افزایش ۱۱برابری مراکز تحقیق و توسعه در کشور
شاید عمر این اتفاق به ۶۰ سال هم نرسد اما در کشورهای مختلف با سرعت جای خود را باز کرد و در ایران نیز طی سال‌های ۹۳ تا ۹۷ تحولی عظیم در این حوزه رخ داد. صحبت ما از ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه است که برخی‌ها آن را به« آر اند دی» (R&D)می‌شناسند.
به گزارش بازتاب به نقل از ایران، شاید در ظاهر واحدهای تحقیق و توسعه تداعی‌کننده اتفاقی ملموس برای مردم نباشند اما یکی از ارکان توسعه فعالیت‌ها و رشد تولید شکل‌گیری چنین واحدهایی است.
آنگونه که حسن آقاکثیری رئیس مرکز توسعه فناوری و صنایع پیشرفته وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید: از سال 68 تا 92 تعداد صدور گواهی و پروانه واحدهای تحقیق و توسعه 994 فقره بود اما طی سال‌های 93 تا 97 در این حوزه رکورد زده شد به گونه‌ای که 2 هزار و 106 فقره واحد تحقیق و توسعه ایجاد شد. با این تفاسیر و در مقایسه دوره قبل 68 درصد کل مجوزها در دولت یازدهم و دوازدهم صادر شده است. وی با بیان اینکه هزارو27درصد رشد(10.3 برابر) در ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه داشتیم، معتقد است: زمانیکه ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه مسیر افزایشی به خود می‌گیرد، صنعت کشور در مسیر رشد قرار می‌گیرد و می‌توان تولید به‌روزی داشت.
یکی از تولیدکنندگان لوازم خانگی که 5 سالی است مجوز واحد تحقیق و توسعه گرفته است، می‌گوید: از زمانی که این واحد فعالیت خود را شروع کرده در حال بررسی و تحلیل وضعیت بازار جهانی هستیم. در گذشته تنها برای تزریق کالا به بازار داخلی برنامه‌ریزی می‌کردیم اما با وجود مشکلات مختلف در گرفتن بازار و ناتوانی در تولید کالای با کیفیت تصمیم گرفتیم به‌صورت تخصصی بازار داخلی و خارجی را بررسی کنیم.
وی با بیان اینکه واحد تحقیق و توسعه برای آینده تولید برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری می‌کند، اذعان داشت: خیلی از واحدهای صنعتی که در کشور تعطیل شدند یا با کمتر از 30 درصد ظرفیت خود تولید می‌کنند برای این است که به روز نبودند.
مجتبی محمدیار عنوان کرد: زمانی یک واحد صنعتی به روز و پویا است که واحد تحقیق و توسعه داشته باشد. خوشبختانه واحدهای صنعتی به این باور رسیده‌اند و به سمت ایجاد مراکز آر‌اند دی رفته‌اند به همین دلیل طی سال‌های اخیر شاهد جهش در این حوزه هستیم.
یکی از فعالان حوزه تحقیق و توسعه درباره فرآیند کاری اش و اینکه این امر تا چه حد می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کند، گفت: واحدهای تحقیق و توسعه تنها برای تولید کاربرد ندارند. این امر در حوزه فروش هم بسیاراثرگذار است. کشورهای صنعتی و پیشرفته بیشترین سرمایه‌گذاری را در حوزه تحقیق و توسعه انجام می‌دهند و از نظرات شبکه فعال خود در این حوزه بهره می‌برند. این در شرایطی است که در کارخانه و شرکت‌های ایرانی واحدهای آر‌اند دی به‌عنوان یک مجموعه‌ای که زایشِ هزینه می‌کند، شناخته می‌شود.
سجاد احمدوند ادامه داد: در سایر کشورها واحدهای R&D مغز یک مجموعه هستند و می‌دانند تحقیقات و مطالعاتی که انجام می‌دهند کاربردی است ولی در ایران واحد تحقیق و توسعه شکل می‌گیرد برای آنکه صرفاً چنین واحدی وجود داشته باشد. البته برخی از کارخانجات، واحدهای بازرگانی و شرکت‌ها از این صنعت و فواید آن بهره منده می‌شوند و می‌دانند که چه مزیت‌هایی دارد.
رئیس مرکز توسعه فناوری و صنایع پیشرفته وزارت صنعت نیز گفت: در اندازه‌گیری بسیاری از شاخص‌های اقتصادی مانند شاخص رقابت‌پذیری جهانی که هدف آن تعیین نهادها، عوامل و سیاست‌های تأثیرگذار در افزایش بهره وری یک کشور و در نهایت رشد اقتصادی پایدار و افزایش سطح درآمد سرانه و رفاه اجتماعی است، زیرشاخص‌هایی لحاظ شده است که به‌طور مستقیم با فناوری، نوآوری و تحقیق و توسعه در ارتباط است.
وی اذعان داشت: بدون شک توجه ویژه و اختصاص منابع حمایتی تحقیق و توسعه به صورت متناسب با ارزش افزوده ایجادی در هر بخش اقتصادی موجب افزایش انگیزه بنگاه‌های صنعتی به انجام فعالیت‌های تحقیق و توسعه، نفوذ فناوری، تدوام رشد جهشی این فعالیت‌ها و اثرگذاری آنها در توسعه صنایع رقابت پذیر و رشد اقتصادی کشورخواهد شد.
آقا کثیری خاطرنشان کرد: فاکتورهای مرتبط با تحقیق وتوسعه در شاخص‌های توسعه اقتصادی کشورها بسیار مؤثر است و برای آن سه مدل تعریف شده است. مدل اول، خودکفایی با تأکید بر حمایت از مصرف‌کننده در مقابل تولید‌کننده بوده و درقالب آن صنایع مبتنی بر منابع طبیعی رشد یافته‌اند. مدل دوم، حمایت از تولید داخلی در مقابل تولید جهانی(جایگزینی واردات) است که در آن بازهم تأکید بر منابع طبیعی است. مدل سوم که مدلی پایدار است توسعه صنایع رقابت پذیری است که هسته اصلی آن را تحقیق و توسعه و فناوری تشکیل می‌دهد. بنابراین تحقیق و توسعه عامل اصلی تبدیل مزیت های طبیعی و نسبی به مزیت‌های رقابتی، بزرگ شدن اقتصاد، تعامل سازنده در سطح بین‌الملل و درنتیجه تحقق رشد اقتصادی مطلوب است.
