اینترنت یکی از ارکان اصلی تجارت جهان
روز چهارشنبه «سازمان تجارت جهانی» (WTO) با همکاری «سازمان همکاری اقتصادی و توسعه» (OECD) گزارشی را تحت‌عنوان «نگاهی به کمک به تجارت 2017» منتشر کرد. این گزارش که هر ساله از سال 2007 منتشر می‌شود، قدم‌های کشورهای درحال توسعه و شرکایشان را در خصوص توسعه تجارت مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
در کنار انتشار این گزارش، «سازمان تجارت جهانی» نشست سه‌روزه‌ای را نیز (11 تا 13 جولای) در ژنو سوئیس برگزار می‌کند. موضوع گزارش امسال این است: چطور و چرا ارتباط و توسعه تجاری، موجب رشد اقتصادی پایدار و فراگیر و همچنین کاهش فقر می‌شود. گزارش پیشین این نهاد در خصوص هزینه‌های تجارت بود. در واقع در گزارش قبلی هشدار داده شده بود که هزینه‌های بالای تجارت می‌تواند فرصت‌های تجاری بنگاه‌های اقتصادی را در کشورهای در حال توسعه از بین ببرد و آنها را از منافع تجارت بین‌المللی محروم سازد. موضوع گزارش امسال که در مورد ارتباطات در تجارت است نیز به نوعی در رابطه با هزینه‌های تجارت است. به گزارش دنیای اقتصاد، بر این اساس ارتباطات، چه از نوع فیزیکی و چه دیجیتالی، جزو لاینفک مبادلات تجاری است. در ارتباطات فیزیکی جابه‌جایی افراد، کالاها و خدمات صورت می‌پذیرد و دسترسی به بازارهای محلی و جهانی فراهم می‌شود. از طرفی در ارتباطات دیجیتالی این امکان برای اشخاص و کسب‌وکارها فراهم می‌شود تا به‌طور مستقیم و آنی به بازارهای جهانی دسترسی داشته باشند. این اتفاق به‌واسطه ارتباط افراد و کسب‌وکارها در شبکه‌های دیجیتالی و همچنین دادوستد آنلاین کالاها و خدمات صورت می‌گیرد، بنابراین کشورهای در حال توسعه به‌منظور بهره‌برداری از تمامی ابعاد تجارت باید توجه ویژه‌ای به بخش ارتباطات بخصوص ارتباطات دیجیتال داشته باشند. در این رابطه این کشورها برای دستیابی به ظرفیت‌های کافی انسانی، نهادی و زیرساختی به‌منظور توسعه ارتباطات و توانایی رقابت در بازارهای جهانی نیاز به کمک‌های مالی و فنی دارند.
به گزارش «سازمان تجارت جهانی»، از زمانیکه طرح نوآورانه «کمک به تجارت» راه‌اندازی شده، حدود 300 میلیارد دلار برای حمایت از تجارت هزینه شده است. در این راستا 146 کشور از کمک‌های تجاری بهره برده‌اند که بخش عمده آنها کشورهای آسیایی (5/ 41 درصد)، آفریقایی (7/ 38درصد) و کشورهای کمتر توسعه‌یافته هستند. همچنین بیش از سه‌چهارم کمک‌ها به چهار بخش اصلی اختصاص یافته است: حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی (6/ 28 درصد)، نیروگاه‌های انرژی و عرضه (6/ 21 درصد)، کشاورزی (3/ 18درصد) و بانکداری و خدمات مالی (1/ 11 درصد).
اینترنت و ارتباطات در خدمت تجارت؛ آمارهای ایران پایین‌تر از میانگین جهانی
به گزارش «سازمان تجارت جهانی»، رشد سریع دسترسی به فناوری اطلاعات فرصت‌های جدید را در اختیار جامعه جهانی قرار داده است. استفاده از اینترنت منفعت‌های گسترده‌ای برای مردم، دولت‌ها، سازمان‌ها و بخش خصوصی به همراه دارد. در واقع اینترنت به‌واسطه ایجاد کانال‌های ارتباطی جدید، دسترسی بهتر به خدمات و اطلاعات، افزایش بهره‌وری و ارتقای نوآوری باعث تسهیل در فرآیند تجارت کالا و خدمات می‌شود، بنابراین افزایش فراگیری، آزادی، سرعت و غنای محتوای اینترنت شیوه زندگی، ارتباط و انجام کسب‌وکار افراد را متحول می‌سازد. بر اساس آمارها، بیش از نیمی از جمعیت جهان (9/ 3 میلیارد نفر) آفلاین هستند که بخش عمده آنها در کشورهای کمتر توسعه‌یافته زندگی می‌کنند. در این راستا، «سازمان تجارت جهانی» آمارهای دسترسی به اینترنت را به تفکیک سطح تحصیلات افراد جوامع تا سال 2016 ارائه کرده است. بر این اساس در ایران نرخ دسترسی به دانش‌آموزان ابتدایی و راهنمایی حدود 10 درصد است. این نرخ اما برای دانش‌آموزان دبیرستانی حدود 40 درصد و کسانی که تحصیلات دانشگاهی دارند حدود 90 درصد است. این در حالی است که اکثر کشورهای توسعه‌یافته در تمامی سطوح تحصیلی نرخ دسترسی به اینترنت نزدیک به 100 درصد دارند. این نهاد همچنین آمارهای مربوط به استفاده‌کنندگان از اینترنت را با دو تقسیم‌بندی افرادی که از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و افرادی که خرید اینترنتی می‌کنند برای کشورها ارائه کرده است. در ایران حدود 65 درصد از کاربران، از اینترنت به‌منظور فعالیت در شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، اما نرخ کاربرانی که خرید اینترنتی انجام می‌دهند حدود 10 درصد است. در این رابطه آمارهای کشورهای پیشرفته از دو جنبه متفاوت است. اول، در کشورهایی همچون انگلیس، آلمان، سوئیس و هلند هر دو نرخ کاربرانی که در شبکه‌های اجتماعی فعالیت دارند و افرادی که خرید اینترنتی می‌کنند بالای 60 درصد است و دوم، نرخ کاربرانی که خرید اینترنتی انجام می‌دهند بالاتر از کاربرانی است که در شبکه‌های اجتماعی فعالیت دارند، بنابراین آنچه مشخص است ارتباطات دیجیتال و همچنین کسب‌وکارهای اینترنتی در ایران باوجود تلاش‌های فراوانی که صورت گرفته هنوز در ابتدای راه قرار دارد.
