتصاد کوپنی

 اتفاقات چند روز گذشته این احتمال را مطرح کرد که شاید جایگاه فراموش شده کالا برگ یک بار دیگر در زندگی روزانه مردم احیا شود.

در شبانه روز گذشته دست‌کم سه مقام ارشد حاکمیتی از بازگشت ایران به اقتصاد دولتیِ کوپنی خبر دادند.

محسن رضایی معاون اقتصادی رئیس جمهور، از پرداخت ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان یارانه به مردم خبر داد. این یارنه با هدف جبران فشار تغییر قیمت‌های اخیر پرداخت می‌شود. در مرحله اول پرداخت‌ها نقدیست و از آن به بعد به صورت کالابرگ میان توزیع خواهد شد.

سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد و امور دارایی نیز صبح امروز برای بررسی آثار اصلاح ارز ترجیحی در جلسه غیرعلنی مجلس گفت: در بحث مبارزه با قاچاق آرد، طرح هوشمندسازی نان اجرا می‌شود. غیر از آرد و نان برای سایر کالاها کالابرگ صادر خواهد شد.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در این جلسه گفت: مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۱ تصویب کرده است، ارائه کالاهای ضروری معیشتی به مردم به قیمت شهریور ۱۴۰۰باشد. در این مدل برای چند قلم کالای معیشتی اصلی مردم مثل مرغ و تخم مرغ و روغن و پنیر به اندازه مورد نیاز هر نفر در ماه مقدار مشخصی کالا در نظر گرفته می شود. مردم آن کالا ها را تا اندازه‌ای که در نظر گرفته شده است به قیمت شهریور ۱۴۰۰ خرید می کنند.

به بیان دیگر این حرف‌ها از بازگشت ایران به اقتصاد کوپنی خبر می‌دهند. اقتصادی که مناسباتش به پشتوانه دولت در طول دهه ۶۰ و سالهای پس از آن بر مناسبات زندگی روزانه حاکم بود.

به صورت مشخص در طول سالهای پس از خاتمه جنگ تحمیلی هشت ساله، حذف یارانه یا سوبسیت دولتی یکی از رویکردهای دولت‌های وقت بود.

نتیجه این وضعیت حذف تدریجی کوپن یا کالابرگ اقلام ضروری مثل قند و شکر، گوشت و مرغ، برنج از بازار و جایگزینی آن با طیف متنوعی از اقلام مشابه ایرانی و خارجی بود.

برای نسل دهه ۷۰ به بعد شاید اقتصاد کوپنی معنای خاصی نداشته باشد اما برای قدیمی ترها، کوپن و کالابرگ یک سبک  زندگی است.