بازار ارز بخشنامه‌ای نیست
تحریم دلاری علیه ایران زمزمه جایگزین کردن یورو جای دلار را در پی داشته است، اما در بازار آزاد معاملات ارزی دلار همچنان نقش پررنگ خود را حفظ کرده و دچار نوسان است.
در ایران اگر چه در فصل بهار رشد منفی برای دلار به ثبت رسید، اما قیمت این ارز در تابستان و به‌ویژه در مرداد سیر صعودی داشته است. نرخ دلار از ۳۷هزار و ۴۸۰ ریال در ابتدای فروردین به ۳۸هزار و ۳۳۰ ریال در مرداد رسید و در این مدت رشد۸۵۰ ریالی مشاهده شد که در این بین، ماه مرداد ۵۸۰ریال از این افزایش قیمت را به خود اختصاص داد.
به گزارش بازتاب به نقل از آرمان ، بهاءالدین‌حسینی هاشمی، کارشناس بانکی می‌گوید: « بانک مرکزی بازار پولی ایران را مدیریت می‌کند تا افزایش غیرقابل قبولی در نرخ ارز به وجود نیاید. تبعات افزایش نرخ تورم کاهش ارزش پول ملی است و با توجه به این مساله اگر قیمت پول ملی در برابر ارز خارجی ثابت باشد و نرخ تورم همچنان بالا برود رویدادی خلاف اصول استاندارد به وقوع می‌پیوندد.»
افزایش نرخ دلار در بازار آزاد کمتر از نرخ تورم ۱۰درصدی است، دلیل این موضوع چیست؟
محدودیت‌ها و تحریم‌هایی که علیه ایران صورت گرفته است بازار ارز را دچار نابسامانی‌های فراوانی کرده و مساله تقاضا برای ارز را کاهش داده است، اما در این راستا بازار ارز پس از برجام واکنش منطقی از خود نشان داد. بازار پولی ایران را بانک مرکزی مدیریت می‌کند تا در نرخ ارز افزایش غیرقابل قبولی به وجود نیاید. کاهش ارزش پول ملی از تبعات افزایش نرخ تورم است و با توجه به این مساله اگر قیمت پول ملی در برابر ارز خارجی ثابت باشد و نرخ تورم همچنان بالا برود رویدادی خلاف اصول استاندارد به وقوع می‌پیوندد. بالا بودن نرخ بهره بانکی نسبت به نرخ ارز این نکته را نشان می‌دهد که عرضه و تقاضا در حال مدیریت و کنترل است. طی چند سال اخیر بانک‌ها فنری را با فشار کنترل کرده اند. آنها اگر این فنر را از ضامنش خارج کنند قطعا نرخ ارز بیشتر از وضعیت کنونی خواهد شد. افزایش یا کاهش نرخ ارز نشان‌دهنده ما به التفاوت نرخ پول ملی و پول خارجی است. افزایش ۱۰درصدی تورم و افزایش دو‌درصدی قیمت دلار این نتیجه را در پی دارد که کنترل و مدیریت بانک مرکزی از چنین افزایشی جلوگیری کرده است.
با توجه به اینکه بازدهی قیمت دلار در بهار امسال منفی بود و با توجه به اینکه از میانه تابستان این نرخ شتاب گرفت، علت این سیر صعودی چیست؟
تقاضا برای ارز، سیر صعودی را در تابستان پیش گرفت و علت آن را می‌توان به انجام سفرهای خارجی در این ایام و رسیدن موسم حج ربط داد. این افزایش تقاضا فصلی است و به تبع آن افزایش نرخ ارز را در پی داشته است. در کشور ما این موضوع اثبات شده که بازار از بخشنامه تبعیت نمی کند و فقط عرضه و تقاضا را می‌‌فهمد و شاید بتوان تعادلی بین این دو به وجود آورد، ولی در نهایت قیمت را بازار مشخص می کند.
تاثیر انتخابات در نرخ ارز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هر دولتی در آستانه انتخابات سعی دارد فاکتورها و شاخصه‌هایی را که از سوی مردم حائز اهمیت است رعایت کند. مردم حساسیت منفی نسبت به تورم دارند. این حساسیت دولت را به این سیاست وا می‌دارد که بازار را در حالت تعادل نگه دارد و این رویداد با متعادل نگه داشتن بازار کالا و ارز امکانپذیر است. در نهایت باید تاکید کرد که عرضه و تقاضای ارز تعیین کننده خواهد بود و ایران در اردیبهشت تقاضای ارز کمتر و قابلیت عرضه بیشتری را داشته است.
رویدادها و وقایع جهانی را در نوسانات نرخ دلار چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در نوسانات دلار رابطه بین دلار و یورو بی‌‌‌تاثیر نبوده است. یورو در مقابل دلار تقویت شد و این افزایش قیمت دلار و سایر ارز‌ها را در پی داشت. ناامنی‌های بین‌المللی، فعالیت تروریست‌ها و داعش هم بی‌‌‌تاثیر در این نوسانات نبوده اند و تاثیر منفی را در این زمینه در پی داشتند.
روند یکسان سازی نرخ ارز در بازار به چه نحوی انجام می‌شود؟
دولت تلاش می کند تا فاصله بین نرخ ارز آزاد و مبادله‌ای را کم کند و روند یکسان سازی را در پی بگیرد. نباید منتظر ماند تا نرخ ارز مبادله‌ای به نرخ بازار نزدیک شود و به همین علت است که بانک مرکزی در این زمینه وارد گود می‌شود تا این وضعیت را مدیریت کند که نتیجه آن افزایش ارزش پول ملی است. یکسان سازی ارز اقدامی در راستای مدیریت ارز است و فرصت طلبان دیگر مجال سوءاستفاده را پیدا نمی‌کنند و تقاضای واقعی توسط بازار پوشش داده می‌شود و قیمت‌ها متعادل نگه داشته می‌شود.
دولت در مدیریت بازار ارز چه نقشی را برعهده دارد؟
افزایش قیمت ارز باعث ایجاد بحران می‌شود و هیچ‌دولتی خواهان ایجاد بحران نیست. دولت اگر بخواهد می‌تواند نرخ ارز را با بهانه یکسان سازی با قیمت بالاتری بفروشد، ولی هیچ‌دولتی در پی ایجاد نابسامانی در بازار ارزی خود نخواهد بود.
پایین نگه داشتن نرخ ارز چه اثرات و تبعاتی را به‌دنبال دارد؟
اگر نرخ ارز واقعی شود صادرات افزایش و واردات کاهش می‌یابد. انحصار از بین می رود و سقف بودجه دولت نیز کنترل می‌شود. این موارد رقابت اقتصادی را در پی دارد.
