اول آزادسازی اقتصادی، سپس ارز تک نرخی
«ارز دونرخی سرمنشأ فساد و رانت در اقتصاد ایران است. اکنون زمان آن رسیده که دولت دوازدهم بدون در نظر گرفتن ملاحظات کوتاه مدت سیاسی، بسرعت به سمت تک نرخی کردن و واقعی کردن نرخ ارز برود. این اقدام میتواند حرکتی در راستای مبارزه با فساد و کمک به تولید و صادرات کشور باشد.»
مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران، چنین درباره یکی از اصلیترین انتظارات بخش خصوصی از دولت جدید صحبت میکند. درتمام طول دولت یازدهم، فعالان اقتصادی بر این باور بودند که ارز باید تک نرخی شود تا تولید و صادرات، رونق یابند. دولت نیز چند بار تا چند قدمی تک نرخی شدن ارز پیش رفت و ولیالله سیف، رئیس کل بانک مرکزی وعدههایی درباره زمان این اقدام اعلام کرد، اما این سیاست عملیاتی نشد. در آخرین اظهار نظر هم سیف گفته است: «در نخستین فرصت ممکن، سیاست تک نرخی شدن ارز را عملیاتی میکنیم و امیدواریم این سیاست در طول سال 96 عملیاتی شود. هماکنون درست است که ما دو نرخ ارز داریم (نرخ مبادلهای یا رسمی و نرخ بازار آزاد) منتهی نرخ رسمی ما برای موارد خاص و به صورت کنترل شده استفاده میشود و زمینههای فسادزا که میتواند مشکلاتی ایجاد کند دقیقاً تحت کنترل است.»
به گزارش بازتاب به نقل از ایران ، در این باره امرالله امینی، اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است ابتدا باید سیاستهای خصوصی سازی، بدرستی اجرا شود. او برای «ایران» توضیح میدهد: «تک نرخی شدن ارز مستلزم این است که کارهایی در زیرساختهای اقتصاد انجام شود، مثل اینکه محیط اقتصادی به سمت رقابتی شدن پیش رود و ورود و خروج سرمایه آزاد شود. درحالت کلی یعنی به سمت آزادسازی اقتصادی برویم و سیطره دولت بر اقتصاد کم شود.»
امینی درباره ارتباط بین خصوصی شدن اقتصاد و تغییر نظام ارزی میگوید: «بخش خصوصی باید آنقدر قوی شود که خود به تأمینکننده ارز تبدیل شود و همه چیز دست دولت نباشد که بخواهد توزیع انجام دهد. وقتی منابع تأمین ارز تنها در دست دولت نباشد، به سمت تک نرخی شدن میرویم. در حال حاضر، تأمین ارز از طریق دولت است. نفت میفروشد و عرضه ارز را انجام میدهد اگر بخواهیم نرخ ارز واقعی و تک نرخی شود، چارهای جز بزرگ بودن بخش خصوصی که بتواند با قدرت سیاستهای لازم را به دولت دیکته کند، نداریم.» او سیستم ارز دونرخی را به ضرر کشور میداند اما معتقد است تک نرخی کردن نیز بدون وجود ساختارها، با مشکلاتی مواجه خواهد شد:«درحال حاضر به خاطر اینکه این زیرساختها در اقتصاد کشور وجود ندارد، زمان خوبی برای تک نرخی شدن نیست. اگر هم این کار انجام شود، تداوم نخواهد داشت.»
این اقتصاددان صحبتهایش را با تأکید بر لزوم قوی کردن بخش خصوصی چنین به پایان میرساند:«به خاطر مشکلاتی که وجود دارد، بخش خصوصی ما تولیدکننده نیست و بیشتر افراد، تاجر هستند. این مشکلات هم به این خاطر است که حرف از اقتصاد مقاومتی میزنیم، ولی درعمل به سمت آن نمیرویم. خصوصی کردن هرچه بیشتر اقتصاد، از اصلیترین مؤلفههای اقتصاد مقاومتی است. زمانی که آزادسازی اقتصادی انجام شود، میتوان ارز را تک نرخی کرد. در غیر این صورت، اجرای این سیاست لازم و ضروری، متداوم نخواهد بود.»