امیدواریم صحبت های صالحی کمک کند که اروپایی ها قدم مثبتی درباره SPV بردارند

قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه و کارشناس مسائل سیاست خارجی درباره علت انتخاب لهستان به عنوان میزبان نشستی که درباره صلح خاورمیانه از سوی آمریکا می گوید: آمریکا با انتخاب لهستان هم اتحادیه اروپا را تحت فشار قرار می دهد، هم روسیه و هم ایران را.

محبعلی در گفت و گو با انتخاب، درباره اظهارات علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی که گفته بود اگر از برجام بیرون بیاییم، می‌توانیم ۴ روزه غنی‌سازی ۲۰ درصد را از سر بگیریم، و اینکه آیا ممکن است این اظهارات برای ترغیب اروپا به راه اندازی هرچه سریع تر SPV بیان شده باشد، گفت: امیدواریم که این گونه باشد و کمک کند به این که اروپایی ها هم یک قدم مثبتی بردارند.

او ادامه داد: راه اندازی غنی سازی 20 درصد و نقض برجام و خروج عملی از آن، شاید همان چیزی باشد که آمریکایی ها به آن علاقه مند هستند. آنها می خواهند که این اتفاق بیفتد و قطعنامه های شورای امنیت دوباره فعال شود. در این صورت عملا دیگر نه اروپایی ها در برجام خواهند ماند نه کشور های دیگر مانند روسیه و چین؛ در نتیجه وضعیت به سال 90 و 91 بازمی‌گردد و دوباره فشارها به ایران افزایش می یابد.

محبعلی واکنش ایران به نشستی که قرار است در لهستان برگزار شود گفت: فکر می کنم دوستان ما در وزارت خارجه کمی عجله کردند و موضع گیری های سریع انجام دادند که باعث شد عملا موضوع ایران در آن نشست برجسته شود. به نظرم اگر چنین اتفاقی نمی افتاد، شاید موضوعات دیگری مانند صلح خاورمیانه، اختلافات اعراب، اختلافات بین فلسطین و اسراییل و … اولویت شده و موضوع ایران در حاشیه قرار می‌گرفت. گاهی این عکس‌العمل های سریع به نفع کشور و منافع ملی نیست.

او ادامه داد: لهستان به عنوان کشوری اروپایی، یکی از نزدیک ترین کشورها به آمریکا تلقی می شود؛ با توجه به اینکه خطر عمده لهستان، روسیه است و بعد از فروپاشی بلوک شرق، تجربه تلخی از روسیه دارند، و آمریکا متحد آنها در جهان است، امنیت ملی خودشان را در ارتباط با روابط نظامی و دفاعی با آمریکا تعریف کرده اند.

این کارشناس مسائل سیاست خارجی افزود: لهستانی ها از طرفی، اعتماد زیادی به اتحادیه اروپا ندارند زیرا معتقدند این اتحادیه توان ایستادگی در برابر روسیه را ندارد. آنها همچنین با آلمان ها هم روابط خوبی ندارند و بابت گسترش نفوذ آلمان نگرانی دارند.

او با بیان اینکه عمده کشورهای اروپای شرقی از قدرت گرفتن روسیه می‌ترسند و لهستان نیز نزدیکترین این کشورها به روسیه محسوب می شود، گفت: بر این اساس، روابط آمریکا برای این کشور، یک رابطه راهبردی است.

او درباره علت انتخاب لهستان به عنوان میزبان این نشست از سوی آمریکا نیز گفت: آمریکا با انتخاب لهستان هم اتحادیه اروپا را تحت فشار قرار می دهد، هم روسیه و هم ایران را.

او همچنین با بیان اینکه در اروپا اجماعی سر ایران وجود ندارد، گفت: به طور کلی در اتحادیه اروپا با توجه به سیاست های مختلف، اجماعی بر سر مسائلی مانند ایران، مهاجرت، و رابطه با آمریکا و روسیه وجود ندارد. از جمله آنها همین مسئله کانال ویژه مالی با ایران است که عمدتا کشورهای اروپای شرقی و لهستان آن موافق نبودند. از طرفی، چون تصمیمات اتحادیه نیاز به اجماع دارد، طبیعتاً مخالفت یک کشور هم می‌تواند مشکل ساز شود.

او درباره سیاست کلی دولت ترامپ در خصوص ایران نیز گفت: هدف اساسی ترامپ در مورد ایران فشار حداکثری و توافق همه جانبه است. در دولت فعلی آمریکا افراد مانند جان بولتون، وزیرخارجه تندرو آنها و معاون رییس جمهور گرایش رادیکال تری نسبت به ایران دارند؛ همه این افراد علاقمند هستند که فشار علیه افزایش یابد.

او ادامه داد: شاید هدف این افراد رسیدن به توافق نباشد بلکه هدف های دیگری نیز داشته باشند، اما آنچه روی آن توافق وجود دارد، همان سیاست ترامپ است، یعنی فشار حداکثری همه جانبه.