انتشار فایل صوتی ظریف با اهداف انتخاباتی انجام شده است

مدیرکل پیشین‌ آسیای شرقی وزارت خارجه به تحلیل چرایی انتشار فایل صوتی وزیر خارجه ایران، افرادی که از آن منتفع می‌شوند و همچنین دلایل هزینه شدن دیپلماسی برای میدان پرداخت.

سید جلال ساداتیان در گفت‌وگو با ایلنا، در خصوص انتشار فایل صوتی ظریف و آثار سیاسی آن اظهار داشت: نخست این موضوع مطرح است که این فایل چگونه و چرا منتشر شده است؛ ظاهر قضیه این است که به عنوان تاریخ شفاهی از افراد گزارشاتی دریافت می‌کنند تا در زمان خودش سند‌ها وجود داشته باشد و حالا که چند ماه بیشتر به پایان این دوره از ریاست جمهوری و وزارت آقای ظریف باقی نمانده است، برای آینده ثبت و ضبط می‌شود.

وی ادامه داد: به هر حال دوره هشت ساله حضور ظریف در وزارت خارجه با فراز و نشیب‌هایی روبرو بوده و آن گونه که گزارش کرده‌اند، این گفت‌وگو حدود هفت ساعت بوده و در مورد مسائل مختلفی صحبت شده که بخشی از آن نیز شنیده شده است، اما انتشار فایل صوتی صحیح و اخلاقی نیست؛ چراکه اگر ایشان می‌خواست این سخنان منتشر شود، حتما در یک تریبون دیگری مطرح می‌کرد و اینکه به عنوان تاریخ شفاهی این مطلب دریافت شده تا به عنوان یک سند تاریخی بماند اما اکنون منتشر شده کار درستی نبوده است.

این تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی با بیان اینکه آنچه که ایشان مطرح کرده واقعیت‌های ملموس موجود بوده است، گفت: اگر سخنان وزیر خارجه خلاف بوده به آن رسیدگی شود اما اگر نبوده،‌ این واکنش‌ها خیلی معنایی ندارد؛ چراکه مسائل مطرح شده از سوی ظریف، در بردارنده نکته جدیدی برای کسانی که در جریان مسائل سیاسی هستند، نیست.

وی ادامه داد: اینکه در مقابل اظهارات مطرح شده در این فایل این چنین موضع‌گیری صورت می‌گیرد، نشان‌دهنده این است که افشای برخی مسائل برای برخی نگرانی ایجاد کرده است. شهید سلیمانی فرد علاقه‌مندی به کشور بود و زاویه دیدش و مسیری که قضایا را دنبال می‌کرد، مشخص بود. طبیعتاً دنبال منافع انقلاب و نظام بود. از سویی ظریف خیلی از بزنگاه‌ها به نفع این دیدگاه کوتاه می‌‌آمده و البته او تعیین‌کننده نبوده است؛ چراکه بی‌تردید بحث رهبری و ارتباطاتی که با رهبری برقرار می‌شده و همچنین گزارشات و مطالبی که خدمت رهبری داده می‌شد، تعیین‌کننده سیاست کلی است.

وی افزود: در نتیجه از مجموعه کلام وزیر خارجه اینگونه استنباط می‌شود که وقتی که فضا به این شکل بوده است، با وجود اینکه دید و نگاهش چیز دیگری بوده اما به نفع این جریان یا سکوت کرده است، یا اگر نقطه نظری داشته مطرح می‌شده ولو اینکه نظرات طرف دیگر به پیش می‌رفت. ماحصل گفت‌وگوها در آنچه که منتشر شده است این را می‌گوید که ظریف باز هم در راستای منافع جریانی که مسائل را دنبال کرده و بیشتر در مسیری که رهبری آن را تقویت می‌کرده، صحبت می‌کند.

مدیرکل پیشین آسیای شرقی وزارت خارجه با تاکید بر اینکه مراد از انتشار این فایل صوتی نگرانی انتخاباتی است، بیان کرد: طرف‌های مقابل فکر می‌کنند با محبوبیتی که ایشان به دست آورده و احتمال موفقیتی که در مذاکرات وین اتفاق می‌افتد، این موضوع مطرح می‌شود که نکند این موفقیت باعث شود اقبال به سمت آقای ظریف افزایش پیدا کند و این امر باعث شود که کاندیدای مورد نظر آنها نتواند رای لازم را بیاورد. حال اینکه چه کسی و چگونه آن را منتشر کرده و چه اهدافی را دنبال می‌کند، باید بررسی شود.

وی خاطرنشان کرد:‌ اما آنها نگران انتخابات آتی هستند و برای اینکه بتوانند نفر مدنظر خودشان را بیاورند و از سویی اگر مذاکرات برجامی وین به نتیجه برسد، می‌تواند برای آنها خطرساز باشد، لذا با استفاده از این مطلبی که پیش آمده و واقعیت‌هایی که در آن بیان شده، سعی داشتند آن را به عنوان یک حرف غیر مربوط و مصلحتی نسبت به مسائل موجود کشور مطرح کنند.

سفیر پیشین ایران در بریتانیا درباره اینکه آیا این نکاتی که ظریف در فایل صوتی در مورد سنگ‌اندازی روسیه و فرانسه در برجام مطرح کرده است، لزوم مذاکره مستقیم و بدون واسطه با ایالات متحده را تاکید نمی‌کند، گفت: دو نکته مطرح است؛ یکی اینکه روند مذاکرات امروز که در وین در حال اتفاق افتادن است، برای این است که ایالات متحده آمریکا از برجام خارج شده و قاعدتاً باید مسائل حقوقی و نحوه بازگشت آمریکا به برجام با سایر اعضا مورد بحث قرار گیرد. به همین دلیل اکنون سه گروه مجزا (یکی درباره ساختار، یکی در مورد مسائل حقوقی و یک گروه هم در مورد مسائل فنی) زیر نظر معاون وزیر خارجه و همتایان متقابل خودشان این مباحث را دنبال می‌کنند تا جمع‌بندی شده و تا حداکثر ۳ خرداد این فصل از مباحث بررسی و نسبت به رفع تحریم‌ها اقدام و نحوه بازگشت ایالات متحده به برجام مشخص شود.

وی با بیان اینکه این چارچوب قاعدتاً تحت تاثیر مسائل حاشیه‌ای نمی‌تواند قرار بگیرد، گفت: در یک مقطعی حتی توافق کردند که آقای رابرت مالی به عنوان نماینده آمریکا در اطراف نشست باشد تا اگر لازم شد نظرات او به صورت غیرمستقیم گرفته شود. همین قدر که آمریکایی‌ها پذیرفتند بیایند پشت در قرار بگیرند و در مذاکرات نباشند، یک عصر جدید است که بعدها راجع به این شکل از دیپلماسی نیز باید گفت‌وگو شود که در عین حال نشان می‌دهد دست بالا و اقتدار در مسئله گفت‌وگوهای برجامی برای ایران است.

ساداتیان گفت: نکته دیگر این است که یادمان نرفته که در آستانه رسیدن به نتیجه نهایی در برجام، فرانسوی‌ها چه بازی درآوردند. یعنی هر کدام از این کشورها دنبال منافع خودشان هستند و اینگونه نیست که فقط روسیه منافع خودش را دنبال کند. در چارچوب اخباری که منتشر شده شهید سلیمانی به مسکو نرفته تا پوتین را متقاعد کند که وارد فضای سوریه شوند، بلکه این پوتین بوده که از ایشان خواسته که ما وارد شویم. با این وضعیت ما شاهد هستیم که بعد از توافق، پوتین وارد ایران می‌شود و مستقیم از فرودگاه به دیدار رهبری می‌رود و در آنجا توافقاتی انجام می‌شود و در نتیجه آن شد که از پایگاه همدان هواپیماهای روسی آمدند، تجهیز شدند و به سوریه رفتند. آن حوادث و مسائلی را که بعدا پیش آمد و تقابلی که با داعش به وجود آمد، واقعیت‌های تاریخی است که اتفاق افتاده است. در گذشته‌های دور این واقعیت‌های تاریخی سال‌ها و حتی یک قرن طول می‌کشید تا افشا شوند اما امروز می‌بینیم این واقعیت‌ها به این شکل خودش را نشان می‌دهد.

وی اضافه کرد: پس آنچه که امروز در ارتباط با مسکو مطرح است این است که روس‌ها منافع خودشان را دنبال کرده‌اند و وقتی هم که به نتیجه کار رسیدند، به گونه‌ای نسبت به منافع ایران بی‌اعتنایی‌هایی شد. همچنین شاهد بودیم حمله‌هایی که اسرائیل به مواضع ایران در سوریه انجام می‌دهد با سکوت روسیه و یا شاید با تایید روسیه روبرو است و این‌ها واقعیت‌هایی است که اکنون می‌بینیم در حال اتفاق افتادن است و بنا به هر دلیلی جمهوری اسلامی و هیئت مستشاری یا گروه‌هایی که در سوریه حضور دارند، پاسخ‌های لازم را نمی‌دهند، اینجا تضاد منافع وجود دارد که آنها را یا باید از کانال دیپلماسی و یا از کانال‌های دیگری که به تعبیر آقای ظریف «میدانی» هستند حل و فصل کنند. اینها واقعیت‌هایی است که در این گفته خودش را نشان می‌دهد و با آنچه که قبلاً منتشر شده بود، تفاوت‌هایی دارد.

این دیپلمات پیشین ایران درباره اینکه چرا پذیرفته نشد بخشی از میدان، هزینه دیپلماسی شود و همواره از دیپلماسی برای میدان هزینه ‌شده است، با بیان اینکه پاسخ این سوال شما بسیار سخت است و شاید به خط قرمزهایی که در نظام داریم نزدیک می‌شود، تصریح کرد: اینکه در یک جاهایی رهبری تیم دیپلماسی را تقویت کردند و آنها را فرزندان امین و صادق نسبت به نظام توصیف کردند امیدبخش بود وگرنه این هجمه‌های عجیبی که نسبت به دیپلماسی و شخص آقای ظریف و حتی رئیس جمهور آقای روحانی شده است، می‌توانست خیلی زودتر از این، روند دیپلماسی را متوقف کند و اجازه پیشروی ندهد؛ اما در جاهایی تشخیص این شده که میدانی‌ها بیشتر مورد تقویت قرار گیرند و اگر جایی قرار است کوتاه بیاید این حوزه دیپلماتیک باشد که آقای ظریف نیز به این موضوع اشاره دارد.