ایلان ماسک از دولت ترامپ کنارهگیری کرد؛ پایان مأموریتی جنجالی در کاخ سفید

بازتاب– ایلان ماسک، میلیاردر نامآشنای دنیای فناوری و مدیرعامل شرکت تسلا، بهطور رسمی از دولت دونالد ترامپ کنارهگیری کرد. وی در ماههای گذشته بهعنوان «کارمند ویژه دولت» در وزارتخانهای با عنوان «وزارت بهرهوری دولت» (DOGE) فعالیت میکرد؛ نهادی که با هدف کوچکسازی و اصلاح ساختار دولت فدرال ایجاد شده بود.
به گزارش Reuters؛ یک مقام ارشد کاخ سفید شامگاه چهارشنبه به خبرگزاری رویترز گفت: «فرآیند خروج ماسک از دولت از امشب آغاز میشود.» این اعلام پس از آن صورت گرفت که ماسک در شبکه اجتماعی خود (پلتفرم ایکس) از ترامپ به خاطر اعتمادش قدردانی و خداحافظی کرد.
خروج ماسک، چهرهای که نقش پررنگی در سیاستهای جدید دولت ترامپ ایفا کرده بود، بدون تشریفات خاصی انجام شد. بنا بر گزارش منابع آگاه، این تصمیم در سطح بالای کارکنان دولت گرفته شده و ترامپ شخصاً پیش از اعلام رسمی با ماسک صحبت نکرده است.
انتقاد از لایحه مالیاتی، آغاز جدایی؟
گفته میشود اختلاف نظر ماسک با دولت، بهویژه بر سر لایحه مالیاتی جدید جمهوریخواهان، یکی از دلایل اصلی جدایی او بوده است. ماسک روز سهشنبه این لایحه را بسیار پرهزینه توصیف کرد و هشدار داد که اجرای آن میتواند تلاشهای DOGE برای کاهش هزینههای دولت را بیاثر کند.
اظهارات تند ماسک با واکنش تند برخی مقامات کاخ سفید، از جمله استیفن میلر، معاون رئیس ستاد کارکنان، مواجه شد. در پی این تنشها، کاخ سفید برای حفظ انسجام در صفوف جمهوریخواهان، با سناتورهای این حزب تماس گرفت تا حمایت ترامپ از لایحه مالیاتی را تأکید کند.
چهرهای جنجالی در سیاست
ایلان ماسک در نخستین روزهای ورود به دولت، با انرژی بالا و رویکردی رادیکال ظاهر شد. او که پیشتر وعده داده بود ۲ تریلیون دلار از هزینههای فدرال را کاهش میدهد، در سخنرانیها و نشستهای عمومی، با نمادهایی مانند ارهبرقی قرمز، به مقابله با بوروکراسی پرداخت و شعارهایی در راستای «پاکسازی دولت» سر داد.
او همچنین وعده داد با لغو دورکاری دوران کووید، موجی از استعفاهای داوطلبانه را در دستگاههای دولتی رقم خواهد زد؛ اقدامی که از نظر وی بخشی از اصلاحات ضروری بود.
اما با گذشت زمان، برخی اعضای کابینه که در ابتدا از حضور او استقبال کرده بودند، بهدلیل روشهای تند و نگاه خارج از عرفش به امور اداری، از او فاصله گرفتند. در نهایت، ترامپ در ماه مارس یادآور شد که تصمیمگیری درباره نیروی انسانی در اختیار وزرای کابینه است، نه ماسک.
درگیری با مقامات ارشد دولت
در طول دوران خدمت خود، ماسک با چند تن از وزرای ارشد کابینه ترامپ دچار اختلاف نظر و حتی درگیری لفظی شد. او با مارکو روبیو (وزیر خارجه)، شان دافی (وزیر حملونقل) و اسکات بسنت (وزیر خزانهداری) اختلافاتی جدی پیدا کرد و حتی پیتر ناوارو، مشاور تجاری ترامپ، را «احمق» و «کمهوشتر از یک کیسه آجر» نامید. ناوارو اما در واکنش گفت: «من بدتر از این هم شنیدهام.»
پایان مأموریت، ادامه DOGE
اگرچه مأموریت ۱۳۰ روزه ماسک بهعنوان کارمند ویژه در پایان ماه مه به پایان میرسد، اما مقامات دولت اعلام کردهاند که پروژه DOGE به فعالیت خود ادامه خواهد داد. ماسک نیز در بیانیهای گفت: «ماموریت DOGE بهمرور زمان تقویت خواهد شد و به بخشی جداییناپذیر از ساختار دولت تبدیل میشود.»
بر اساس بررسیهای رویترز، دولت ترامپ و تیم DOGE تاکنون موفق شدهاند حدود ۲۶۰ هزار نفر از ۲.۳ میلیون کارمند غیرنظامی فدرال را از طریق بازخرید، بازنشستگی زودهنگام یا تهدید به اخراج، از دولت خارج کنند.
فشارها برای تمرکز بر تسلا
همزمان با فعالیت سیاسی، فشارها از سوی سرمایهگذاران برای بازگشت ماسک به تمرکز بر تسلا افزایش یافته است. این شرکت در ماههای اخیر با کاهش فروش و افت قیمت سهام مواجه شده و برخی سهامداران، نقش سیاسی ماسک را مانعی برای ثبات شرکت میدانند.
ماسک، که در سال گذشته نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار برای حمایت از ترامپ و جمهوریخواهان هزینه کرده بود، اخیراً اعلام کرد دیگر قصد ندارد به این شدت در سیاست مالی مشارکت کند. او در نشستی اقتصادی در قطر گفت: «فکر میکنم به اندازه کافی کمک کردهام.»