انتظارات گسترده و اختیارات شکننده شورای شهر

عضو شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه اعضای این دوره به واسطه رأی بالای مردم انتخاب شده‌اند، گفت: این رأی بالا موجب شده تا انتظارات از شورای شهر تهران بسیار گسترده شود و در مقابل اختیارات شورا بسیار اندک و شکننده است و امیدواریم با تعامل ایجاد شده میان مجموعه مدیریت شهری و دولت و مجلس در مسیر افزایش اختیارات شورا و به سرانجام رساندن لایحه مدیریت یکپارچه شهری گام‌های موثری برداشته شود.

محمد سالاری در گفت‌وگو با ایسنا، در تشریح روند کار شوراها به ویژه شورای شهر تهران گفت: یکی از اتفاقات خوبی که می‌توان به عنوان نقطه قوت پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران قلمداد کرد این است که این شورا مسائل را به صورت کارشناسی و با بهره‌گیری از نظرات اساتید دانشگاه‌ها، تشکل‌های صنفی و حرفه‌ای و اساسا دیده‌بان‌های شهری یا مردم اتخاذ می‌کند. در حقیقت در فرایند تصمیم‌گیری از نظرات کارشناسی و دیده‌بان‌های شهری بهره گرفته می‌شود.

وی افزود: اعتقاد و باور به اینکه باید در تصمیم‌سازی از نظرات ذینفعان شهر استفاده کرد از نقاط برجسته‌ و نقطه قوت بارز شورای پنجم محسوب می‌شود.

رویکرد شفاف‌سازی و فساد ستیزی در میان اعضای پنجمین دوره شورا

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با اشاره به وجود رویکرد شفاف‌سازی و فساد ستیزی در میان اعضای پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: وجود رویکرد شفاف سازی و فساد ستیزی به صورت سیستمی از دیگر نقاط قوت شورای پنجم محسوب می‌شود که ظرف حدود هشت ماه گذشته از فعالیت این شورا تا حد زیادی توانسته در این حوزه موفقیت داشته باشد. هرچند که راه بسیار طولانی برای تحقق کامل شفافیت و مبارزه با فساد در پیش روست.

به گفته وی، اساسا در دنیا و در کشور ما ثابت شده در سازمان‌ها و نهادها و شهرداری‌ها به صورت ویژه اساسا بستر وقوع تخلف گسترده است که در شهرداری‌ها این تخلفات اعم از ساختمانی و سوءاستفاده‌ها از موقعیت‌ها با توجه به جنس خدماتی که شهرداری ارائه می‌کند، همیشه وجود دارد؛ لذا به این نتیجه می‌رسیم که یکی از رویکردهایی که می‌تواند در اصلاح این ساختار و کاهش فساد موثر باشد، قطعا نگاه شفاف‌سازی در همه موضوعات مربوط به شهرداری است.

لزوم مشارکت مردم در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌های شوراها

این عضو شورای اسلامی شهر تهران در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر لزوم مشارکت مردم در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌های شوراها گفت: در حقیقت در پس همه تصمیم‌گیری‌ها، قراردادها، اقدامات و انتخاباتی که در حوزه مدیریت شهری انجام می‌شود باید حضور مردم پررنگ باشد و به نوعی همه این اقدامات در منظر عموم انجام شود و دیده‌بان‌های شهری که همان شهروندان شهر هستند در هر یک از امور توانایی پیگیری را داشته باشند.

سالاری افزود: در حال حاضر در دسترس قرار گرفتن سامانه شفاف سازی که امکان نمایش قراردادها و نحوه انعقاد آنها را برای مردم ایجاد کرده است می‌تواند گام موثری به سمت تحقق شفاف‌سازی در مجموعه شهرداری باشد. چنین رویکردی از سوی شهرداری و شورا قطعا زمینه مشارکت موثر شهروندان را در شهر فراهم می‌کند. باید برای اینکه قسمت عمده‌ای از تخلفات ریشه کن شود و، تخلفاتی که امروز پیچیدگی‌های قابل توجهی دارند با شفافیت در دستور کار همه بخش‌های مدیریت شهری قرار گیرد.

وی تاکید کرد: شورای شهر پنجم اعتقاد دارد که اگر بخواهیم در فرایند پیش رو موفقیت داشته باشیم نیازمند ایجاد اعتماد عمومی هستیم. متاسفانه بی اعتمادی عمیقی که بین مردم و سایر ذینفعان شهر از جمله سازمان‌ها، شهرداری و شورا ظرف سال‌های گذشته ایجاد شده باید کاهش پیدا کند و نهایتا اعتماد میان مردم و این دستگاه‌ها بیشتر شود؛ چراکه اساسا در دنیا اداره کلانشهرهایی همچون تهران بدون مشارکت واقعی ذینفعان نمی‌تواند به موفقیت منجر شود.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: اگر بتوانیم اعتماد را میان مردم ایجاد کنیم در پی آن مشارکت واقعی شکل می‌گیرد و با این ابزار می‌توانیم بسیاری از مشکلات را حل کنیم. به واقع یکی از چالش‌های پیش‌روی پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران در ایجاد اعتماد برای جلب مشارکت شهروندان است.

سالاری با تاکید بر اینکه باید شهروندان نیز حقوقی که شهر برعهده آنها قرار داده است به طور کامل شناسایی و رعایت کنند، افزود: مجموعه مشکلاتی که در حال حاضر در شهر تهران همانند ترافیک، آلودگی هوا و وقوع تخلفات ساختمانی وجود دارد، در پی این موضوع رخ می‌دهد که شهروندان حقوقی که شهر به گردن آنها دارد را یا نمی‌شناسند و یا رعایت نمی‌کنند. در اکثر اوقات این عدم رعایت حقوق شهر در موضوعاتی اتفاق می‌افتد که نهایتا ریشه آن در عدم اعتماد مردم به دستگاه‌های ذینفع در حوزه مدیریت شهری همچون شهرداری تهران است که به این ترتیب شهروندان از مشارکت در امور شهر نیز سرباز می‌زنند.

وی ادامه داد: نمی‌توان شهری همچون کلانشهر تهران که بین 8 تا 10 میلیون جمعیت دارد و اقوام مختلف از سراسر کشور در آن حضور دارند را بدون مشارکت مردم اداره کرد. در حقیقت باید در تهران که جمعیت آن با فرهنگ‌ها، باورها، رویکردها و سلیقه‌های متفاوتی زندگی می‌کنند، مشارکت مردمی وجود داشته باشد تا بتوان اداره این شهر را انجام داد.

سالاری افزود: شورا به عنوان پارلمان محلی باید به نحوی عمل کند که شهروندان تعلق خاطر خود به شهر را به خوبی درک کنند و به معنای واقعی شعار شهر من خانه من محقق شود. قطعا در چنین شرایطی هر شهروندی در کنار برنامه‌ریزی‌های مدیریت شهری خود را مسئول می‌داند و در امور شهر مشارکت می‌کند؛ اما اگر این مسئولیت پذیری شهروندی را نتوانیم مبتنی بر یک فرهنگ سازی و ایجاد اعتماد واقعی شکل دهیم قطعا تمام امور شهر با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد شد.

شورای شهر در پی تحقق این اعتماد و مشارکت شهروندان است

رئیس کمیسیون معماری شهرسازی شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه شورای شهر پنجم با یک باور و اعتماد عمیق و نه نمادین در پی تحقق این اعتماد و مشارکت شهروندان است، افزود: اقدامات اولیه مناسبی آغاز شده هرچند که برای رسیدن به سرمنزل مقصود این رویکرد نیاز به تلاش و پیگیری دارد اما بر سر تحقق این اهداف چالش‌های جدی نیز قرار گرفته است.

وی ادامه داد: یکی از چالش‌های موجود وضعیت اقتصاد شهر است. در شهر تهران طی سال‌ها و دهه‌های گذشته کسب درآمد برای اداره شهر بسیار سهل الوصول بوده و اساسا دغدغه مدیران شهری از جمله شورا به هیچ عنوان کسب درآمد برای شهر نبوده است. در سال‌های گذشته به جز سال 1396 همواره شهرداری درآمدهایش محقق شده و حتی متمم‌هایی را ارائه کرده که متمم‌ها نیز محقق شده‌اند. به این ترتیب وقتی سیر رشد بودجه شهر تهران را مشاهده می‌کنیم متوجه می‌شویم که نمودار آن کاملا صعودی است و شتاب قابل توجهی برای رشد پیدا کرده است.

سالاری ادامه داد: اساسا کسب درآمد برای مدیران شهری دغدغه نبوده؛ لذا شهرداری به سمت پروژه محوری حرکت کرده و در میان مدیران شهری و حتی سازمان‌ها و شرکت‌ها این رویکرد شکل گرفته که تصور می‌کنند زمانی موفق هستند که پروژه‌های بیشتری را تعریف کنند. به این ترتیب مجموعه گسترده‌ای از پروژه‌ها در شهر تعریف شده در صورتی که بسیاری از این پروژه‌ها مبتنی بر مطالعات کارشناسی نبوده و شاید حتی در تعریف آنها نیز اشتباهاتی صورت گرفته است.

طرح تفصیلی شهر تهران نیز تا حدود زیادی اشباع شده است

وی تاکید کرد: پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا تمامی اقدامات خود را براساس مطالعات کارشناسی و بهره گیری از نظرات اساتید و شهروندان به عنوان ذینفعان شهر عملیاتی کند. امروز که به شورا ورود پیدا کردیم بدهی قابل توجهی در دوره پنجم به ما ارث رسیده و از طرف دیگر نیز کسب درآمد سهل الوصول از محل ساخت و سازها بسیار مشکل شده و طرح تفصیلی شهر تهران نیز تا حدود زیادی اشباع شده است لذا این موضوع یکی از مشکلات مهم و اساسی پیش‌روی شورا قلمداد می‌شود.

باید رابطه شورا با سایر سازمان‌ها و نهادهای مستقر در شهر بهبود یابد

وی ادامه داد: ما باید بتوانیم با اطمینان بخشی به سازمان‌ها، نهادها و حاکمیت رابطه شورا با سایر سازمان‌ها و نهادهای مستقر در شهر را با یک راهبرد مناسب بهبود دهیم که این موضوع از مشکلات پیش‌روی شورای پنجم است.

عضو شورای شهر تهران تاکید کرد: جریان رقیب با فاصله قابل توجهی کلا حذف شده است. این حذف در شرایطی که تفاوت آراء قابل توجه بوده است یک نگرانی را برای جریان مقابل ایجاد کرده است؛ چراکه چنین رأیی در تاریخ شوراهای شهر کشور سابقه نداشته لذا در این مقطع زمانی ما باید بتوانیم تعامل مناسب را که شاید از پیچیدگی‌های فراوانی برخوردار باشد برقرار کنیم. این تعامل در اصل بخش عمده آن توسط شورا و بخش دیگر آن باید توسط شهردار انتخابی ما رقم بخورد.

قرار نیست در شورا کار سیاسی انجام دهیم

سالاری تاکید کرد: قرار نیست در شورا کار سیاسی انجام دهیم، بلکه باید کار مردم انجام شود و اعضای شوراها نیز نماینده آحاد مردم هستند. به این ترتیب از همه جناح‌های سیاسی درخواست می‌کنیم که به شورا و شهرداری کمک کنند چراکه اساسا تاریخ شوراها و شهرداری‌ها از گذشته نشان می‌دهد هرگاه تعامل مناسب میان مجموعه مدیریت شهری با سایر ذینفعان شهر برقرار شده اقداماتی در جهت منفعت مردم عملیاتی شده و هرگاه برعکس این موضوع رخ داده شهر زیان‌های بسیاری دیده است.

لایحه مدیریت یکپارچه شهری به سرانجام برسد

این عضو شورای اسلامی شهر تهران در تشریح سایر مشکلات پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران گفت: باید موضوعاتی همچون مدیریت یکپارچه شهری که سال‌ها به صورت مسکوت باقی مانده است در این دوره با توجه به تعامل برقرار شده میان شورا با دولت و مجلس به یک سرانجام مناسب برسد.

وی تاکید کرد: ذی‌نفعان شهر بسیار زیاد هستند؛ اما اختیارات شورا اندک و شکننده است. امیدواریم در تعامل دولت و مجلس و حاکمیت در این مقطع زمانی اتفاقاتی به نفع مردم همچون به سرانجام رسیدن مدیریت یکپارچه شهری شکل بگیرد.

سالاری درخصوص مزیت‌های یکپارچه بودن شوراها به ویژه شورای شهر تهران گفت: بی تردید یکپارچه بودن شورا یک ضرورت است. در چهارمین دوره شورای شهر تهران که اصلاح طلبان شورا در اقلیتی قوی بودند مبتنی بر صلاح و خواسته شهروندان و مطالباتی که شهروندان داشتند با نظرات و اتفاقاتی که مقرر شده بود رخ دهد، همراهی می‌کردند و به این ترتیب از حرکت شورا به سمت سیاسی شدن که در پی آن شکست است خودداری می‌کردند.

به گفته وی، اعضای شورا البته در مواردی انتقادات خود را نیز مطرح می‌کردند. باید به این نکته توجه داشته باشیم که شورای شهر تهران شورای پایتخت است و این شورا سیاسی هم هست چراکه افرادی که در اینجا قرار می‌گیرند از اصحاب و گروه‌های سیاسی می‌آیند اما یکپارچگی این دوره در کنار شهردار نکته مثبتی است، منتهی مشروط بر اینکه حرکت با در نظر گرفتن صلاح شهر باشد نه مبتنی بر منافع جریانی و حزبی. قطعا در این صورت این یکپارچگی موجب رخ دادن اتفاقات بسیار بزرگ در مسیر آبادانی و پیشرفت و ارتقای زندگی در شهر خواهد بود.