اهمیت بازگشت اردوغان به آکپارتی

امرز سه شنبه، به روال معمول، چهار حزب اصلی مجلس ملی ترکیه، نشست‌های هفتگی خود را با حضور و سخنرانی رهبرانشان برگزار می‌کنند. نشستی که هر سه شنبه با پخش زنده، توجه جامعه و رسانه‌های ترکیه را به سوی خود جلب می‌کند و در چند دهه اخیر، این روز، معمولاً یک روز پر از خبر و موضع گیری و خط و نشان کشیدن سران احزاب برای رقبا و مخالفین بوده و هست.

اما در این میان، دو حزب، یعنی حزب عدالت و توسعه (AKP) به رهبری بن علی یلدرم و حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP) به رهبری صلاح الدین دمیرتاش، حال و هوای متفاوتی دارند.

دمیرتاش همچنان زندانی است و نشست‌های حزب او با حضور سخنگوی حزب  یعنی عثمان بایدمیر، بدون نظم و بدون تب و تاب و جدیت معمول برگزار می‌شود و رسانه‌ها و محافل سیاسی نیز، مواضع این حزب نیمه تعطیل را، جدی نمی‌گیرند؛ اما در تالار حزب حاکم یعنی آکپارتی، بن علی یلدرم نخست وزیر و رهبر حزب که خود از کادرهای قدیمی و از موسسین حزب بوده است، در فضای خاص و جدیدی قرار گرفته است.

این پراکتیسین و کارگزار قدیمی، به قول خود عمل کرده و پس از آن که سکان حزب را از احمد داود اوغلو گرفت، تمام زمینه‌ها را برای تغییر نظام سیاسی فراهم و همه پرسی را برگزار کرد.

اگر چه نتیجه همه پرسی تغییر قانون اساسی، باب طبع اردوغان نبود، اما به هر حال، یلدرم کم کاری نکرد و وظایفی را که به او محول شده بود، تمام و کمال انجام داد و حالا که اردوغان با خیال راحت و خاطری آسوده و با اختیارات و اقتدار بیشتری قدم بر می‌دارد، نوبت به آن رسیده که پس از نزدیک به سه سال دوری از حزب، یک بار دیگر به جمع یارانش بازگردد.

اردوغان در همان ایام کمپین‌های تبلیغاتی انتخابات ریاست جمهوری، اعلام کرد که یک رئیس جمهور متفاوت خواهد بود، برخلاف روسای قبلی، «حزبی» خواهد بود و حزبی، عمل خواهد کرد. اردوغان در همین دو سال و چند ماه سپری شده از دوران رئیس جمهور شدن هم، حزبی بوده و حزبی عمل کرده، اما حالا قرار است به شکل رسمی و حقوقی، دوباره عضو حزب شود و نشان مشهور عدالت و توسعه توسط یلدرم، بر سینه او نشانده شود.

این روزها در آنکارا، خبر از احتمال تغییرات قریب الوقوع در کابینه است و بعید نیست که علاوه بر 4 تا 6 وزیر، خود نخست وزیر هم عوض شود، اما تغییرات به همین نکته محدود نمی‌شود. رجب طیب اردوغان فوتبالیست محله قاسم پاشا، در روز 21 ماه جاری میلادی، رهبر حزب خواهد شد و سکان ریاست جمهوری و ریاست حزب را در دست خواهد داشت و پس از حذف پست نخست وزیری، کابینه نیز به تمامی، تحت امر او خواهد بود.

طی نزدیک به سه سال اخیر که سکان رهبری آکپارتی در دست احمد داود اوغلو و بن علی یلدرم بوده، هواداران آکپارتی نشان دادند که در منظر ذهنی و در حال و هوای روحی و عاطفی آنها، جایگاه اردوغان، سران حزب و خود حزب، متفاوت است. آنها حزب را نیز به خاطر اردوغان دوست دارند و این یکی از مهمترین نقاط ضعف این جریان محافظه کار پیشرو است که در 16 سال اخیر، قدرت را در ترکیه در دست گرفته است.

دیدیم که در جریان ساعات پرتب و تاب کودتای نافرجام، بن علی یلدرم نیز از طریق تلفن همراه و به صورت زنده از تمام شبکه‌های تلویزیونی ترکیه، با مردم کشورش ارتباط برقرار کرد، اما مردم، وقتی به خیابان آمدند و در برابر تانک‌ها ایستادند که اردوغان از طریق یک نرم افزار ارتباطی تلفن همراه، با صوت و تصویر روی آنتن تلویزیون‌ها ظاهر شد و از هوادارانش خواست برای حفظ بقای حکومت، همگی به خیابان بیایند.

حال باید دید در مقطع جدید و پس از آغاز رهبری مجدد اردوغان بر حزب عدالت و توسعه، چه تدبیری برای این نقطه ضعف و دیگر مشکلات آکپارتی اندیشیده می‌شود. همچنین باید دید برخی کادرهای قدیمی و پیشکسوت که از سکوت آنها، بوی مخالفت و عدم همراهی با اردوغان به مشام می‌رسد، به تحولات پیش رو، چه واکنش‌هایی نشان خواهند داد.