افزایش ۲۰ درصدی ارزش پول ایران در پی مذاکرات با آمریکا
مذاکرات هسته‌ای تاکنون نوعی آرامش خاطر برای ایرانیان به همراه داشته، چراکه سیاست‌های آمریکا در این زمینه چندان ثابت و شفاف به نظر نمی‌رسید. این وضعیت اما پیش از آن بود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، موضع قاطع خود را در مصاحبه با شبکه NBC اعلام کند.
روزنامه وال‌استریت ژورنال نوشت: ترامپ در این گفتگو به‌صراحت اعلام کرد هدف مذاکرات، نه محدودسازی بلکه برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران است. در پاسخ به این سؤال که آیا این تنها گزینه قابل قبول برای اوست، تأکید کرد: «بله، این تنها چیزی است که می‌پذیرم.»
با این اظهارات، ترامپ دیدگاه‌های نرم‌تر برخی از اعضای دولتش را کنار زد. عده‌ای از مشاوران او معتقد بودند اگر قرار باشد بین داشتن سلاح هسته‌ای توسط ایران یا اقدام نظامی یکی انتخاب شود، باید گزینه اول را پذیرفت تا از درگیری نظامی با ایران یا اسرائیل جلوگیری شود. اما ترامپ صریحاً مخالفت کرد و گفت: «تنها چیزی که نمی‌توانند داشته باشند، سلاح هسته‌ای است، چون باعث نابودی جهان می‌شود.»
گروه دیگری از مشاوران هم گرچه گزینه نظامی را به‌طور کامل رد نمی‌کنند، حاضر به پذیرش توافقی شبیه برجام بودند که اجازه محدود غنی‌سازی اورانیوم را به ایران می‌داد. استیو ویتکاف، نماینده ترامپ، گفته بود ایران نباید اورانیوم را بیش از ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی کند — همان سطحی که در توافق ۲۰۱۵ تعیین شده بود. اگرچه او بعدها از این موضع عقب‌نشینی کرد، اما طبق گزارش رویترز، مبنای مذاکرات همچنان بر همان توافق پیشین قرار داشت؛ توافقی که ترامپ آن را «بدترین توافق تاریخ» نامیده بود.
بر اساس این چارچوب، ایران اجازه دارد به میزان محدودی غنی‌سازی کند و این محدودیت‌ها زیر نظر باشد، اما همچنان ظرفیت آن را دارد که به‌سرعت به سمت ساخت سلاح حرکت کند — موضوعی که ترامپ نمی‌پذیرد. او حتی به ایده مارکو روبیو، وزیر خارجه وقت، مبنی بر واردات سوخت هسته‌ای به‌جای تولید داخلی نیز نگاه بدبینانه داشت.
ترامپ در مصاحبه‌اش گفت: «وقتی ایران این‌همه نفت دارد، چرا اصلاً انرژی هسته‌ای می‌خواهد؟» و افزود: «انرژی صلح‌آمیز اغلب منجر به جنگ می‌شود.» به اعتقاد او، حفظ راکتورهای هسته‌ای برای ایران بیشتر با هدف نگه‌داشتن گزینه تولید سلاح است.
با افشای اطلاعات از سوی اسرائیل، برنامه هسته‌ای ایران اکنون آسیب‌پذیرتر از همیشه است. بااین‌حال، روند مذاکرات باعث نوعی اطمینان نسبی شده است؛ ارزش ریال ایران از زمان آغاز گفتگوها حدود ۲۰ درصد افزایش یافته و انتشار برخی اخبار مانع از تهدید فوری اسرائیل همزمان با مذاکرات شده است. با این وجود، ترامپ با اتخاذ سیاستی سختگیرانه می‌تواند روند را تغییر دهد.
به گزارش هم‌میهن، همزمان با تهدیدهای آمریکا علیه چین بابت خرید نفت از ایران و هشدارهای پنتاگون درباره اقدامات حوثی‌ها، موضع سختگیرانه در مذاکرات می‌تواند مانع از خروج سیاست آمریکا از مسیر شود. تعویق گفتگوهای این هفته توسط واشنگتن نیز جای نگرانی ندارد؛ آمریکا عجله‌ای ندارد و می‌خواهد فشار تحریم‌ها به‌مرور صادرات نفت ایران را تحت فشار بگذارد — مسیری که کاخ سفید آن را مطمئن‌ترین راه برای توقف برنامه هسته‌ای ایران بدون توسل به اقدام نظامی می‌داند.
