ایران مستعد 30 مخاطره طبیعی / سخنگوی بحران نداریم

استاد مدیریت بحران و رئیس دانشکده ارتباطات و رسانه ضمن انتقاد از عملکرد سازمان هواشناسی، سازمان محیط زیست و همچنین سازمان مدیریت بحران در جریان سیل‌های اخیر ایران گفت: یکی از مشکلات آن است که هنوز در کشور ما برای بحران سخنگو وجود ندارد.

اکبر نصراللهی استاد مدیریت بحران و رئیس دانشکده ارتباطات و رسانه در دومین نشست کرسی آزاد اندیشی رسانه‌ای با موضوع مدیریت بحران سیل که عصر روز گذشته در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز با حضور معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست و رئیس سازمان هواشناسی برگزار شد، نسبت به عدم ورود به موقع مسؤولان به بحران‌ها انتقاد کرد.

وی با اشاره به این که سازمان هواشناسی و سازمان محیط زیست با تأخیر به بحران‌ها ورود می‌کنند، گفت: ورود با تأخیر به بحران‌ها به شدت آسیب‌زا است، البته بخش قابل توجهی از مسؤولان معمولاً به چنین مسائلی دیر ورود می‌کنند.

ایران استعداد ۳۰ مخاطره طبیعی را دارد

این استاد مدیریت بحران با تاکید بر این که کشور ایران در معرض مخاطرات و چالش‌های جدی طبیعی است، گفت: البته این چالش‌ها تنها برای کشور ما نیست و همه کشورها به اندازه‌های مختلف دچار چالش‌های طبیعی هستند، اما کشور ما جز کشورهایی است که به طور طبیعی با مخاطراتی از جمله سیل مواجه است و از بین ۴۰ مخاطره شناسایی شده، بیش از ۳۰ مخاطره در ایران اتفاق افتاده است.

نصراللهی ادامه داد: در کشوری که تا این حد در معرض وقوع بحران است، حتماً باید سازمان‌ها، وزارت‌خانه‌ها و رسانه‌ها بسیار چابک و هشیار باشند و برنامه جامع و کاملی برای مدیریت مخاطرات طبیعی داشته باشند تا این حوادث در سطح مخاطره بمانند و تبدیل به بحران نشوند. اگر برنامه‌ریزی وجود داشته باشد و آمادگی کسب شود، بسیاری از مخاطرات تبدیل به بحران نمی‌شوند.

وی ضمن اشاره به تلفات برخی حوادث طی سال‌های گذشته، گفت: در واقعه سیل ۱۳۳۴ تا ۱۳۹۴ در تهران ۲۷۷۹ نفر کشته و ۶۹۳ نفر مجروح شده‌اند. همچنین در آبان ماه سال ۹۴ در سیل ایلام ۸ نفر کشته شدند و در شهریور ۹۴ در سیل پاکدشت ۵ نفر کشته شدند. همچنین در جریان تعطیلات عید فطر سال ۹۴ در سفرهای مازندران، گیلان، خراسان شمالی و البرز ۱۵ کشته داشتیم.

نصراللهی افزود: در شهریور سال ۹۵ سیلاب و توفان در مازندران باعث کشته شدن ۷ نفر و خسارت به ۱۰۰ واحد مسکونی شد. بنابراین در مقوله سیل علاوه بر خسارت‌های مالی، خسارت جانی نیز همواره بالا بوده است.

سازمان هواشناسی سیل را به موقع پیش بینی نکرد

رئیس دانشکده ارتباطات و رسانه در ادامه با بیان اینکه احتمالاً دلیل بالا بودن تلفات جانی و مالی ناشی از سیل و سایر مخاطرات طبیعی آن است که برخی از دستگاه‌ها کارشان را به درستی انجام نداده‌اند، ابراز عقیده کرد که برای مثال اگر سازمان هواشناسی به موقع سیل را پیش‌بینی و به درستی اطلاع رسانی می‌کرد، احتمالاً تعداد تلفات جانی کمتر بود.

این استاد مدیریت بحران گفت: سیل، توفان و زلزله طبیعی است، آن چه غیر طبیعی است آن است که ما با این که در معرض این حوادث قرار داریم، اما هنوز متأسفانه برنامه کامل و جامعی برای مواجهه با این حوادث در اختیار نداریم یا سعی نمی‌کنیم در دوره مخاطرات با آموزش‌هایی به مردم میزان خسارت را کاهش دهیم.

به گزارش ایسنا، نصراللهی با اشاره به این که باید همه بخش‌ها اعم از رسانه‌ها، مردم، مسؤولان، قوه قضائیه، قوه مجریه، وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های نظامی و انتظامی در برابر حوادث طبیعی آماده باشند گفت: حتماً باید برای مواجهه با مخاطرات طبیعی برنامه داشته باشند و سازمان مدیریت بحران حتماً باید وظیفه هماهنگ کنندگی را بین دستگاه‌های مختلف به درستی انجام دهد.

سخنگوی بحران در کشور نداریم

وی با اشاره به این که ساختارها برای مدیریت مخاطرات در کشور کم نیست، گفت: در شرایط حاضر در صدا و سیما ۱۵۰ ساعت در روز خبر پخش می‌شود. همچنین صدها روزنامه، خبرگزاری و کانال برای اطلاع رسانی وجود دارد، اما مشکل اصلی آن است که هنوز در کشور ما برای بحران سخنگو وجود ندارد.

تلاش دستگاه‌ها برای تبلیغات

رئیس دانشکده ارتباطات و رسانه تاکید کرد: باید کسی وجود داشته باشد که حرف دستگاه‌های مختلف در زمان وقوع مخاطره را مطرح کند و بقیه افراد و دستگاه‌ها مشغول انجام وظایف‌شان باشند؛ در حالی که در شرایط کنونی می‌بینیم که متأسفانه هر دستگاهی تلاش می‌کند فعالیت خود را تبلیغاتی و رسانه‌ای کند و همین باعث می‌شود از برخی وظایف خود غافل شوند و تعارضاتی بین دستگاه‌های مختلف در اطلاع‌رسانی ایجاد شود.

نصراللهی با اشاره به این که در کشوری مثل ایران که به شدت در معرض مخاطرات طبیعی است، حتماً باید سخنگو، فرمانده و ستاد واحد وجود داشته باشد، گفت: ستادی که چابک باشد و اطلاعات را به دقت در اختیار مردم قرار دهد تا مردم خبرهای رسمی از مراجع رسمی بگیرند.

به اعتقاد او، اما از آن جایی که دستگاه‌های متولی بحران کار خود را به درستی انجام نمی‌دهند، مردم مجبور می‌شوند به کانال‌ها و منابع خبری که اعتبار کافی را ندارند، مراجعه کنند و همین موضوع باعث ایجاد چالش‌های دیگری می‌شود.

این استاد مدیریت بحران با اشاره به این که باید در نشست امروز نماینده‌ای از سازمان مدیریت بحران نیز حضور پیدا می‌کرد، گفت: در سازمانی به آن عریض و طویلی باید کسانی باشند که پاسخگوی سوالات رسانه‌ها باشند.

وی با اشاره به این که میزان مراجعه مردم در شرایط کنونی به رسانه‌ها به بالاترین سطح خود می‌رسد، مدعی شد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که از ۳۱ اداره کل مدیریت بحران در سراسر کشور ۲۸ استان فاقد سایت به روز مدیریت بحران هستند، از بین ۳۱ اداره کل مدیریت بحران ۱۳ استان اصلاً صفحه و سایت ندارند و تنها در ۳ استان فارس، مازندران و یزد به روز رسانی سایت انجام می‌شود.

نصراللهی گفت: سایت اداره کل مدیریت بحران لرستان به عنوان یکی از استان‌های سیل زده آخرین به روز رسانی مربوط به دی ماه سال گذشته بوده و همچنین در سایت مدیریت بحران خوزستان آخرین به روز رسانی مربوط به ۸ روز قبل از وقوع بارش‌ها بوده است.

رئیس دانشکده ارتباطات و رسانه افزود: در سایت مدیریت بحران در بخش عکس و فیلم هیچ عکس و فیلمی از سیل در مناطق مختلف کشور وجود ندارد. همچنین آیکون آموزشی به طور کامل خالی است. بنابراین سایت سازمان مدیریت بحران کاملاً تشریفاتی و تنها عکس و خبر مربوط به مقامات و آقایان در آن وجود دارد و به هیچ وجه خبرهای مردمی در آن دیده نمی‌شود.

وی ادامه داد که در روزهایی که بمباران خبرهای سیل است، تنها سه خبر روی سازمان مدیریت بحران بارگذاری شده که آن هم خبر مربوط به آقای رئیس سازمان است و خبر دیگری وجود ندارد. این هم وضعیت سایت سازمان مدیریت بحران در ستاد مرکزی و استان‌ها است.

این استاد مدیریت بحران تاکید کرد: سازمان مدیریت بحران باید تکلیف خود را خودش و با مردم روشن کند. یا باید کانال خبری و خبرگزاری داشته باشند یا از ظرفیت‌های موجود در کشور به درستی استفاده کنند. به هر حال لازم است این سازمان از رویکرد سنتی به رویکرد نو و روش فعال و فوق فعال تغییر یابد.

نصراللهی همچنین با اشاره به این که سایت سازمان مدیریت بحران ساعت انتشار اخبار را ندارد، گفت: با این روند زمان وقوع و انتشار اخبار مشخص نمی‌شود. دستگاه‌های مختلف و مردم باید از مسؤولان بخواهند که ابتدا تکلیف سازمان مدیریت بحران ر ا مشخص کنند که آیا سازمان مدیریت بحران می‌تواند پاسخگوی نیازهای کشور با توجه به مخاطرات طبیعی و بحران‌ها باشد یا خیر؟. اگر سازمان مدیریت بحران نمی‌تواند پاسخگوی نیازها باشد علت آن چیست؟ و همچنین اگر در ساختار، بودجه و مدیریت نقایصی وجود دارد، باید رفع شود.