انتخابات در آستانه دوقطبی شدن؟/ آیا تجربه سال ۹۲ تکرار می‌شود؟‌

آیا دو قطبی شکل می‌گیرد؟ این بزرگ‌ترین سوال سیاسی این روزهاست. سوالی که برای حاکمیت می‌تواند توامان هم پاسخ دلپذیری به همراه داشته باشد و هم دغدغه‌های دلهره برانگیزی را به دنبال خود بکشد.

طبق چند نظرسنجی‌ که دیروز توسط مرکز افکار سنجی دانشکده فنی دانشگاه تهران و دیگری توسط نهادی دیگر منتشر شد، پیش بینی میزان مشارکت فعلا بین ۴۸ تا ۵۱ درصد است. در هر دو نظرسنجی فاصله میان پزشکیان و قالیباف و جلیلی بسیار اندک است و پزشکیان به وضوح رشد داشته است و این یعنی ورود احتمالی انتخابات به مرحله دوم… نکته این‌جاست که فعلا و بر طبق این نظرسنجی‌ها در دور دوم و در دو قطبی پزشکیان و جلیلی، یا پزشکیان و قالیباف و یا جلیلی و قالیباف چه اتفاقی خواهد افتاد؟ ‌

آیا آرای طرفداران جلیلی به سمت پایگاه قالیباف در رقابت با پزشکیان خواهد رفت و یا برعکس آرای پایگاه جلیلی در صورت نیاز به آرای قالیباف اضافه خواهد شد؟ ‌و یا اصلا با رقابت قالیباف و جلیلی روبه‌رو خواهیم بود؟‌

در آغاز کارزار انتخاباتی کسی روی پزشکیان به عنوان مدعی بردن کورس انتخابات حساب نمی‌کرد به خصوص که اولین حضور تلویزیونی‌اش پایگاه آب رفته اصلاح‌طلبان را نا امید کرده بود اما در پرفورمنس ضعیفی که نامزدهای اصولگرا از خود نشان دادند و در موقعیت شناسی اردوگاه اصلاح‌طلب و اعتدالی که به وضوح پایگاه متزلزل کاندیداهای اصولگرا را دریافته بودند، موجی بلند شد و بسیاری از چهره‌های مشهور سیاسی به میدان آمدند. چهره‌هایی مثل احمد میدری، مراد ثقفی،‌ محمد فاضلی و محمد سنایی. مهم‌تر از همه آذری جهرمی و البته جواد ظریف.

جالب این‌جاست که در همهمه رقابتی اصلاح‌طلبان این بار هیچ نامی از سلبریتی‌ها و بازیگران و فوتبالیست‌ها نیست و آنها دوست ندارند از این چهره‌ها که حضورشان در عرصه سیاست همیشه با حواشی روبه‌رو بوده استفاده کنند و به جایش بر استفاده از چهره‌های مشهور عرصه سیاست و اقتصاد و روحانیت تاکید کرده‌اند تا نشان دهند این انتخابات برایشان چقدر جدی است. احتمالا در روزهای آینده بر سبد آرای پزشکیان اضافه می‌شود و به احتمال فراوان مشارکت هم چند درصدی بالای پنجاه درصد خواهد رفت که این یک بیلان مثبت و قابل قبول برای حاکمیت پس از ضربه روحی حاصل از مشارکت پایین مردم در انتخابات مجلس بوده است. این مشارکت اگر از یک حدی فراتر رود آن وقت حضور یک دولت اصلاح‌طلب غیرقابل اجتناب خواهد بود و این به معنی تغییر دوباره ریل در بسیاری از سیاستگذاری‌ها خواهد بود.

اصولگرایان حالا به این نکته خو گرفته‌اند که انتخابات به مرحله دوم می‌رود. با چنین دیدگاهی به شکل اولیه دو مدعی اصلی اصولگرا یعنی قالیباف و جلیلی حاضر به انصراف نخواهند بود. چرا که این شانس را دارند که هرکدامشان که به مرحله دوم برود با تجمیع آرای رقیب دیگر می‌توانند پزشکیان را شکست دهند. اما برخی از کارشناسان اصولگرا از این نکته مطمئن نیستند.

همان طور که برخی بر پایه برخی نظرسنجی‌ها و گمانه زنی‌ها می‌گویند که در رقابت مرحله دوم اگر بین جلیلی و پزشکیان باشد شانس پزشکیان کم نخواهد بود… در واقع در حال حاضر قالیباف و جلیلی روی هم ۵۰ درصد آرا را دردست دارند که اگر قاضی‌زاده و زاکانی هم از لیست خارج کنند این رقم به ۵۵ درصد خواهد رسید. این به جز درصدی از رای دهندگان است که هنوز کاندیدای خود را انتخاب نکرده‌اند.

به هرحال سناریوی انتخابات فعلا به سمت یک دولت اصولگراست اما اگر دوقطبی که حضور ناگهانی و طوفانی ظریف در تلویزیون شکل داد و تکاپوی ناگهانی بخش‌های سیاسی و آکادمیک اصلاح‌طلبان نویدش را داده، ایجاد شود،‌ دورنما برای اصولگرایان می‌تواند دلهره برانگیز شود.

مدل سال ۱۳۹۲ که نویسندگان کیهان مدام اصولگرایان را درباره خطر تکرار آن متذکر می‌شوند. دوره‌ای که حسن روحانی از میان تعداد قابل توجهی از کاندیداهای اصولگرا به شکلی باورنکردنی آرایش کمی از ۵۰ درصد فراتر رفت و دولتی تشکیل داد که هنوز مورد دشنام و لعن اصولگرایان رادیکال قرار دارد. فقط هشت روز تا انتخابات باقی مانده و اصلاح‌طلبان امیدوارند یک پیروزی میلیمتری دیگر را رقم بزنند آن هم قبل از آنکه اصلا انتخابات به مرحله دوم برود.

آنها به یاد دارند که در سال ۹۲ چه تلاشی برای موفقیت روحانی انجام دادند و حتی دکتر عارف را قربانی کردند …اما خب در غنائم آن پیروزی چندان شریک نشدند. حالا اما به نظر می‌رسد روی یک پیروزی شرط‌بندی کرده‌اند. آن هم در دورانی که اصولگرایان خودشان را برای یک حاکمیت حداقل هشت ساله آماده می‌ساختند.

به نظر می‌رسد در روزهای آینده شاهد تشدید فعالیت اصلاح‌طلبان برای به میدان آوردن بخشی ازآرای خاموش و خاکستری باشیم (به‌خصوص در تهران که آمار مشارکت قطعی هنوز پایین است) و ازآن سو اصولگرایان به یک ائتلاف سازماندهی شده می‌اندیشند تا از تکرار سال ۹۲ خودداری کنند.

هفت صبح