ایران چگونه قدرت منطقهای شد؟
قبل از اینکه ایران امروز قدرت منطقهای شود، در طول ۴۰ سال گذشته تغییرات اجتماعی و سیاسی تجربه کرد.
به گزارش فرارو به نقل از الجزیره، برنار هوکاد، مدیر بخش پژوهش در مرکز ملی پژوهشهای علمی فرانسه، طی مقالهای در مجله لوموند دیپلماتیک، به روند تبدیل شدن ایران به قدرت منطقهای پرداخت.
او معتقد است که دولت مدرن در ایران، به عنوان یک دولت شیعی در قرن ۱۶ تاسیس شد، اما پهلویها، قبل از آنکه انقلاب آنها را سرنگون کند، دین را به حاشیه بردند.
مجمع الجزایر شیعی
از دیدگاه هوکاد، انقلاب اسلامی از همان اوایل، اهمیت شیعیان حاشیهنشین در اقیانوس تسنن را درک و به طور کلی بر وحدت امت اسلامی تاکید کرد. از همان دوران آغازین، انقلاب اسلامی در کنار مخالفان اسرائیل قرار گرفت.
در همین راستا، حزب الله در لبنان تاسیس شد تا یک همپیمان دائمی برای ایران در لبنان باشد. حزب الله در رأس مخالفت با اسرائیل قرار دارد.
هنگامی که حزب الله در جنوب لبنان در ماه می سال ۲۰۰۰ جلوی اشغالگری اسرائیل ایستاد و در سال ۲۰۰۵ در دولت لبنان مشارکت کرد، این استراتژی ایران به ثمر نشست.
هوکاد اما مدعی شده شیعیان کویت، بحرین و عربستان بیطرفی اختیار کردند.
الجزیره نوشت: «در افغانستان، ایران از شیعیان هزاره حمایت کرد و برای آنان آموزش دینی و نظامی و کمکهای بشردوستانه فراهم کرد. شیعیان افغانستان و پاکستان، نیروهایی برای شبهنظامیان فراهم ساختند که تهران از آنها بخصوص در جنگ سوریه استفاده میکند.»
در ادامه این یادداشت آمده: «در یمن، اقلیت زیدی با ایران شیعی، روابطی نداشت، اما شورش حوثیها که دو طرف را بر علیه منافع عربستان متحد کرد، برای ایران فرصتی برای مقابله با سیاستهای عربستان در منطقه فراهم ساخت.»
«رابطه تهران با عراق، دارای ماهیتی کاملا متفاوت است. زیرا دو شهر نجف و کربلای عراق، و نه قم و مشهد، دارای مهمترین مدارس و اماکن مقدس شیعی هستند.»
«در سوریه، شیعیان تقریبا حضور ندارند، با این حال، علویها از زمان حافظ اسد، رئیسجمهور سابق سوریه، برای محکم کردن همپیمانی بین دمشق و تهران، به طور رسمی به عنوان شیعه توصیف شدند.»
از دیدگاه هوکاد، رابطه ایران با مجمعالجزایر شیعی، در زمینه رقابت روزافزون ایران و عربستان، اهمیت پیدا میکند. عربستان از نفوذ ایران نگران است.
هوکاد: حزب الله بازوی سیاسی و نظامی ایران است.
ایران بدون اینکه تلاش کند، از سیاست مداخلهجویانه آمریکایی در منطقه، سرنگونی طالبان در ۲۰۰۱ و صدام حسین در ۲۰۰۳ بهره برد.
از نظر ایرانیان، ریاض نماد استکبار نظامهای پادشاهی است که از به حاشیه رانده شدن ایران از سال ۱۹۷۹ برای تاسیس امپراتوری اقتصادی، رسانهای و سیاسی و همچنین بسط هژمونیاش در سراسر منطقه با کمک نامشروط کشورهای غربی استفاده کرد.
جنگ سرد
درست است که جمهوری اسلامی ایران در جنگ سردش با پادشاهی عربی سعودی، میتواند بر مجمعالجزایر شیعی یا اقلیتهای مشابه تکیه کند. درست است که ایران توانست به همپیمانانش در جنگ با تروریستها در سوریه و عراق کمک قاطعی ارائه کند اما، از دیدگاه هوکاد، منبع رقابت بین ایران و عربستان بیش از آنکه نژادی یا دینی باشد، سیاسی است.
نویسنده در ادامه مقالهاش داستان پیروزی سپاه پاسداران در سوریه و عراق را توضیح داد و نوشت: «با حضور سپاه پاسداران در سوریه و عراق، ایران برای اولین بار در تاریخ معاصرش، در جنگی خارج از مرزهایش پیروز شد.» پیروزیای که سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، آن را «قاطع» توصیف کرده است.
به عقیده هوکاد فرض بر این است که این پیروزی نظامی به همراه پیروزی بزرگ دیپلماتیک دیگر یعنی توافق هستهای، ایران را از انزوای دیپلماتیک و تجاری خارج خواهند کرد.